یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا

برفک دهان


برفک دهان

برفک عبارت است از یک عفونت قارچی شایع دهان بیشتر, نوزادان و شیرخواران را مبتلا می کند ولی سایر کودکان و بزرگسالان نیز مبتلا می شوند

برفک‌ عبارت‌ است‌ از یک‌ عفونت‌ قارچی‌ شایع‌ دهان‌. بیشتر، نوزادان‌ و شیرخواران‌ را مبتلا می‌کند ولی‌ سایر کودکان‌ و بزرگسالان‌ نیز مبتلا می‌شوند.

● علایم‌ شایع‌

▪ لکه‌هایی‌ (پلاک‌هایی‌) با مشخصات‌ زیر در دهان‌ ظاهر می‌شوند:

الف) لکه‌ها سفید تا زرد متمایل‌ به‌ کرم‌ و اندکی‌ برجسته‌ هستند. شبیه‌ شیر دلمه‌ بسته‌ هستند ولی‌ پاک‌ نمی‌شوند.

ب) لکه‌ها دردناک‌ نیستند مگر این‌ که‌ برداشته‌ شوند. در این‌ صورت‌ زخم‌های‌ کوچک‌ و دردناکی‌ بر جای‌ می‌گذارند.

▪ دهان‌ خشک‌ است‌.

● علل‌

▪ قارچی‌ به‌ نام‌ کاندیدا آلبیکنس‌ . معمولاً به‌ تعداد کم‌ در دهان‌ وجود دارد ولی‌ عوامل‌ خاصی‌ ممکن‌ است‌ باعث‌ تکثیر بیش‌ از حد آن‌ شوند.

▪ درمان‌ با آنتی‌بیوتیک‌ها. ممکن‌ است‌ تعادل‌ طبیعی‌ ارگانیسم‌ها را در دهان‌ برهم‌ زند و باعث‌ ایجاد برفک‌ گردد.

▪ زایمان‌. نوزادان‌ ممکن‌ است‌ عفونت‌ را در حین‌ عبور از مجرای‌ زایمان‌ کسب‌ کنند به‌ خصوص‌ اگر مادر دچار عفونت‌ مهبل‌ با یک‌ مخمر باشد. برفک‌ ظرف‌ چند ساعت‌ تا ۷ روز پس‌ از تولد ظاهر می‌شود.

▪ سالخوردگی‌. افراد مسن‌تر به‌ خاطر مقاومت‌ طبیعی‌ کمتر دچار برفک‌ می‌گردند.

● عوامل تشدید کننده بیماری

▪ تغذیه‌ نامناسب‌

▪ بیماری‌ که‌ باعث‌ کاهش‌ مقاومت‌ شده‌ باشد.

▪ ایدز (برفک‌ در بزرگسالان‌، جزئی‌ از معیارهای‌ تشخیصی‌ ایدز به‌ شمار می‌رود).

▪ دیابت‌ شیرین‌

▪ التهاب‌ ناشی‌ از دندان‌های‌ مصنوعی‌

▪ مصرف‌ مزمن‌ استروییدها (خوراکی‌ یا استنشاق‌)

● پیشگیری‌

▪ بهداشت‌ خوب‌ دهان‌

▪ اجتناب‌ از آنتی‌بیوتیک‌های‌ غیرضروری‌

● عواقب‌ مورد انتظار

درمان‌ معمولاً ظرف‌ ۳ روز این‌ عفونت‌ را پاک‌ می‌کند. خطرناک‌ یا جدی‌ نیست‌ ولی‌ تمایل‌ به‌ عود دارد.

● عوارض‌ احتمالی‌

می‌تواند به‌ مهبل‌، پوست‌، حنجره‌، لوله‌ گوارش‌ یا دستگاه‌ تنفسی‌ گسترش‌ یابد.

● درمان‌

الف) اصول‌ کلی‌

آزمون‌های‌ تشخیصی‌ می‌توانند شامل‌ خراش‌ دادن‌ پلاک‌ و بررسی‌ ماده‌ در زیرمیکروسکوپ‌ باشند.

هدف‌ از درمان‌ بهبود بیماری‌ زمینه‌ای‌ مساعدکننده‌ بیمار به‌ عفونت‌ و تسکین‌ علایم‌ برفک‌ است‌.

در صورت‌ ابتلای‌ یک‌ شیرخوار به‌ این‌ عفونت‌، هر چیزی‌ را که‌ ممکن‌ است‌ در دهان‌ بچه‌ قرار بگیرد، استریل‌ کنید.

ب) داروها

▪ محلول‌ پراکسید هیدروژن‌ برای‌ شستشوی‌ دهان‌، ناراحتی‌ را تسکین‌ خواهد داد.

▪ ممکن‌ است‌ از داروی‌ کلوتریمازول‌ که‌ در دهان‌ حل‌ می‌شود، ۵ بار در روز و به‌ مدت‌ ۱۴ روز استفاده‌ شود.

▪ ضایعات‌ کودکان‌ کم‌سن‌ را می‌توان‌ به‌ دقت‌ با یک‌ وسیله‌ نخی‌ آغشته‌ به‌ سوسپانسیون‌نیستاتین‌ برداشت‌.

▪ کرم‌های‌ ضد کاندیدیا که‌ در زیر دندان‌های‌ مصنوعی‌ یا در گوشه‌های‌ دهان‌ به‌کار می‌روند، گاهی‌ اثربخش‌ هستند.

● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری

محدودیتی‌ وجود ندارد.

● رژیم‌ غذایی‌

در شیرخواران‌ تغییری‌ لازم‌ نیست‌. سایر کودکان‌ و بزرگسالان‌ باید مایعات‌ کافی‌ همراه‌ با شیر، ژلاتین‌ مایع‌، بستنی‌، فرنی‌، آب‌، چای‌ یا سایر نوشیدنی‌ها و غذاهایی‌ را مصرف‌ کنید که‌ به‌ راحتی‌ قابل‌ بلع‌ هستند. در صورت‌ دردناک‌ بودن‌ لکه‌ها، برای‌ نوشیدن‌ از نی‌ استفاده‌ کنید.

● درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

▪ اگر علایم‌ کم‌آبی‌ (چشم‌های‌ گود رفته‌، الاستیسیته‌ کم‌ پوست‌ و خستگی‌) در یک‌ کودک‌ ظاهر شوند.

▪ ایجاد تب‌

▪ ظاهر شدن‌ ضایعات‌ در پوست‌ یا مهبل‌

▪ اگر علایم‌ عفونت‌ باکتریایی‌ ثانویه‌ (درد، قرمزی‌، حساسیت‌ به‌ لمس‌، تورم‌، گاهی‌ تب‌) در دهان‌ ظاهر شوند.