تقلب در سطح عالی سرقت علمی چیست آیا در ایران نیز سرقت علمی میشود

کلمه Plagiarism در انگلیسی به معنای استفاده و اقتباس از متون علمی بدون ذکر منبع است چنین عملی تقلب و تخلف قطعی بوده و می تواند بر حسب مورد به اخراج از دانشگاه یا ابطال مدرک منجر شود سطح پایین تر این مسئله, به کاربردن حجم بالایی از نقل قول های مستقیم و بدون تغییر از منابع دیگر و البته با ذکر منبع است این کار به هیچ عنوان تقلب نیست ولی به دلیل تنزل دادن کیفیت تحقیق, دانشجویان از این عمل منع می شوند

در روزهای گذشته برخی مشغول رونمایی از خود واقعی شان هستند. هر روز و هر ساعت موج تازه می سازند بلکه مردم را از انتخاب خود ناامید کنند. آخرین حربه شان از همه مضحک تر است و مصداق بارز ضرب المثل؛ دروغ هرچه بزرگ تر باشد باورپذیرتر است.

مدعیانی که در دوران دولت معجزه هزاره سوم هر روز مدارک دکترای تقلبی شان برملا می شد، حالا فرصت را مغتنم شمرده و به نعل وارونه زدن مشغول شده اند. در جدید ترین مورد، ادعا کرده اند که رساله دکترای رئیس جمهور سرقت علمی است. البته این ادعا خیلی هم جدید نیست. در سال ٩٢ و در اوج رقابت های انتخاباتی دوره قبل نیز ادعاهای مشابه و البته در سطح محدود تری مطرح شد و درنهایت تبریک دانشگاه کلدونین گلاسکو به رئیس جمهور منتخب موقتا به این شایعات پایان داد. شاید همین مسئله برای پی بردن به قصد و نیت مدعیان اخلاق مداری و مبارزه با فساد کافی باشد. اینان باید به این سؤال پاسخ دهند که چطور همیشه در آستانه انتخابات به یاد مبارزه با فساد می افتند؟ درحالی که این مباحث در سال ۹۲ و حتی قبل تر مطرح شده بود، آیا چهار سال فرصت کمی بود که این [به زعم آنها] سرقت علمی را کشف کنند و به دنبال برخورد با متخلف باشند؟

ادعا های مطرح شده در چند محور مطرح شده اند که در ذیل به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

١- اولین محور ادعای مطروحه مطابقت حدود ۴۰ درصد مقدمه و فصل های اول تا سوم رساله دکتر روحانی با سایر متون علمی است. برای کسی که با نرم افزارهای کشف سرقت علمی آشنایی نداشته باشد، این سوءتفاهم ایجاد می شود [و اتفاقا دروغ پردازان هم به دنبال القای همین هستند] که در مقدمه و سه فصل مذکور ۴۰ درصد تقلب و سرقت علمی انجام گرفته است. نگارنده به عنوان کسی که در بهترین دانشگاه های اروپا (انگلیس و آلمان) در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تحصیل کرده و می کند، با نرم افزارهای تشخیص سرقت علمی آشنایی کامل دارم، زیرا چندین بار مقالات مختلف درسی خود را مطابق مقررات دانشگاه، به نرم افزارهای مذکور تسلیم کرده ام.

کلمه Plagiarism در انگلیسی به معنای استفاده و اقتباس از متون علمی بدون ذکر منبع است. چنین عملی تقلب و تخلف قطعی بوده و می تواند بر حسب مورد به اخراج از دانشگاه یا ابطال مدرک منجر شود. سطح پایین تر این مسئله، به کاربردن حجم بالایی از نقل قول های مستقیم و بدون تغییر از منابع دیگر و البته با ذکر منبع است. این کار به هیچ عنوان تقلب نیست ولی به دلیل تنزل دادن کیفیت تحقیق، دانشجویان از این عمل منع می شوند.

٢- در تحقیقات آکادمیک حقوقی استفاده از نقل قول مستقیم با ذکر مأخذ به میزان مورد اشاره، نه تنها باعث افت کیفیت نمی شود، بلکه در مواقعی اجتناب ناپذیر است. محقق در استفاده از منابع اولیه به جهت رعایت امانتداری مجبور به نقل مستقیم آن قانون یا حکم خاص است؛ کاری که به وسیله دکتر روحانی به درستی انجام گرفته و حالا دستاویز مدعیان اخلاق مداری و اصولگرایی شده است.

٣- محور بعدی ادعا مبتنی بر کشف مطابقت ۸۰ درصدی فصل چهارم با متن یک کتاب (بدون ذکر منبع از سوی آقای روحانی) است. این ادعا نیز دروغی آشکار است زیرا اولا با یک جست وجوی ساده در اینترنت مشخص می شود که منبع مورد ادعای آقایان یعنی کتاب حکم ثانوی در تشریع اسلامی نوشته آقای علی اکبر کلانتری برای نخستین بار در سال ۱۳۷۸ به زیور طبع آراسته شده است. همچنین، بنا بر اذعان همین مدعیان، رساله دکترای آقای روحانی در سال ۱۹۹۸ میلادی برابر با ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ شمسی ارائه شده است.

کسانی که با روند اعطای مدرک دانشگاهی آشنایی دارند بر این نکته واقف اند که رساله دانشجو ابتدا در اختیار استاد راهنما برای جرح و تعدیل قرار می گیرد و پس از صرف مدتی جهت اعمال تغییرات نهایی، سرانجام به وسیله استاد مذکور مورد تأیید واقع می شود. بنابراین ارائه رساله دکترای ایشان قطعا زودتر از انتشار کتاب مذکور صورت پذیرفته است و اگر کسی بناست مدعی باشد اتفاقا آقای روحانی است.

سید روح اله منصوری