بسته پیشنهادی آب, کشاورزی و منابع طبیعی ـ بخش هشتم

اهداف کلی و راهبردها

۵) اهداف کلی و راهبردها:

بر اساس اهداف پیش‌بینی شده در سند چشم‌انداز توسعه کشور جامعه ایرانی در افق چشم‌انداز:

▪ برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره‌مند از محیط‌زیست‌ مطلوب

▪ برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی خواهد بود.

برای تحقق اهداف سند چشم‌انداز در برناه‌های پنچ‌ساله، سیاست‌های کلی برنامه پنجم برای بخش کشاورزی و منابع طبیعی تکالیف زیر را تعیین نموده است:

۲-۱۹) ارتقاء شاخص‌های سلامت هوا، امنیت غذا، محیط و بهداشت جسمی و روحی

۲-۱۹) اصلاح الگوی تغذیه جامعه با بهبود ترکیب وسلامت مواد غذایی

۲-۲۱) ارتقاء سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی به یک سوم در پایان برنامه

۲۶) توجه به ارزش اقتصادی، امنیتی، سیاسی و زیست‌محیطی آب با تسریع در استحصال، عرضه، نگهداری و مصرف آن و مهارآب‌هایی که از کشور خارج می شود با اولویت استفاده از منابع آب‌های مشترک

۳-۳۴) هدفمند کردن یارانه‌های آشکار و اجرای تدریجی هدفمند کردن یارانه‌های غیرآشکار

۱-۳۵) ارتقاء سطح درآمد و زندگی روستائیان و کشاورزان با تهیه طرح‌های توسعه روستایی، گسترش کشاورزی صنعتی، صنایع روستایی، خدمات نوین و اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی

۵-۳۵) تامین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نظام تامین اجتماعی و خدمات بیمه درمانی

۸-۳۵) توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازی اقشار متوسط و کم درآمد جامعه به نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به ۲۵ درصد برسد.

با توجه به موارد فوق رشد بخش کشاورزی در برنامه پنجم سازندگی در حد ۶ درصد تنظیم گردیده است بر این اساس اهداف کلی، راهبردها و برنامه‌های بخش کشاورزی در برنامه های بخش کشاورزی در برنامه پنجم به شرح زیر خواهد بود:

▪ اهداف کلی، راهبردها و برنامه‌های اجرایی:

۱- ۱) اهداف کلی:

▪ ارتقاء بهره‌وری در بخش کشاورزی(منابع عوامل و فعالیت‌ها)

۲-۱) راهبردها:

- ارتقاء دانش، بینش و مهارت بهره‌برداران و تولیدکنندگان بخش کشاورزی

- توسعه نظام‌های بهره‌برداری در بخش کشاورزی (آب، خاک،...)

- توسعه تحقیقات، آموزش و ترویج کاربردی، تقاضا محور و مشتری‌مدار در بخش کشاورزی

- توسعه مکانیزاسیون و ارتقاء فناوری در بخش کشاورزی

- افزایش تولیدات کشاورزی در محیط‌های کنترل شده

- ارتقاء سامانه‌های پایش و ارزیابی طرح‌ها و پروژه‌ها در بخش کشاورزی

۳-۱) برنامه‌های اجرایی:

- استفاده از ظرفیت فارغ‌التحصیلان کشاورزی و منابع طبیعی

- ساماندهی واحدهای خرد و دهقانی با تاکید بر یکپارچه سازی، ایجاد واحدهای فنی و اقتصادی و چند کارکردی نمودن آن‌ها

- ایجاد و ساماندهی تشکل‌های بهره‌برداری از آب

- پژوهش‌های کاربردی

- تولید نهاده‌ها و عوامل تولید

- آموزش‌های کشاورزی

- آموزش‌های ترویجی

- ایجاد و گسترش شرکت‌های مشاوره‌ای ترویج ، آموزش و دفاتر مهندسی کشاورزی

- افزایش ضریب تبدیل آب به محصولات کشاورزی(زراعی و باغی از ۹/۰ به ۴/۱ کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب مصرفی)

- بهبود کارائی مصرف نهاده‌ها و عوامل تولید کشاورزی

- افزایش راندمان آبیاری در کلیه مراحل تامین، انتقال، توزیع، تحویل و مصرف آب

- تعیین الگوی کشت بهینه در راستای افزایش بهر‌ه‌وری عوامل و نهاده‌های تولید

- نوسازی و بازسازی ادوات، تجهیزات و ماشین‌ها در بخش کشاورزی

- بهره‌برداری بهینه از منابع و کاهش ضایعات در تولید و فرآوری محصولات کشاورزی

- افزایش تولید در محیط‌های کنترل شده و اراضی شیب‌دار

۱-۲) اهداف کلی:

ارتقاء شاخص ضریب امنیت غذایی در محصولات اساسی و افزایش تولید و فرآوری محصولات کشاورزی

۲-۲) راهبردها:

- افزایش ضریب خودکفایی در محصولات کشاورزی و پایداری تولید

- ارتقاء سلامت و بهداشت تولیدات کشاورزی و اعمال ضوابط زیست‌محیطی

- گسترش روش‌های غیرشیمیایی کنترل آفات و بیماری‌ها

- بهبود شاخص تغذیه و افزایش مصرف سرانه پروتئین حیوانی

- توسعه، بازسازی و نوسازی صنایع تبدیلی، تکمیلی و نگهداری محصولات کشاورزی با تاکید بر استقرار آنها در قطب‌های تولید محصولات کشاورزی

۳-۲) برنامه‌های اجرایی:

- اعمال ضوابط زیست محیطی، مدیریت پسماندها و کنترل باقیمانده‌های دارویی و سموم در محصولات کشاوزی و فرآورده‌های دامی و شیلاتی

- تامین بهداشت و سلامت محصولات کشاورزی و فرآورده‌های دامی و شیلات ی از طریق اعمال استانداردهای بهداشتی

- فراهم نمودن زمینه‌ی امنیت زیستی-تولیدی دام کشور

- امکانات مناسب تشخیص و کنترل بیماری‌های دامی و گیاهی

- ارتقاء نظام پایش و مراقبت از بیماری‌های دامی و گیاهی

- گسترش مبارزه‌ی بیولوژیکی با آفات گیاهی

- افزایش تولید محصولات زراعی و باغی

- افزایش تولید محصولات دام و طیور

- افزایش تولید محصولات شیلات و آبزیان

- افزایش تولید در محیط‌های کنترل شده و اراضی شیب دار

- افزایش فرآوری محصولات کشاورزی

۱-۳) اهداف کلی:

-حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی و منابع پایه

۲-۳) راهبردها:

- تعادل و تعدیل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی و آبخوانها

- حفظ تنوع زیستی و استعدادهای بالقوه منابع طبیعی و مهار عوامل تخریب

- اشاعه‌ی فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی با مشارکت همه‌ی دستگاهها

- حفاظت از منابع ژنتیکی گیاهی و جانوری در بخش کشاورزی

- تقویت عزم ملی برای حفظ، احیاء و توسعه‌ی پایدار منابع طبیعی و افزایش بهره‌وری

- مبارزه با پدیده‌ی بیابان‌زایی و کنترل کانون‌های بیابان‌زای داخلی و وخارجی

- توسعه‌ی مدیریت ریسک و کنترل بحران‌ها و بالایای طبیعی در عرصه‌های منابع طبیعی و منابع پایه‌ی بخش کشاورزی

- کاهش دام مازاد بر ظرفیت از عرصه‌های مرتعی و جنگلی

- حفظ و صیانت از اراضی کشاورزی و پیشگیری از روند رو به رشد تغییر کاربری اراضی کشاورزی

- اعمال مدیریت تقاضا در بهره‌برداری از منابع آب و اعمال مدیریت جامع هماهنگ، یکپارچه و نظام مند منابع(آب، خاک، و جنگل و مرتع) طبیعی در حوزه‌های آبخیز

- تعیین کاربری و بهره‌برداری از اراضی ملی و دولتی بر اساس اصول آمایش سرزمین

- حفاظت و ارتقا سطح ذخایر آبزیان و حمایت از گونه‌های در معرض خطر

- الویت بخش کشاورزی در توسعه‌ی زیربناهای کشور

۳-۳) برنامه‌های اجرایی:

- حفاظت، احیا، توسعه و بهره‌برداری اصولی از جنگل‌ها و مرا تع کشور

- ارتقاء شاخص‌های مدیریت‌ جنگل‌های ایران در برنامه اقدام ملی جنگل

- شناسایی، ثبت، حفظ و احیاء منابع ژنتیکی گیاهی و جانوری در بخش کشاورزی

- ایجاد زمینه‌های بازسازی موثر ذخایر دام و آبزیان کشور

- ایجاد ترکیب جمعیتی مناسب و تنوع نژادی و گونه‌ای دام، طیور و آبزیان در کشور

- الزام رعایت هزینه و منفعت اجتماعی در ارزیابی طرح‌ها و ارزش‌گذاری منابع

- ارزیابی زیست‌محیطی طرح‌ها و برنامه‌های عمرانی و توسعه‌ای در عرصه‌های منابع طبیعی

- ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی و منابع پایه ( کارکردهای بازاری و غیر بازاری) و احتساب آن در حساب‌های ملی کشور

- مقابله با پدیده بیابان‌زایی و کنترل کانون‌های بیابان ‌زای داخلی و خارجی

- تثبیت و قطعیت مالکیت دولت بر اراضی ملی و دولتی و رفع تداخلات و معارضات حقوقی، قانونی و ثبتی و صیانت از منابع طبیعی

- خروج دام مازاد بر ظرفیت از عرصه‌های مرتعی و جنگلی

- حفاظت و توسعه اراضی کشاورزی

- آبخیزداری و ارتقای مدیریت کیفی، کمی و بهره‌برداری از منابع خاک

- توانمندسازی ساختار مدیریت منابع طبیعی کشور

- ساماندهی و ایجاد نظام جامع آمار و اطلاعات بهنگام بخش کشاورزی با تاکید بر تولید اطلاعات توصیفی و مکانی و کاداستر منابع طبیعی و اراضی کشاورزی

- تهیه و اجرای طرح آمایش سرزمین

- گسترش سامانه پایش و ارزیابی و ضعیت منابع طبیعی و پایه تولید

- تنظیم و اعمال الگوهای مناسب استفاده از آب و خاک

۱-۴) اهداف کلی:

- توسعه بازار و صادرات محصولات و فرآورده‌های کشاورزی

۲-۴) راهبردها:

- ارتقاء کیفیت تولید و فرآوری محصولات کشاورزی تا سطح استانداردهای جهانی

- ساماندهی بازار محصولات کشاورزی با تقویت تشکل‌های بخش کشاورزی

- گسترش زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطی بخش کشاورزی

- گسترش شبکه گسترده تعاونی‌های بخش کشاورزی در مناطق روستایی و عشایری

- ایجاد بسترهای مناسب به منظور توسعه و تسهیل صادرات محصولات کشاورزی

۳-۴) برنامه‌های اجرایی:

استقرار نظام جامع و کارآمد آمار و فناوری اطلاعات بخش کشاورزی

۱-۵) اهداف کلی:

ارتقاء سطح درآمد و زندگی کشاورزان، روستائیان و عشایر و ارتقاء سطح امنیت سرمایه گذاری و تولید در بخش کشاورزی

۲-۵) راهبردها:

- افزایش سرمایه‌گذاری و ایجاد زمینه‌های لازم به منظور جلب و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی در بخش کشاورزی

- تقویت و حمایت دولت از توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی

- اصلاح ساختار بازار سرمایه در بخش کشاورزی

- تامین منابع مالی بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی

- افزایش اشتغال در طرح‌های زود بازده

- متنوع سازی ابزارهای حمایتی به منظور کاهش زیان ناشی از مداخلات در راستای افزایش کارایی سیاست‌گذاری

- هدفمند نمودن یارانه‌ها در جهت ارتقاء سطح درآمد کشاورزان، روستائیان و عشایر و بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی

- اصلاح نظام قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی با هدف بهبود رابطه مبادله بخش کشاورزی

- توسعه تشکل‌ها و تقویت و کارآمدسازی سازمان‌های مردم‌نهاد، تعاونی‌ها و اتحادیه‌های تخصصصی استانی و سراسری بخش کشاورزی

- توسعه‌ی فرصت‌های شغلی در بخش کشاورزی

- توسعه‌ی روستایی و عشایری با رویکرد بهبود شرایط زیست‌محیطی ومهار عوامل تخریب منابع طبیعی

- بهبود شاخص‌های توسعه در جوامع روستایی و عشایری

- گسترش کشاورزی صنعتی

- توسعه ‌صنایع روستایی و خدمات نوین

- ارتقاء منابع انسانی توسعه یافته و کار آمد در بخش کشاورزی

- مشارکت موثر بخش غیر دولتی در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی در جهت افزایش کار‌آیی در فعالیت‌های بخش کشاورزی

- توسعه زیرساخت‌های فیزیکی و خدمات فنی و تخصصی به بهره‌برداران بخش کشاورزی

- توسعه پایگاه‌های اطلاعاتی بهره‌برداران بخش کشاورزی

۳-۵) برنامه‌های اجرایی:

-تهیه طرح‌های توسعه‌ی روستایی

- ایجاد کانون‌های مناسب اسکان عشایر

- ارائه خدمات به عشایر کوچنده

- توسعه زیرساخت‌های شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌های روستایی و کشاورزی

- تنظیم و مدیریت بازار نهاده‌ها و محصولات تعاونی‌ها و اتحادیه‌های روستایی وکشاورزی

- توسعه و تنوع‌بخشی پوشش‌های بیمه‌ای در بخش کشاورزی

- تامین تسهیلات مورد نیاز برای کار‌آفرینان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با بخش کشاورزی

- توسعه و گسترش بنگاه‌های صنفی در بخش کشاورزی

- اصلاح قوانین، مقررات ، استانداردها و ضوابط برای تسهیل و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی

- یکپارچه‌سازی سیستم‌های خدمات‌رسانی بانکی و بیمه با استفاده از دستاوردهای جدید

- ایجاد نظام حقوقی و قضایی مناسب با نیازهای سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی

- شناسایی، آماده‌سازی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی

- تضمین حقوق مالکیت حقیقی و حقوقی سرمایه‌گذاران در بخش کشاورزی

- توسعه‌ی بنگاه‌های کوچک اقتصادی و صنایع کوچک و سازماندهی آن‌ها جهت ایجاد و تثبیت اشتغال در بخش کشاورزی

- توسعه‌ و گسترش مشاغل مولد فردی، کارآفرینی و مشاغل مولد برای نیروی کار مازاد روستا

- حمایت دولت از کارفرمایان و بهره برداران کشاورزی به منظور به‌کارگیری نیروهای متخصص از طریق تخفیف در میزان حق بیمه سهم کارفرما

- حمایت از توسعه تعاونی‌ها به ویژه تعاونی‌هایی که اعضای آن‌ها فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی هستند.