جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

كودكان هر چه را كه بخواهند بهتر بشناسند به دهان می برند


مادر یك دختر هشت ساله می گوید دخترم هر چه را كه می بیند به دهان می برد, او وقتی مشغول بازی با اسباب بازیهایش است هر چیزی را كه نظرش را جلب می كند بی درنگ در دهانش می گذارد بعد آنرا در می آورد نگاهی به آن می اندازد, و دوباره به دهان می برد و اگر هم در دهانش جا شود آن را می جود, اگر من مراقب اش نباشم از دمپایی هم نمی گذرد

مادر یك دختر هشت ساله می گوید: دخترم هر چه را كه می بیند به دهان می برد، او وقتی مشغول بازی با اسباب بازیهایش است هر چیزی را كه نظرش را جلب می كند بی درنگ در دهانش می گذارد بعد آنرا در می آورد نگاهی به آن می اندازد، و دوباره به دهان می برد و اگر هم در دهانش جا شود آن را می جود، اگر من مراقب اش نباشم از دمپایی هم نمی گذرد. اغلب پدر و مادرها علت اینكار را دندان در آوردن بچه می دانند، چون فشردن چیز سختی به لثه ها درد دندان را كاهش می دهد به خصوص كه آن چیز سرد و بی حس كننده باشد. اما بچه غیر از این دلایل بسیار دیگری هم برای به دهان بردن اشیاء دارد، بچه با دهانش جزئیات كامل اشیاء ناشناخته اطرافش را می تواند حس كند و آنها را بهتر بشناسد. دلیلش هم این است كه در زبان بیش از هر جای دیگری در بدن تارهای عصبی وجود دارد كه زودتر از اعضای دیگر بدن نیز تكامل پیدا می كنند. در حقیقت دهان برای بچه در حكم دریچه ای است به دنیای اطرافش. اولین چیزی كه بچه به دهان می برد پستانك یا انگشت شصت دستش است، نوزادان هم چنین مواقعی كه دچار استرس می شوند انگتشان را می مكند، بررسی ای كه روی نوزادن پسر به هنگام ختنه شدن انجام شده نشان داد نوزادانی كه به آنها پستانك داده بودند نسبت به نوزادانی كه چیزی برای مكیدن نداشتند مدت كوتاهتری دچار افزایش ریتم قلبی تنفسی شده بودند. اولین باری كه نوزاد با مكیدن آرامش پیدا می كند اولین تجربه او در كسب استقلال است و یاد می گیرد چگونه خودش را با محیط وفق دهد و به تعادل روحی برسد، هم چنین مواقعی كه در بازی بیش از حد هیجان زده می شود با مكیدن دست یا شی ای دیگر هیجانش را تسكین می دهد. مكیدن، كودك را برای دریافت غذاهای جامد نیز آماده می كند، چون به طور طبیعی وقتی چیزی را روی زبان نوزاد قرار می دهید آنرا بیرون می دهد كه به آن “رفلكس گگ” می گویند. اگر می خواهید بچه غذای جامد را بپذیرد، اول باید عادت كند چیزی بیشتر در دهانش فرو رود، چیزهایی كه دهانش را پر كند و منتهی، نرمی و جنس شان متفاوت باشد مثل جویدن دست، گوشه لحاف یا آستین بلوز، و در چهار تا شش ماهگی بردن اسباب بازیها به دهان او را با خوردنیهای جورواجور آشنا می كند وگرنه برایش قابل قبول نیست كه رژیمش را از مایعات و شیر یكدفعه به شكل جامد تغییر دهد وقتی اشیاء مختلف را با دهانش امتحان می كند وقتی چیزی را در دهانش بگذارید به جای اینكه آنرا بیرون دهد زبانش را اطراف آن می چرخاند و رفلكس گگ از نوك زبان به ۳/۳ انتهایی زبان انتقال می یابد بچه ها از شش ماهگی چیزهایی را كه نظرشان را جلب می كند می گیرند و برای معاینه دقیقتر می برند تا بتوانند شكل آنرا بهتر بشناسند و كم كم كه بزرگتر می شوند به علت تغییراتی كه در ساختارهایشان ایجاد می شود و فك به طرف جلو و پایین رانده می شود فضای دهان افزایش می یابد و نوزاد می تواند اشیاء بزرگتر را هم در دهانش جای دهد، در حالیكه زبان هم جای بیشتری برای چرخش و گردش در دهان دارد، همینطور وقتی نوزاد چیزی را به دهان می برد در مقایسه با وقتی كه آنرا نگاه می كند، بهتر می تواند شناسایی كند. در یك تحقیق دو نوع پستانك به نوزادان دادند كه یك نوع صافتر و یك نوع برآمده تر بود. بعد وقتی پستانك ها را به آنان دهند نشان دادند توانستند پستانكی را كه قبلا خورده بودند تشخیص دهند و بردارند. بچه ها كه به سن شش الی نه ماهگی می رسند وقتی چیزی را در دهان می گذارند شروع به صدا در آوردن می كنند و به نظر می رسد از تركیب ارتعاشات تولید شده لذت می برند و به دهان بردن اشیاء با سایزهای مختلف او را تشویق به ساختن صداهای با صدا و بی صدا می كند.

مراقب خطرات احتمالی و نكات ایمنی باشید

متاسفانه بیشتر چیزهایی كه بچه ها به دهان می برند اشیاء ریز و كوچكی هستند كه خطر گیر كردن در گلو و خفگی را نیز به همرا دارند و هر چه توانایی او در برداشتن اجسام ریز نطیر سكه، دگمه و قطعات ریز اسباب بازیها بیشتر می شود احتمال وقوع خطر نیز افزایش می یابد. بنابراین باید سطوحی را كه در دسترس بچه است نظیر كف اتاق، میز و زیر قفسه ها را مرتب جارو و وارسی كنید و اشیاء ریز را جمع آوری كنید. اسباب بازیهایی برای كودك تهیه كنید كه قطعات ریز جدا شدنی و سطوح تیز و برنده نداشته باشد و برای جلوگیری از انتقال میكروب به بدن بچه، اسباب و وسایلی را كه به دهان می برد مرتب با آب گرم و صابون بشویید، بخصوص مواقعی كه بچه های دیگر هم از آنها استفاده كرده باشند. در پایان یكسالگی فرزند شما راههای دیگری برای شناسایی اجسام پیدا می كند و بیشتر علاقه خواهد داشت آنها را پرت كند، بكشد و تكان دهد تا اینكه به دهان ببرد، اما اگر باز دیدید چیز جدیدتر دیگری را به دهان می برد تعجب نكنید. چون گاهی هوس می كند از راه قدیمی اش برای شناسایی اجسام استفاده كند، و بعد از حواس دیگرش برای شناسایی آن كمك بگیرد.