پرتو افکن زغالی Arclight

نوری که ازتخلیه الکتریکی میان دو الکترود کربنی بدست آمده باشد. این نور دارای انرژی خیره کننده تابشی می‌باشد. این پرتو افکن را می‌توان در زمره بالاترین نورافکن‌های خارج استودیوئی …

نوری که ازتخلیه الکتریکی میان دو الکترود کربنی بدست آمده باشد. این نور دارای انرژی خیره کننده تابشی می‌باشد. این پرتو افکن را می‌توان در زمره بالاترین نورافکن‌های خارج استودیوئی برای روشنائی فضای باز، دانست.

پرتوافکن کاسه‌ای شکلی از یک نورافکن به کار رفته در استودیوهای فیلمبرداری و تلویزیونی که لامپ در درون کاسه‌ای با رویه باز تابنده از جنس جیوه یا استیل قرار گرفته و سبب تابش و برگردان شدن نور در یک راستا و به سمت پائین می‌گردد.

پرتوافکن سنیور Eneior

نوعی چراغ ویژه نورپردازی در استودیوهای فیلمبرداری و تصویربرداری تلویزیونی با لامپی ۵ کیلوواتی در جلوی پرتوافکن یک صفحه گرد یا عدسی قرار گرفته است و سبب موازی و قوی‌تر کردن پرتو تابشی نور از آن می‌گذرد.

پرتوافکن یا نور افکن قوی Skylight:

چراغ یا نورافکن غیر قابل تنظیم استودیوئی که در آن لامپ‌هائی با توان ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ وات برای روشن کردن بخش‌های بزرگ دکور همچون پرده‌های بزرگ نقاشی یا دیوار یا عکس‌های بسیار بزرگ عکاسی شده به‌کار می‌رود.

پرتوافکن اسپات Spot

یکی از پرتوافکن‌های ویژه نورپردازی صحنه‌های فیلم‌برداری و تولید برنامه‌های تلویزیونی که دارای نوری متمرکز شونده و همراه با کنترل است. درین پرتوافکن مکانیزمی از چند ریز بین متمرکز کننده و لامپ متحرک در درون آن به‌کار برده شده است.

پرتوافکن مول‌فی Molefay

یکی از پرتوافکن‌های به‌کار رفته در زنجیره وسایل نورپردزای استودیوهای فیلمبرداری و تلویزیونی این پرتو افکن را در حقیقت می‌توان مجموعه‌ای یک پارچه از لامپ‌های نوری درون استودیوئی به‌شمار آورد که در آن به نسبت بازده نوری از یک تا ۱۲ لامپ ۱۰۰ واتی و بیشتر از نوع (PAR) استفاده شده است.

پرتو افکن‌های مجهز به لامپ اگزنون Xenon پرتوافکن‌های کوچک ویژه‌ای که در آن از لامپ اگزنون استفاده شده است.

کاربرد این نورافکن‌های کوچک با نور خیره کننده در استودیوهای فیلمبرداری و همچنین تصویربرداری تلویزیونی است.

این پرتوافکن در اندازه‌های ۱۰۰، ۱۵۰۰ و ا ۲۰۰۰ وات در درون یک کاسه با باز تابنده نوری ساخته شده است.

پرتو درمانی Radiotherapy

پرتو درمانی مجموع تکنیک‌های به‌کارگیری پرتو افکنی‌های یونیزاسیون به‌منظور درمان است، خواه به تنهائی و خواه همراه با عوامل درمانی دیگر. تا سال ۱۹۵۰ متخصصان یک نیروی دویست کیلو واتی را به‌کار می‌بردند. دستگاه‌های پرتو مجهول در سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ دارای پرتو مجهول با قدرت میان ۱۲۰ تا ۳۰۰ کیلووات به صورت‌های گوناگون برای مجاز ساختن پرتوافکنی متناسب روی حجم‌هائی با سطح میان یک تا چهار سانتی‌متر عمق بودند. پرتوهای مجهول را از طریق شتاب الکترون‌ها روی هدف ورقه‌های تنگستن بدست می‌آوردند.

۵۶ نوع بیماری مشمول پرتوافکنی قرار می‌گرفت. نزدیک به ۱۵ عدد ازین دستگاه‌ها هنوز هم باقی مانده‌اند. بخری از بیماری‌های یاد شده عبارت بودند از: انواع رماتیسم ـ التهابهای اطراف مفصل شانه ـ درد عضلانی که به اپی کندیل استخوان بازو می‌چسبد ـ درد ریشه‌ای شست ـ آرتروزگنوکوکسی زائده استخوان پاشنه پا ـ آرتروزستون فقرات. در پوست شناسی کودک (لیکون پلان و پاره‌ای از کلوئیدها ـ ورم غدد لنفاوی آبکی لخته بندی در جدار عروق بواسیری زونا ـ زیگل کف پا ـ برخی از آماس‌های دکمه‌ای رگ‌ها ـ آکنه ـ جوش صورت و عرق‌ریزی شدید.

از نقطه نظر فیزکیی کبالت دارای ۶۰ رادیو آکتیو از طریق عبور دادن کبالت طبیعی ۵۹ از یک پیل اتمی، بدست می‌آید. کبالت ۶۰ پرتوهای گاما را از خود ساطع می‌کند که این پرتوها و پرتو X از یک جوهرند.

پرتودرمانی درمان بیماری با اشعه ایکس یا رادیوم یا رادیوایزوتوپها و اشکال دیگر تشعشع یوننده را گویند.

پوتوشناسی Radiology

در ۲۲ نوامبر ۱۸۹۵ ویلیام کونراد رونتگن (RONTEGEN) با پرتوافکنی اشعه مجهول موفق شد که قسمتی از عضو بدن انسان عبور کرد و روی صفحه عکاسی عکس بگیرد. و این نخستین پرتونگاری در دنیا بود. تجربه‌ای که سرآغاز درمان بیماری‌ها گشت، با استفاده پرتو، رونتگن در ۸ نوامبر ۱۸۹۵ آنچه را که کشف کرده بود اشعه ایکس نامید.

دیری نگذشت که به‌وسیله ویکتوردس پین DESPEIGNES اعلام گشت که کشف اشعه ایکس پاره‌ای از بیماری‌ها را درمان خواهد کرد. نخستین دستگاهی که برای این مقصود ساخته شد، مرکب از یک لوله کروک CROOKS به کمک نیروی حاصل به سرطان معده را مدت ۸ روز و هر روز دوبار در معرض اشعه ایکس قرار داد (ژوئیه ۱۸۹۶). در اثر بهبودی یافتن غیر منتظره حال عمومی بیمار و تقریباً به‌کلی از میان رفتن دردها از تقلیل یافتن قابل توجه غدهٔ سرطانی شگفت‌زده گشت.

پس از این کشف نویافته‌های حیرت انگیز دیگری بروز کرد. درمارس ۱۸۹۶ هانری بکرل موفق به کشف رادیو اکتیو بته یا پرتو افکنی‌های نامرئی شد. که دارای خاصیت یونیزه کردن و نیز خاصیت فرو رفتن در عمق و در عین حال یک عمر طولانی است. این کشف الهان بخش رساله دکتری در علوم ماری کوری درباره رادیو اکتیو شد. پیر کوری و ماری کوری پلونیم را در ۸ ژوئیه ۱۸۹۸ و سپس رادیوم را در ۲۶ دسامبر ۱۸۹۸ کشف کردند.

در اول ژانویه ۱۸۹۷ نخستین آزمایشگاه بیمارستانی پرتوشناسی در فرانسه برای آموزش پرتوشناسی پزشکی ایجاد گشت. با اینکه به کار بردن اشعه ایکس خطراتی به‌همراه داشت با این حال در بنیاد کوری در ۱۹۷۰ اعلام گشت که زنده ماندن بعد از ۵ سال پس از مبتلا شدن به سرطان‌های بافت‌های پوششی یا ترشحی، حنجره و گلو، در پرتو کبالت درمانی بود. مدت زنده ماندن ۴۰% از مبتلایان از ۵ سال به ۱۳ سال هم بر اثر این درمان رسید. در مورد سرطان‌های حفره‌ای، نیز مدت زنده ماندن ۲۴% از مبتلایان از ۵ سال به ۱۲ سال رسید.

در ۱۹۸۰ درمان سرطان‌های تارهای صوتی در ۸۰% تا ۹۰% تأمین شد. در مورد سرطان‌های بیضه ۹۰% درمان پذیرند. سرطان‌های پروستات ۵۰% قابل درمان است. سرطان‌های گلوی زهدان در مرحله اول آن تا ۹۰% قابل درمان است.

پرتونگار Radiograph

ثبت عکسی از تصویر تولید شده به‌وسیله تابش با طول موج کوتاه مانند پرتوهای ایکس و پرتوهای گاما

پرتونگار خودکار Auto Rakiograph

تصویر حاصل از قرار دادن یک نمونه نازک بیولژیکی یا هر نمونه دیگری، محتوی یک ایزوتوپ رادیو اکتیو در تماس با یک صفحه عکاسی در مدت مناسب و ظهور این تصویر توزیع عنصر رادیو اکتیو در نمونه را نشان می‌دهد.

پرتوهای الکترونیکی:

اسکنر یا سطرشمار الکترونیکی در هر صفحه نمایش دهنده لامپ تصویر، به ترتیب به شکل بار یکه‌ای از نور تمام نقاط صفحه را از بالا تا پائین تصویر جاروب می‌کند، تا سرانجام نور و تصویر مورد نظر پرده پدیدار گردد.

این کار با سرعتی برابر ۵۰ بار شمارش کامل صفحه فسفر سانس در لامپ تصویر به انجام می‌رسد و سبب پیوستگی نوری لامپ یا تشکیل روشنائی به نام راستر در لامپ تصویر می‌شود. در فیلم و تلویزیون ازین خاصیت برای مشاهده نتیجه نهائی عکس یا تصویر پیش از هر گونه فیلترگذاری و تصحیح رنگ استفاده می‌شود.