سال سیاه اوباما

نارضایتی مردم آمریکای جنوبی و مرکزی از رئیس جمهور آمریکا

در دوران ریاست جمهوری سال۲۰۰۸ ایالات متحده آمریکا شاهدبودیم که مردم آمریکای لاتین سرمایه گذاری زیادی بر روی حضور باراک اوباما در کاخ سفید نموده و وی را فردی متفاوت از رئیس جمهور قبلی ایالات متحده می دانستند.البته این نگاه خوش بینانه مردم آمریکای لاتین نسبت به اوباما منحصر به آنها نبود و مردم سرتاسر جهان با توجه به مشخصات ظاهری اوباما وی را فردی مناسب در این خصوص می دانستند.سرانجام اوباما توانست قائله را به سود خود به پایان رسانده و وارد کاخ سفید شود.

با گذشت حدود یک سال از آغاز حکومت باراک اوباما در آمریکا که امیدواری های بسیاری در آمریکای لاتین ایجاد کرده بود اینک واقعیت مایوس کننده نمایان شده است.دامنه دخا لت ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین طی یکسال اخیر افزایش داشته است.دخالت ایالات متحده در امور داخلی هندوراس و حمایت واشنگتن و دموکراتهای به ظاهر بی آزار از کودتاگران هندوراسی سرنوشت سختی را برای این کشور محروم و فقیر رقم زده است.دموکراتها عملا در برابر اراده مردم هندوراس ایستاده و نسبت به نظر مجمع کشورهای آمریکای لاتین در خصوص مسائل جاری در هندوراس بی تفاوت هستند.

کارشناسان اعتقاد دارند که نقاب ها فرو افتاده و نا امیدی از عملکرد رئیس جمهور آمریکا در منطقه آمریکای لاتین به وجود آمده است. این ناامیدی روندی صعودی و فزاینده دارد و با گذشت زمان همچنان تقویت می شود.”پیتر دی شازو “ مدیر برنامه آمریکای لاتین در مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی آمریکا در این خصوص به نکته جالب توجهی اشاره می کند:

“ احساس امیدواری برای ایجاد تحولات بزرگ در سیاست واشنگتن در قبال آمریکای لاتین وجود داشت اما واقعیت خود را نشان داده است. “

به راستی این احساس امیدواری ها چگونه به وجود آمد و چگونه به یاس تبدیل شد؟به نظر می رسد مولد هر دوی این موارد باراک اوباما بود.اوباما در مبارزات انتخاباتی سال۲۰۰۸ تصویری مصنوعی و مجازی را از خود به نمایش گذاشت.خصوصا سیاه بودن رنگ وی از جمله خصایصی بود که توجه بسیاری از کشورهایی که نژاد تیره داشتند را نسبت به وی جلب نمود.بی دلیل نبود که در میان صفوف فشرده رای دهندگان آمریکایی سیاهان نقشی فعالانه را ایفا نموده اند.به هر حال باراک اوباما توانست با کمک سیاهان انتخابات ریاست جمهوری سال۲۰۰۸ را به سود خود به پایان برساند اما در روش از همان الگوی پیشینیان خود پیروری نمود.

اوباما و هیلاری کلینتون وزیر خارجه او در دیدارهایی که از کشورهای آمریکای لاتین داشتند و در جریان نشست سران قاره در ترینیداد و توباگو وعده به پیشبرد ائتلافی مبتنی بر برابری و نگاه جدید آمریکا به منطقه دادند اما این گونه نشد. امروز ایالات متحده آمریکا اصلی ترین نماد دخالت در آمریکای لاتین محسوب می شود.کاخ سفید با انعقاد قرار دادنظامی با کلمبیا نشان داد که در صدد تنش زایی در آمریکای لاتین می باشد.سیاست رئیس جمهور آمریکا شدت خود را در پی کودتای ژوئن گذشته در هندوراس علیه مانوئل سلایا رئیس جمهور قانونی این کشور نشان داد.

در حال حاضر،واشنگتن اصلی ترین حامی دولت کودتا در هندوراس می باشد و در راستای نابودی کامل زلایا توطئه چینی می کند.البته طی یکسال اخیر تحولات آمریکای لاتین به سود اوباما رقم نخورد.انتخاب مجدد مورالس به عنوان رئیس جمهور بولیوی و پیروزی موخیکا در انتخابات ریاست جمهوری اروگوئه دو ضربه سختی بود که بر پیکره واشنگتن وارد گردید.اوباما هرگز تصور نمی کرد که در سال نخست حضور وی در کاخ سفید،یک چ‘ گرای افراطی و شورشی سابق که منتقد شدید سیاستهای آمریکاست در اروگوئه به قدرت بنشیند!

در هر صورت موضع گیری کاخ سفید در قبال این کودتا و حمایت از انتخابات غیر قانونی۲۹ نوامبر هندوراس انتقادات بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین را سبب شد، چرا که اکثریت جامعه جهانی این رویداد را رد کردند و تنها آمریکا، کلمبیا، پرو و پاناما آن را به رسمیت شناختند. در چنین شرایطی مردم آمریکای لاتین به صورت خودکار نمی توانند نگاه مثبتی نسبت به ایالات متحده آمریکا داشته باشند.

کشوری که به وضوح در مسائل داخلی آمریکای مرکزی و جنوبی دخالت نموده و هنوز آمریکای لاتین را حیاط خلوت خود می داند.در دوران ریاست جمهوری بوش پسر کشورهایی مانند کوبا،ونزوئلا،بولیوی و اکوادور پیامهای واضحی به رئیس جمهور سابق ایالات متحده دادند،اینکه آمریکای لاتین به هیچ عنوان حیاط خلوت ایالات متحده و آمریکای شمالی نیست.اما این پیام واضح از سوی باراک اوباما رئیس جمهور جدید ایالات متحده درک نشد.به علاوه توافق نظامی آمریکا با کلمبیا برای احداث هفت پایگاه نظامی در این کشور آمریکای جنوبی بسیار بحث برانگیز شد و هوگو چاوزرئیس جمهور ونزوئلا از آن به عنوان تهدیدی علیه امنیت منطقه یاد کرد. موضع آمریکا در قبال کودتای هندوراس و توافق نظامی با کلمبیا موجب تحریک در روابط منطقه ای شد.

این تحریکی بود که کاخ سفید در پشت پرده آن قرار داشت.البته این مسئله یک ضرر نیز برای ایالات متحده آمریکا داشت و آن اتحاد کشورهای آمریکای لاتین در دفاع از این منطقه بود.هم اکنون روابط کشورهاییمانندونزوئلا، کوبا،بولیوی، نیکاراگوئه و اکوادور با یکدیگر بسیار نزدیک است و یکی از عوامل این نزدیکی سیاستهای تهدید آمیز ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین محسوب می شود.این کشورها هم اکنون در برابر تهدیدی مشترک به نام واشنگتن قرار دارند و سعی می کنند به هر نحو ممکن این تهدید مشترک را محدود نمایند.این در حالی است که تمام تلاش اوباما این بود تا در عین مداخله جویی در کشورهای آمریکا جنوبی،خود را تهدیدی برای آنها نشان ندهد!خیال خامی که در نهایت تحقق نیافت.

لولا داسیلوا رئیس جمهور برزیل ماه گذشته در انتقاد از عملکرد دولت آمریکا تاکید کرد که اوباما آمریکای لاتین را فراموش کرده است. از سوی دیگر،اوو مورالس رئیس جمهور بولیوی هم به صراحت باراک اوباما را بدتر از جرج بوش رئیس جمهورسابق آمریکا دانسته است. به هر حال سران کشورهای آمریکای لاتین نیز اوباما را ادامه دهنده راه بوش پسر می دانند و از او به عنوان فردی فوق العاده یاد نمی کنند.

سعید سبحانی