دعا برای فرزندان فراموش نشود

یکی از وظایف مهم مادر و پدر در برابر فرزندان حفظ تعادل و هماهنگی و دوستی و تفاهم بین خودشان است باید توجه داشت که رمز موفقیت یک خانواده در وصول به اهداف و آرمان ها وجود توافق و تفاهم بین زوجین است و اگر میان دو همسر تفاهم و توافق نباشد, در تربیت فرزند و ثمره هستی آن دو نیز چندان موفقیتی نخواهد بود

یکی از وظایف مهم مادر و پدر در برابر فرزندان حفظ تعادل و هماهنگی و دوستی و تفاهم بین خودشان است. باید توجه داشت که رمز موفقیت یک خانواده در وصول به اهداف و آرمان‌ها وجود توافق و تفاهم بین زوجین است و اگر میان دو همسر تفاهم و توافق نباشد، در تربیت فرزند و ثمره هستی آن دو نیز چندان موفقیتی نخواهد بود. حال اگر میان دو همسر تفاهم و توافق نباشد ولو اینکه یکی از طرفین وظیفه شناس باشد و به وظیفه تربیتی خویش عمل کند، چندان تأثیر مثبتی روی فرزند نخواهد گذارد، چراکه دیگری با اخلاق و رفتار ناصحیح خود زحمات طرف دیگر را خنثی می‌کند. هماهنگی والدین خودساخته، احتمال شکست تربیتی آنها را بسیار ضعیف می‌سازد و ناهماهنگی آنها این احتمال را به شدت قوت می‌بخشد. در این رابطه به داستان حضرت نوح علیه‌السلام و فرزند گمراهش اشاره می‌شود.

حضرت نوح هر چه تلاش می‌کند که پسرش را از ضلالت نجات دهد نمی‌تواند، از این‌رو وقتی به درگاه خدا ناله و اصرار می‌کند به او اعلام می‌شود که او از خانواده تو نیست:(قَالَ یَا نُوحُ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِکَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَیْرُ صَالِحٍ ) (هود / ۴۶) «ای نوح، او در حقیقت از کسان تو نیست، او [دارای‏] کرداری ناشایسته است.)پسر حضرت نوح در گرداب گمراهی می‌افتد و به دنبال آن به هلاکت می‌رسد. با اینکه پدری صالح و شایسته داشت اما از آنجایی که مادرش زنی غیر مکتبی و گمراه بود و پسر تحت تأثیر مادر و تربیت ناصحیح او قرار گرفته و به علت عدم تفاهم در شیوه تربیتی بین زوجین، فرزندی ناصالح بار آمده و در نهایت به هلاکت می‌رسد: (ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ کَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَاِمْرَأَةَ لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَقِیلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ) (تحریم / ۱۰)

● دعا در حق فرزند

فرزند همواره محتاج دعای پدر و مادر است. دعای پدر و مادر در حق فرزندان از دعاهایی است که زود مستجاب می‌شود. بنابراین دعای پدران و مادران برای فرزندانشان نقش موثر و سرنوشت ساز دارد. دعا برای خوب تربیت شدن فرزند یکی از ابزارهای تربیتی و بلکه نوعی کوشش برای تربیت و پرورش کودک است؛ چه اینکه دعا حاکی از نوعی آرزو و تقاضاست و تا زمانی که در نهان فرد علاقه به چیزی وجود نداشته باشد برای نیل به آن دست به دعا بر نمی‌دارد. پیامبران و پیشوایان معصوم این درس را عملاً به ما آموخته اند. آنان برای تربیت و سرنوشت خوب آینده فرزندانشان از خدا کمک می‌خواستند و به نیایش می‌پرداختند: الف) اما دعای حضرت ابراهیم علیه‌السلام:(ربّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّکَ) (بقره / ۱۲۸) (پروردگارا، ما را تسلیم [فرمان‏] خود قرار ده و از نسل ما، امتی فرمانبردار خود [پدید آر]).(رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَةِ وَمِن ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاء) (۲۵) (پروردگارا، مرا برپادارنده نماز قرار ده، و از فرزندان من نیز. پروردگارا، و دعای مرا بپذیر.)

ب) دعای امام سجاد علیه‌السلام:«خداوندا بر من منت گذار به بقای فرزندانم و به شایسته نمودن ایشان برای منع و به برخورداری من از آنان. خداوندا عمر آنان را برای من طولانی گردان، و بر ایام زندگیشان برای من بیفزا و خردسالشان را برایم تربیت کن و ناتوانشان را برایم نیرو ده و بدن‌ها و دینشان و اخلاقشان را برایم به سلامت دار و ...»

ج) دعای حضرت زکریا علیه‌السلام:(رَبِّ هَبْ لِی مِن لَّدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاء) (آل عمران/۳۸)(«پروردگارا، از جانب خود، فرزندی پاک و پسندیده به من عطا کن، که تو شنونده دعایی.»)اینها نمونه‌هایی از ادعیه پدران نمونه در حق فرزندانشان است. به اعتقاد ایشان فرزند صالح پدر و مادر را در پیشگاه خدا و خلق سرفراز می‌کند و یقیناً مقام و مرتبت آنها را از لحاظ بندگی ارتقا می‌بخشد.

● تعلیم و تربیت فرزند

اسلام به مسائل جزئی در تعلیم و تربیت فرزند توجه دارد. در روش تربیتی اسلام خانواده در متن است و در تحقیق مسئول اصلی خانواده است. در اسلام پدرها و مادرها نمی‌توانند سلب مسئولیت و از آن شانه خالی کنند:(قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا) (تحریم / ۶) (خود و خانواده تان را از سقوط در ورطه هولناک عذاب و بدبختی حفظ کنید).یک مسلمان در خانواده تنها تکلیفش این نیست که خودش را به دوزخ نکشاند بلکه وظیفه دارد افراد خانواده را هم از سقوط در ورطه هولناک عذاب حفظ کند. پدر و مادر شایسته همانگونه که به خود می‌اندیشند به فرزند خود نیز می‌اندیشند:(وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی) (احقاف / ۱۵) (فرزندان مرا به صلاح آور).پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره تربیت فرزندان می‌فرماید:«أکرموا أولادکم و أحسنوا آدابهم»(به فرزندان خود احترام نمایید و در ادب و تربیت آنها بکوشید).