این مرورگر ۱۵ ساله

نگاهی به دنیای مرورگرها و سیر تحول آنها از گذشته تا امروز

همان طور که در دنیای واقعی برای گشت و گذار نیاز به پیمودن مسیری هست، در دنیای مجازی نیز برای وبگردی و مشاهده صفحات اینترنتی باید مسیری طی شود که مرورگرهای دنیای وب این مسیر را برای کاربران هموار کرد ه اند . مرورگر های اینترنتی به برنامه هایی گفته می شود که به وسیله آنها می توان از وبگاه های مختلف اینترنتی بازدید کرد و در یک کلام باید گفت بدون مرورگر وبگردی معنا نخواهد داشت.

● قصه یک تولد

به هرحال شاید این سوال برای شما مطرح شود که تاریخچه مرورگرها به چه زمانی برمی گردد که در پاسخ باید گفت سال ۱۹۹۴ یا به طور دقیق ۱۳ اکتبر سال ۹۴ اولین روزی بود که برای نخستین بار مرورگر اینترنتی مورد استفاده قرار گرفت و برای اولین بار، کاربران توانستند تنها با وارد کردن آدرس اینترنتی دلخواه خود به راحتی وارد یک سایت اینترنتی بشوند البته از آن زمان تا امروز ۱۵ سال سپری شده است و در این سال ها رقابت سختی میان مرورگرها شکل گرفته است.

گفته می شود نخستین مرورگر اینترنتی با نام Netscape Navigator عرضه شده است و شرکت سازنده در مرحله اول نسخه بتای آن را در اختیار کاربران قرار داده است و تیم برنرزلی مخترع World Wide Web به همراه گروهی از محققان مرکز ملی ابزارهای ابرکامپیوتری امریکا برای ساخت این مرورگر اینترنتی تلاش گسترده یی را بین سال های ۹۱ تا ۹۴ انجام داده اند به صورتی که عاقبت این مرورگر در ۱۳ اکتبر سال ۹۴ به عنوان یک نرم افزار کوچک خاص کامپیوترهای خانگی روانه بازار شد. این مرورگر به صورتی ساخته شده بود که امکان تماشای متن و تصاویری را که روی صفحات اینترنتی قرار داشت فراهم می کرد. این مرورگر به قدری محبوبیت پیدا کرد که تنها در مدت زمان کوتاهی توانست علاوه بر کاربران خانگی به نوعی جای خود را در سازمان های دولتی نیز باز کند و به نوعی بسیاری از سازمان ها از این مرورگر استفاده کردند.

● ورود رقبا به میدان

گرچه سال ۹۴ اولین مرورگر پا به میدان گذاشت اما یک سال بعد مرورگر محبوب و پرطرفدار کاربران با حضور قوی خود در میدان تحولی عظیم را در دنیای مرورگرها پدید آورد. در این خصوص باید گفت دقیقاً در سال ۹۵ مرورگر مایکروسافت با نام اینترنت اکسپلورر به صورت رسمی وارد حوزه مرورگرهای اینترنتی شد و به نوعی باید گفت از ابتدای ورود اینترنت، مرورگر مایکروسافت توانست به نوعی بی سابقه در دل کاربران جا باز کند؛ محبوبیتی که هنوز ادامه دارد. به هرحال درخصوص تاریخچه مرورگر مایکروسافت باید گفت نخستین مرورگر اینترنتی مایکروسافت با نام اینترنت اکسپلورر ۱/۰ به عنوان یک نرم افزار جانبی همراه با سیستم عامل ویندوز ۹۵ عرضه شد.

مرورگر اینترنت اکسپلورر بر پایه مجوز نرم افزاری Spyglass تولید و به وسیله مرکز NCSA سازنده مرورگر اینترنتی Mosaic تکمیل شد. شرکت مایکروسافت از همان ابتدا مرورگر اینترنتی خود را ضمیمه سیستم عامل ویندوز کرد و این محصول را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار داد. هدفی که مایکروسافت برای ادامه دادن در این مسیر در نظر گرفت، بسیار هوشمندانه بود. پس از تولد اینترنت اکسپلورر ۱/۰ مایکروسافت توانست به طور کامل جایگزین Netscape شود. در آن زمان سهم مایکروسافت از بازار جهانی مرورگرهای اینترنتی به ۴۹ و سهم Netscape به ۴۶ درصد رسید. بعد از مرورگر اینترنت اکسپلورر مایکروسافت چند سال بعد یعنی در ژانویه سال ۹۷ شرکت Internet Opera Software نخستین مرورگر خود را عرضه کرد؛ مرورگری که گفته می شد با سیستم عامل ویندوز سازگار بود. البته باید در نظر داشت این مرورگر نتوانست آنچنان در دل کاربران و همچنان بازار جا خوش کند و تنها سهم کمی از بازار جهانی را در اختیار داشت و در حال حاضر نیز تنها ۱/۱ درصد از بازار جهانی مرورگرها در اختیار اپرا قرار دارد هرچند چندی پیش این شرکت ادعا کرد در حال حاضر در تمام دنیا ۴۰ میلیون کاربر با سیستم های عامل ویندوز، مک و لینوکس، از طریق مرورگر اینترنتی آنها به اینترنت متصل می شوند همچنین نسخه موبایلی این مرورگر اینترنتی نیز هم اکنون با نام Opera Mini در اختیار کاربران قرار گرفته و به گفته شرکت سازنده، در ۳۰ میلیون گوشی در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از اینترنت اکسپلورر و اپرا باید گفت رقیب سوم یعنی شرکت نت اسکیپ با موزیلا در تاریخ ۲۳ فوریه سال ۹۸ پا به میدان گذاشت. گفتنی است موزیلا قصد داشته و دارد به طور جدی وارد جنگ با مایکروسافت شود.

● همچنان بی رقیب

هرچند طی این سال ها مرورگرهای دیگری پا به میدان گذاشته و توانسته اند به نوعی مخاطبان بسیاری را به سمت خود جلب کنند و در این میان می توان به مرورگر کد باز موزیلا فایرفاکس در سیستم عامل لینوکس یا مرورگر نت اسکیپ و... اشاره داشت اما با این حال هنوز اینترنت اکسپلورر که به طور پیش فرض همراه با سیستم عامل ویندوز نصب می شود، بسیار محبوب است.

اینترنت اکسپلورر از ابتدای ورود خود تاکنون با نسخه های متفاوتی عرضه شده است و در حال حاضر نسخه ۶ آن بیشترین محبوبیت را در دنیا دارد هرچند محبوبیت نسخه ۷ آن نیز بسیار فراگیر بود و علاقه مندی کاربران به این مرورگر سبب شد مایکروسافت در میان رقبای تازه نفس خود همچنان به فکر راه اندازی نسخه های جدید باشد تا آنجا که گفته می شود آخرین نسخه این برنامه ۱۹ مارس ۲۰۰۹ منتشر می شود. مایکروسافت اعتقاد دارد امنیت، سهولت در استفاده و بهبود در قسمت RSS ، CSSو Ajax از مزایای این نسخه نسبت به نسخه قبل آن است.

گفتنی است اینترنت اکسپلورر یا همان IE۸ از ماه مارس ۲۰۰۵ در حال آماده سازی بوده است. مایکروسافت در فوریه ۲۰۰۸ طرح های نوآورانه خود برای نسخه بتا دو و در پنجم مارس ۲۰۰۸ برای نسخه بتا ۲ را به عموم اعلام کرد.

البته توجه به این نکته بسیار ضروری است که در نسخه جدید مرورگر اینترنت اکسپلورر به گفته طراحان آن این نسخه در مقابل حملات اینترنتی بسیار قوی عمل خواهد کرد تا آنجا که طبق اعلام مرکز تحقیقاتی NSS، گفته می شود طی آزمایش های ۱۲روزه روی مرورگر اینترنت اکسپلورر ۸ مشخص شده است از هر ۱۰ حمله صورت گرفته از سوی سایت های آلوده با هشت حمله مقابله کند و این در حالی بود که مرورگر فایرفاکس ۳/۰ موزیلا تنها موفق به مقابله با ۲۷ درصد سایت های اینترنتی مشابه شد. مرورگرهای Safari۴.۰ اپل و Chrome۲.۰ گوگل نیز به ترتیب توانستند با ۲۱ و ۷ درصد این سایت ها مقابله کنند. مرورگر اینترنتی Opera ساخت شرکت Opera Software نیز تنها توان مقابله با یک درصد این سایت های اینترنتی را داشت.

رضا جوالچی