فلسفه میان فرهنگی و عالم معاصر

کتاب فلسفه میان فرهنگی و عالم معاصر به کوشش علی اصغر مصلح توسط انتشارات حکمت منتشر شد این کتاب مجموعه مقالات همایش «فلسفه میان فرهنگی و عالم معاصر» است که در روزهای هفدهم و هجدهم اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد

کتاب فلسفه میان فرهنگی و عالم معاصر به کوشش علی‌اصغر مصلح توسط انتشارات حکمت منتشر شد. این کتاب مجموعه مقالات همایش «فلسفه میان‌فرهنگی و عالم معاصر» است که در روزهای هفدهم و هجدهم اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد. دکتر مصلح که دبیری این همایش را بر عهده داشت درباره برگزاری این همایش می‌نویسد: «فکر برگزاری این همایش مدتی پیش در میان جمع کوچکی از آشنایان با این جریان فکری پدید آمد و پس از تشکیل چند جلسه و برگزاری دو کارگاه به برگزاری این همایش منتهی شد.

برداشت مشترک شرکت‌کنندگان در این جلسات اهمیت و درخور توجه بودن این جریان فکری بود. این خصوصیت فلسفه میان‌فرهنگی است که نمی‌خواهد به‌مثابه یک ایدئولوژی یا حتی مبنای مشترک حرکت اجتماعی ـ سیاسی باشد، بلکه می‌تواند دربرگیرنده طیفی از اندیشه‌های متفاوت باشد که برداشت‌هایی مشترک در باب مسائل دنیای معاصر دارند.»مقالات این مجموعه در وهله اول نشان‌دهنده نحوه برخورد گروهی از متفکران و پژوهشگران ایرانی در مقابل موضوع و مساله‌یی جدید است.

«فلسفه میان‌فرهنگی» به علت بدیع بودن موضع کانونی‌اش، و ادامه کوشش وسیع متمایلان به این جهت‌گیری آموزه‌های بسیار دارد که یکی از این آموزه‌ها هم دنبال کردن نحوه مواجهه متفکران و اصحاب یک فرهنگ در طول زمان با آن است. از مطالب این کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: جهانی‌شدن و گفت‌وگوی میان‌فرهنگی/ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی، تامل در زمینه‌های پیدایش بینش میان‌فرهنگی/ علی‌اصغر مصلح، جستاری در پیدا و پنهان اندیشه میان‌فرهنگی/ محمد رضوی‌راد، گفت‌وگوی میان‌فرهنگی و صلح جهانی/ عباس منوچهری، طرح گفتمان میان‌فرهنگی/ فرزین بانکی، چالش‌های عالم معاصر: جهانی‌شدن و منطقه‌یی بودن/ رحمان سعیدی، انسان‌شناسی و مساله نسبی‌گرایی فرهنگی/ نعمت‌الله فاضلی، نسبی‌گرایی در نقد ادبی جدید/ حسین پاینده، فرهنگ چیست؟/ میرجلال‌الدین کزازی، شرط رهیافت هرمنوتیکی امکان فلسفه میان‌فرهنگی/ محمدجواد صافیان. در مقاله نخست این کتاب که به موضوع جهانی‌شدن و گفت‌وگوی میان‌فرهنگی اختصاص دارد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد خاتمی آورده است: به نظر می‌رسد با وجود پدیده‌یی همچون جهانی‌شدن، که انسان‌ها را در سرتاسر جهان نسبت به گذشته به یکدیگر نزدیک‌تر و شبیه‌تر ساخته است، باورها و ارزش‌های مختلف فرهنگ‌های گوناگون نتوانسته‌اند به این نزدیکی و شباهت دست یابند و در نتیجه، انسان‌ها به لحاظ احساس و عقیده همچنان متفاوت از یکدیگر به‌سر می‌برند.

این اختلافات فرهنگی که مجموعه‌یی از رویکردهای متفاوت به ارزش‌ها، نظام‌ها، مواریث معنوی و غیره است، خود سبب ایجاد دیدگاه‌هایی مختلف درباره نگرش و نحوه تلقی از انسان و جهان شده است و همین امر سبب شده تا ضرورت یک بازنگری همه‌جانبه در مبانی و بنیان‌های فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون، برای جلوگیری از تضاد و تعارض روزافزون، بیشتر احساس شود. در اینجا راه‌ها و انگاره‌هایی برای بررسی این اختلافات فرهنگی مطرح می‌شود و در نهایت، فلسفه میان‌فرهنگی به عنوان ابزار و روشی برای حل مشکلات موجود در بستر فکری و فرهنگی اقوام و ملل مختلف، از طریق گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، پیشنهاد و ارائه می‌شود.