ایجاد موقعیت کمیک از دل یک تراژدی مکرر

«مهرآباد» درگونه کمدی حرف های زیادی دارد

مجموعه تلویزیونی «مهرآباد» که در گونه سینمای کمدی درام ساخته شده است، به کارگردانی سیدفرید سجادی‌حسینی و تهیه‌کنندگی علی تقی‌پور که از شنبه چهاردهم اردیبهشت روی آنتن شبکه تهران رفت. فیلمنامه از سوی امید سهرابی، نویسنده مجموعه‌های شمس‌العماره و راه شیری و با همکاری امیررضا طلاچیان نگاشته شده است. سیدفرید سجادی‌حسینی که در کارنامه خود دستیاری داوود میرباقری در سریال امام علی، کیانوش عیاری در سریال روزگار قریب و ساخت فیلم سینمایی خط آتش را دارد، به تجربه جدیدی در ژانر کمدی دست زده است.

سریال مهرآباد، روایتگر زندگی کیا مقدم است که پس از ۱۲ سال دوری از وطن و شکست در زندگی زناشویی برای پیگیری کارهای شخصی به کشور بازمی‌گردد، ولی در همان بدو ورود با یک تصادف نابهنگام زندگی خودش و بسیاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مسیر زندگی‌اش عوض می‌شود. ایفای نقش کیا مقدم را علی سرابی، بازیگر تئاتر که با سریال «سهمی برای یک دوست» خود را به بینندگان تلویزیون معرفی کرد، به عهده دارد.

این سریال که یکی از سریال‌های پرشخصیت است، با استفاده از چهره‌های آشنا در نقش‌های متفاوت غیر از آنچه از آنها دیده شده، اولین گام را برای جداسازی ژانر، از کمدی تیپیکال به کمدی موقعیت برداشته است. البته سرآغاز این جنس کمدی را می‌توان سریال «پایتخت» دانست که هم باعث ایجاد رشد و تغییر سلیقه عمومی و سطح انتظار مخاطب از آثار کمدی شد و هم مدیران و سازندگان آثار تلویزیونی را از تن دادن به کمدی لوده‌بازی و تیپیکال که مدت‌ها تلویزیون را به تسخیر خود درآورده بود، رهانید و جرات ایجاد فرصت برای دست زدن به تجربه‌های متفاوت در این ژانر را برای آنها ایجاد کرد.

نقطه قوت این سریال که کاملا مشهود است، فیلمنامه اثر است. تجربه همیشه نشان داده هرگاه اثری نتوانسته آنچنان که باید موفقیت به دست بیاورد از ناحیه متن دچار مشکل بوده است.

از آنجا که اساس هر مجموعه داستانی و سریال، موقعیت دراماتیک متن است، نمی‌توان نقش آن را نادیده گرفت. هرگاه متن از نقاط قوت بیشتری برخوردار باشد، حتی با فرض ضعف‌های تصویری و ساختاری، بیشتر از اقبال عمومی برخوردار می‌شود. عکس این قضیه هم همیشه صادق است. یک متن ضعیف و پر‌ ایراد حتی اگر با بهترین کیفیت تصویری تولید شود، نمی‌تواند موفق جلوه کند. علتش این است که روابط علی و معلولی، شخصیت‌پردازی، گره‌ها و اوج و فرود داستانی که عناصر تشکیل‌دهنده درام هستند، مخاطب را ترغیب به دنبال کردن سرنوشت شخصیت‌ها می‌کند و نه کیفیت تصویر و صدا و...، گرچه بهره بردن از عوامل فنی و تکنولوژیک با کیفیت هرچه بیشتر، در کنار یک درام خوب، اثر را به یادماندنی تر خواهد کرد.

یک کمدی خوب، پیش از هر چیز باید درام پایه و تشکیل‌دهنده خوب و کم‌ایرادتری داشته باشد؛ چراکه کمدی در اساس نقد درام است. کمدی شکل می‌گیرد تا با استفاده از تکرار، کوتاه و بیشتر کردن زمان یک رخداد موقعیت‌های جدی و گاهی دشوار اشخاص را به سخره گرفته و انتقادی عملی به درام باشد.

مجموعه مهرآباد نیز گذشته از خرده اشکالات تکنیکی که گاه در انتخاب زاویه دوربین، کات‌های نابه‌جا و نامناسب که البته در تعداد اندک هستند و چندان به چشم نمی‌آیند، بخوبی از عهده ایجاد موقعیت‌های بکر کمیک برآمده است. لحظه تصادف شخصیتی که قرار است کلیه‌اش را اهدا کند، لحظه دردناکی است که انتظار می‌رود همه عابران را به داد و بیداد و همدردی وادارد، اما این لحظه با حضور شخصی دلال‌صفت و ماجراجو بالای سر مصدوم که مدام از او می‌خواهد تمارض نکند چون راننده ضارب فرار کرده است و چیزی عایدش نخواهد شد و با از حال رفتن مصدوم، نمونه ایجاد یک موقعیت کمیک از دل یک تراژدی مکرر است که در روز بارها دیده می‌شود. گذشته از این‌که به دور از هرگونه شعار دادن، اجتماع و رفتارهای اجتماعی را نقد کند.

سریال مهرآباد در کنار داشتن یک فیلمنامه مناسب و جذاب، از کیفیت خوب تصویرپردازی، صدابرداری و طراحی لباس بهره می‌برد که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و حضور این عوامل در کنار بازیگران بسیار خوب سینما، تئاتر و تلویزیون محبوبیت این سریال را دوچندان می‌کند و تنها یک افسوس به جا می‌گذارد و آن این‌که به دلیل پخش این مجموعه از شبکه تهران تنها تعداد معدودی از هموطنان می‌توانند از تماشای این سریال لذت ببرند.

مریم رها