چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
احتیاج روز
از سال ۳۲ به بعد و بخصوص پس از کودتای مردادماه آن سال ایران از نظر سیاسی وارد مرحله تازه‌یی شد. کودتای مرداد روابط حکومت و رژیم ایران با خارجیان را از یک سو و با جامعه و مردم ایران و احزاب سیاسی و ملیون و روشنفکران از سوی دیگر، وارد مرحله دیگری کرد. رژیم پهلوی از همان آغاز یک رژیم کودتایی و در واقع غیرقانونی تلقی می‌شد، چرا که از نظر ملیون ایران، کودتای ۱۲۹۹ سیدضیاءالدین طباطبایی و سردار سپه با ابتکار و دست حمایت خارجیان ازجمله انگلیس انجام شده بود و بعد از خلع احمدشاه قاجار و استقرار سلطنت رضاخان، سردارسپه نیز با اشاره بیگانگان بود و به گفته شهید مدرس جمهوریخواهی و سپس سلطنت رضاخان نیز مارک لندن داشت.
از سوی دیگر مدرنیسم بی‌بنیاد و غربگرایانه پهلوی توام با شوونیسم ضد اسلامی و مخالفت سرسخت پهلوی با دیانت و شعایر دینی و سرکوب علمای مخالف، اهل دیانت و بویژه علما و روحانیون را سخت آزرده و تلخکام ساخت.
با توجه به چنین زمینه‌هایی، رفتن رضاشاه در شهریور ۱۳۲۰، نه تنها منفی دانسته نشد بلکه مثبت هم بود و ملیون و دینداران و علمای دینی از سقوط وی استقبال کردند بخصوص که حکومت و دولت و ارتش ظاهرا مدرن او، مقاومت چندانی در برابر اشغال کشور و نقض استقلال ایران از خود نشان ندادند واین بر بی‌اعتباری پهلوی افزود. البته بدیهی است که اشغال ایران به وسیله قوای بیگانه، موجب تاسف و رنج شدید تمامی مردم و بویژه ملیون بود.
اما پس از شهریور ۱۳۲۰ اوضاع تغییر کرد. مملکت در اشغال متفقین بود. شاه جوان ناتوان‌تر از آن بود که بتواند مملکت را از اشغال خارجی‌ها پاک کند. بویژه وی قادر نبود از آزادی‌های سیاسی تازه‌یی که به دلایل جهانی و منطقه‌یی و داخلی در ایران پدید آمده بود جلوگیری کند یا در برابر آن مقاومت و مخالفت کند. دهه بیست در چنین تب و تابی گذشت، دولت‌های ناپایدار آمدند و رفتند و هیچ‌کدام توفیقی در جهت حفظ استقلال و بخصوص توسعه سازندگی و اعتلای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی کشور به دست نیاوردند. اگر روندی که پس از سقوط دیکتاتوری آغاز شده بود ادامه می‌یافت و نهضت ملی و بطور خاص دولت مصدق پایدار می‌ماند، بی‌گمان آرمان‌های اصیل مشروطیت به اجرا در می‌آمد و حکومت قانون مستقر می‌شد و دموکراسی نیز بتدریج در ایران پا می‌گرفت. اما به دلیل دخالت بیگانگان وعوامل داخلی و کودتای ۱۳۳۲ چنین نشد.
● نقش مهندس بازرگان در این دوران
بی‌شک واقعه تلخ و دردناک کودتای ۲۸ مرداد در دگرگونی فکری و ورود بازرگان به میدان سیاست بیشترین نقش را داشت. خود او بارها این اثرپذیری را یادآوری کرده است. بازرگان دولت کودتا را غیرقانونی می‌دانست و مجلس هجدهم را نیز غیرقانونی می‌شمرد و سپس به سلسله تواتر طبیعی غیرقانونی و غیرملی بودن کلیه دولت‌ها و مجالس دیگری که از آن مجلس و از آن دولت‌ها زاییده شدند اشاره کرده و آن را اثبات می‌کرد. به هرحال حادثه کودتا و تحولاتی که در پی آن آمد، بازرگان را وادار کرد که وارد سیاست شود و در صف مبارزان سیاسی قرار بگیرد، کاری که تا پیش از آن نمی‌پسندید.
در مورد اینکه چرا تا سال ۳۲ فعالیت سیاسی و حزبی نمی‌کرد، خود چنین توضیح داده است: «علت عدم حضور بنده در حزب ایران اولا امتناعی بود که اصولا در آن ایام نسبت به فعالیت‌های سیاسی و حزبی داشتم و ثانیا برای بنده درد اصلی مملکت نداشتن تشکیلات حزبی و مرامنامه‌های سیاسی نبود. بنده خیلی پیش از این به معتقدات فکری و تربیت عضوی و تدارک شخصیت اهمیت می‌دادم. این است که وقتی از طرف رفقای حزب ایران برای یک سخنرانی دعوت شدم موضوع صحبت را در یک سخنرانی «ضریب تبادل مادیات و معنویات» و در سخنرانی دیگر «فحش و تعارف در کشور ایران» قرار دادم.»
مشاهده آزار و شکنجه زندانیان سیاسی و بطور کلی شناخت مفاسد رژیم، در سیاسی شدن بیشتر بازرگان در سالیان و ادوار بعدی موثر بود. با وجود اینکه مهندس بازرگان، به دلایلی که گفته شد، پس از کودتای ۲۸ مرداد به سیاست روی آورد و در نهضت مقاومت ملی به فعالیت پرداخت، اما پس از حدود دو سال فعالیت پرشور سیاسی، بار دیگر تفکر پیشین خود یعنی تقدم تحول فکری و فرهنگی بر تغییرات اجتماعی و سیاسی در او قوت گرفت و از این رو در سطوح دیگر همان آرمان دیرین خود را پی گرفت. این تحول در زندان سال ۱۳۳۴ روی داد. وی در مدت بازداشت پنج ماهه خود روی این مساله تامل کرد که چرا در ایران نهادهای سیاسی و اجتماعی و حزبی نهادینه نشده و بسادگی این نوع کارها به سامان نمی‌رسد. پاسخ وی این بود که روحیه همکاری و تفاهم و اندیشه جمعگرایی در ایران ضعیف است و باید فرهنگ همکاری در میان مردم رشد کند و جمعگرایی تقویت شود.محصول این تامل «جزوه احتیاج روز» بود.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست