راهنمای استفاده از داروهای عمومی

حتما شما هم در کمدهای خانه تان کیسه کیسه دارو دارید, احتمالا تا الان تخصص هم پیدا کرده اید و خودتان یک پا دکتر شده اید و برای خودتان و نزدیکان تان مرتب دارو تجویز می کنید

حتما شما هم در کمدهای خانه‌تان کیسه‌کیسه دارو دارید، احتمالا تا الان تخصص هم پیدا کرده‌اید و خودتان یک پا دکتر شده‌اید و برای خودتان و نزدیکان‌تان مرتب دارو تجویز می‌کنید. اما دست نگه دارید، تجویز خودسرانه دارو می‌‌تواند شما را با مشکلات متعدد روبه‌رو کند، برای مثال داروهای پرمصرفی که مثل نقل‌ونبات مصرف می‌شوند، می‌توانند عوارض جدی برای سلامت شما داشته باشند.

● استامینوفن

اگر کبدتان را دوست دارید

در بسیاری از کشورهای جهان استامینوفن، در شکل‌های مختلفش، پرمصرف‌ترین دارو است. از این دارو برای درمان دردهای متنوع، از سردرد تا درد دوره‌های زنانه استفاده می‌شود. یادتان باشد که قرص‌های سرماخوردگی، آنفلوآنزا و مسکن‌هایی مثل تاینولول هم حاوی استامینوفن با دوز بالا هستند. استفاده بی‌رویه از استامینوفن می‌تواند منجر به نارسایی کبدی شود (علامت‌های اولیه نارسایی کبدی عبارتند از درد شکم، تهوع، استفراغ و یرقان). در ضمن یک نکته جالب هم این است که استفاده از استامینوفن به مقدار زیاد می‌تواند سردرد خاصی ایجاد کند که در پزشکی این مشکل را «سردرد بازگشتی» می‌نامند. از آنجایی که زنان بیشتر از مردان از سردرد رنج می‌برند و به خاطر آن دارو مصرف می‌کنند، آنها باید بیشتر درباره این نکته بدانند.

توصیه ایمنی

هرگز بیشتر از ۸ قرص حاوی استامینوفن در یک روز نخورید (حداکثر دوز قابل تحمل استامینوفن در بدن ۴۰۰۰ میلی‌گرم در روز است)

● داروهای سرماخوردگی

فقط برای علاجتان دارو

در حال حاضر در جهان حدود ۷۰۰ نوع داروی ضدسرماخوردگی و آنفلوآنزا در دسترس است. بسیاری از مردم جهان به‌‌طور خودسرانه از این داروها استفاده می‌کنند و نکته جالب اینجاست که در بسیاری از موارد آنها از چند دارو با هم استفاده می‌کنند در حالی که آن داروها تاثیر مشابه دارند. بیشتر اوقات هم افراد دچار بیماری سرماخوردگی یا آنفلوآنزا از داروهایی استفاده می‌کنند که برای تسکین برخی عوارض خاص هستند اما آنها این عوارض را ندارند. استفاده بیش از حد از داروهای سرماخوردگی می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی و بروز واکنش‌های ناشی از تداخل دارویی شود. برای مثال شما ممکن است دچار سرماخوردگی شده باشید و تنها علائمی که دارید آبریزش بینی باشد، برای همین چه دلیلی دارد که داروی ضدسرفه، سردرد یا بدن‌درد مصرف کنید؟ برای درمان آبریزش بینی مصرف یک دکونژستان کافی است.

توصیه ایمنی

اگر می‌خواهید داروی ضدسرماخوردگی یا آنفلوآنزا مصرف کنید، دارویی را مصرف کنید که حداقل سه‌چهارم علائم که توسط آن دارو درمان می‌شود را داشته باشید. اگر تب دارید، یک تب‌بر ساده مصرف کنید تا بی‌دلیل مواد شیمیایی را به بدنتان وارد نکنید.

● آنتی‌هیستامین‌ها

این قرص‌ها را در روز نخورید

آلرژی، کابوس میلیون‌ها و حتی میلیاردها نفر در جهان است. در مقاطعی از سال، مثلا در اواسط بهار افراد بسیاری را می‌بینید که دچار آبریزش، سرفه، اشک‌ریزش، خس‌خس سینه و خارش دست و پاها هستند. اکثر این افراد اولین‌کاری هم که می‌کنند پناه بردن به داروهای آنتی‌هیستامین در دسترس مثل آنتی‌هیستامین دکونژستان، دیفن هیدرامین و مانند آنهاست اما این را بدانید که بهتر است این داروها را فقط شب‌ها مصرف کنید و در روز از آنها استفاده نکنید، زیرا این داروها باعث بروز خواب‌آلودگی می‌شوند و مثلا در صورتی که بخواهید رانندگی کنید شما را با مشکل روبه‌رو می‌کنند.

توصیه ایمنی

بهتر است همه آنتی‌هیستامین‌ها را در طول روز مصرف نکنید، این موضوع را به‌خصوص درباره داروهای حاوی دیفن هیدرامین به‌کار بگیرید. اگر هم علامت اصلی شما احتقان است فقط از نوع دکونژستان استفاده کنید

● داروهای ضددرد و ضدالتهاب یا NSAIDS

چرا باید بروفن را با شیر خورد

احتمالا اسم این خانواده از داروها برایتان ناآشناست اما شما واقعا از این داروها استفاده کرده‌اید، یعنی می‌شود در زندگی‌تان از آسپرین، بروفن، ژلوفن، ناپروکسن و... استفاده نکرده باشید. این گروه از داروها که نام آنها داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی هستند و به نام‌های تجاری ادویل، آلول، موترین و... به فروش می‌رسند پرفروش‌ترین و پرمصرف‌ترین داروها در اروپا و ایالات‌متحده هستند و براساس تحقیقات انجام گرفته بیشتر این داروهایی که بیش از حد لازم و به صورت بی‌دلیل مصرف می‌شوند داروهای همین خانواده هستند اما حواستان باشد که این داروها لایه محافظ معده و دوازدهه را از بین می‌برند. برای همین باعث بروز زخم‌های گوارش و زخم‌معده می‌شوند. در واقع دومین علت ایجاد زخم معده (بعد از عفونت معده با میکروب هلیکو باکتر پیلوری) مصرف بیش از حد این داروهاست. در ضمن این مسکن‌ها هم در صورت استفاده زیاد می‌توانند باعث «سردرد بازگشتی» شوند. درنهایت هم اینکه مصرف زیاد این داروها با افزایش احتمال ابتلا به مشکلات کلسیم و افزایش احتمال بروز سکته‌های قلبی و مغزی همراه هستند.

توصیه ایمنی

برای جلوگیری از ابتلا به زخم‌های گوارشی همیشه این داروها را با غذا بخورید (یک راه‌حل خوب هم خوردن آن همراه با یک لیوان شیر است). در ضمن بهتر است هیچگاه در یک روز بیشتر از ۳‌قرص از این خانواده را نخورید و هرگز برای مدت بیشتر از ۱۰ روز نباید این قرص‌ها را به‌طور متوالی مصرف کرد

● دارو‌های مقابله‌کننده با پمپ پروتن (PPIS)

به امپرازول معتاد نشوید

شاید اسم این گروه از داروها برای شما عجیب باشد اما تعجب نکنید این داروها برای شما آشنا هستند. حتما نام داروی امپرازول را شنیده‌اید و احتمالا از آن استفاده هم کرده‌اید. به هر حال حداقل ۵درصد از جمعیت یک کشور از مشکل سوزش معده و ترشح بیش از حد اسید معده رنج می‌برند و برای همین داروهای خانواده امپرازول جزء پرمصرف‌ترین داروهای جهان هستند. این داروها جلوی ترشح اسید معده را می‌گیرند و این‌گونه مشکل سوزش معده، در معده و زخم‌های معده و دوازدهه را حل می‌کنند اما استفاده مداوم و بیش از حد معمول از اینگونه داروها حالت وابستگی به دارو ایجاد می‌کند، حتی تحقیقاتی در انگلستان نشان داده، مصرف ۴ یا ۵ هفته‌ای دارو در افراد داوطلب سطحی از وابستگی در آنها ایجاد کرده است. در ضمن یادتان باشد که پس از مصرف داروهای خانواده امپرازول سطح معده و روده شما کمتر اسیدی خواهد بود و این یعنی جذب کمتر کلسیم که این در افراد میانسال می‌تواند باعث افزایش احتمال شکستگی شود. در جایی از کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامینB۱۲ و ضایعات رشته‌های عصبی ناشی از کمبود ویتامین B۱۲ هم در افرادی‌که مدت طولانی از این داروها استفاده می‌‌کنند، دیده شده است.

توصیه ایمنی

هیچگاه امپرازول و سایر داروهای این خانواده را برای مدت بیشتر از ۴ هفته استفاده نکنید. اگر مشکل زخم‌معده یا سایر مشکلات شما حل نشد با پزشکتان درباره سایر انواع داروهای در دسترس برای حل این مشکلات مشورت کنید. در صورتی که مدت زیادی است از این دارو استفاده نکرده‌اید هم حداکثر ۲ هفته می‌توانید آن را استفاده کنید