بعد از پیروزی حماس چه اتفاقی خواهد افتاد

پیروزی حماس در غزه اكنون یك عمل انجام شده است تا چهارشنبه هفته گذشته صدها نفر از نیروهای فتح و وفادار به عباس یا مهمات خود را از دست داده با آنكه مجبور به فرار یا تسلیم شده اند هزاران تن از آنان هم گویی آب رفتند روز پنجشنبه هم چهارمین و آخرین سنگر فتح در غزه به دستان حماس افتاد

سقوط غزه و افتادن آن به دست حماس ضربه محكم به سیاست خارجه ایالات متحده است.

پنجشنبه محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین، پارلمان و دولت اتحاد فلسطین به رهبری حماس را منحل اعلام كرد و خواستار استقرار نیروهای امنیتی بین‌المللی در غزه شد و این به معنی تایید پیروزی قاطع جنبش اسلامی در نبرد خونین با جنبش فتح به رهبری عباس برای كنترل اوضاع غزه در چند روز گذشته است.

هرچند ممكن است تصمیم عباس برای انحلال حكومت مورد موافقت حماس قرار نگیرد-كه در ژانویه ۲۰۰۶ [بهمن ۱۳۸۴] برنده انتخابات فلسطین بود- اما پیامد این نبرد در نهایت اشتقاق در اقتدار و حاكمیت بر فلسطینیان خواهد بود.

غزه در دستان حماس افتاده درحالی كه فتح بر كرانه باختری تسلط دارد. به این ترتیب دورنما و احتمال ایجاد یك دولت فلسطینی كه طرف مذاكره با دولت اسرائیل باشد باز هم دست‌نیافتنی‌تر حتی بدتر از شكست گفت‌وگوها در كمپ دیوید در سال ۲۰۰۰ خواهد شد.

رهبران اسرائیلی هم در گزینه‌های خود تجدید نظر می‌كنند و خود را با این واقعیت وفق می‌دهند كه عباس به عنوان طرف مورد وثوق واشنگتن برای پیگیری مذاكرات صلح تسلط خود بر غزه را از دست داده است.

به این ترتیب سیاست ایالات متحده در جهت تقویت اقتدار و پرستیژ عباس برای تضعیف اسلامگرایان و بازگرداندن فتح به قدرت با شكست و عقب‌نشینی جدی مواجه خواهد شد.

ایالات متحده میلیون‌ها دلار صرف آموزش نیروهای امنیتی كرده تا در آنان نظم و وفاداری به عباس را ایجاد كند اما با پیشرفت شبه‌نظامیان حماس در طول هفته گذشته در غزه بسیاری از این نیروهای امنیتی یا گریختند یا كم شدند.

حداقل ۴۰ نفر از افسران و نخبگان تعلیم‌دیده گارد ریاست‌جمهوری عباس با بمبگذاری و ایجاد سوراخ در دیوار امنیتی اسرائیل به مصر گریختند.‏

پیروزی حماس در غزه اكنون یك عمل انجام شده است. تا چهارشنبه هفته گذشته صدها نفر از نیروهای فتح و وفادار به عباس یا مهمات خود را از دست داده با آنكه مجبور به فرار یا تسلیم شده‌اند. هزاران تن از آنان هم گویی آب رفتند. روز پنجشنبه هم چهارمین و آخرین سنگر فتح در غزه به دستان حماس افتاد.

عباس (به همراه چند تن از فرماندهان ارشد خود) نیز در شهر رام‌الله و دور از این قضایا بود. در غزه ۱۸ هزار نفر از نیروهای پلیس هم نتوانستند به مردان رئیس‌جمهور كمك كنند. یكی از دیپلمات‌های غربی در پاسخ به اینكه اكنون فرماندهان فتح كجا هستند با لحنی تلخ گفت: سراغ آنان را در كاخ‌های‌شان در سوئیس یا كویت بگیرید.

عباس هم كه در رام‌الله عافیت گزیده بود از دور از مبارزان حماس خواست كه «دست از دیوانگی» بردارند. اما خیلی دیر شده بود و حماس كه طعم پیروزی را مزمزه می‌كرد به مصر و سایر كشورهای عرب كه خواستار آتش‌بس شده بودند اعتنایی نكرد.‏

تونی اسنو، سخنگوی كاخ سفید گفته است: اوضاع غزه «منشأ نگرانی‌های عمیقی» است و در سخنان خود حماس را متهم كرد كه: «بار دیگر دست به اقدامات تروریستی علیه مردم فلسطینی زده»‏چند ماهی عباس تحت فشار مشاوران آمریكایی به تقویت نیروهای امنیتی خود در غزه پرداخت اما حماس نیز بیكار ننشست.

اسلامگرایانی كه از انضباط بسیار بالایی برخوردار بودند آخرین حمله خود را تدارك دیدند‌ و بعد از ذخیره‌سازی مهمات، خمپاره و مواد منفجره به شناسایی محل استقرار افسران ارشد فتح پرداخته و با استقرار و به كارگیری دقیق خمپاره و سایر ابزار در ساختمان‌های بلند در نزدیكی قرارگاه فتح آنان را شكست دادند حتی در

خان یونس از زیر زمین و به‌وسیله تونل‌های زیرزمینی خود را به قرارگاه‌ها رساندند و با انفجار مواد منفجره به وزن یك تن ۱۳ نفر را كشتند. یكی از سخنگویان حماس در مصاحبه رادیویی ‌گفت: «دلیل پیروزی ما این است كه ما به خاطر ایمان خود می‌جنگیم اما آنان برای دریافت حقوق می‌جنگند.»‏

مقام‌های اسرائیلی به هفته‌نامه تایم گفته‌اند واشنگتن كه قصد كمك به فتح را داشت از اسرائیلی‌ها خواست كه به فتح كمك كند اما منابع اطلاعاتی اسرائیل به هفته‌نامه تایم گفتند ایهود اولمرت از كمك به عباس به این دلیل خودداری كرده كه واهمه این را داشت كمك‌های اسرائیل از دستان حماس سر در بیاورد و نه تنها اوضاع را تغییر ندهد بلكه موجب تقویت آنان شود.

دیپلمات‌های غربی دولت اولمرت را ملامت می‌كنند و اعتقاد دارند كه دولت او همواره موجبات تضعیف عباس را فراهم آورده است. این دیپلمات غربی می‌گوید: «اسرائیل فقط یك سیاست را در قبال فلسطینی‌ها در پیش گرفته و آن تضعیف آنهاست.»این هفته اولمرت با جورج بوش ملاقات می‌كند در آنجا باید توضیح دهد كه چرا از قدرت گرفتن عباس با گرایش‌های معتدل حمایت نكرده است.

همان دیپلمات غربی در ادامه می‌گوید: «برای اسرائیلی‌ها توسل به این ادعا كه عباس «ضعیف» است چیزی جز توجیه كوتاهی نیست چون خودشان به تضعیف وی كمك كرده‌اند.»یكی دیگر از مقام‌های ارشد سیستم اطلاعاتی اسرائیل به هفته‌نامه تایم گفت: «هیچ كس در اسرائیل از بروز این وقایع [جنگ] نگران و ناراحت نیست.

اگر تمام قدرت به دست حماس بیفتد بدون تردید مردم فلسطین علیه حماس موضع خواهند گرفت.» مقام‌های ارشد اسرائیلی نیز تلاش می‌كنند كه از صلح‌بانان سازمان ملل بخواهند مرز بین غزه و مصر را مورد نظارت دقیق قرار دهند تا سلاح و مهمات به دست حماس نرسد هرچند بعید به نظر می‌رسد كه سازمان ملل و مصر تن به این درخواست اسرائیلی‌ها بدهند.‏

در همین اثنا جنگ جدایی‌طلبانه حماس با فتح به شهر نابلس در كرانه باختری هم كشیده شده، رادیو فلسطین هم ادعا كرده كه گروه‌هایی از فتح چند تن از اعضای برجسته حماس را ربوده و از آنان به عنوان اهرم فشار استفاده می‌كنند.

دیپلمات‌ها و منابع اطلاعاتی اسرائیلی می‌گویند كه درگیری در كرانه باختری به شدت و حدت غزه نخواهد بود چون كرانه باختری به شدت زیر نظر اسرائیل است و به خوبی بر آن تسلط دارد و از سویی حماس بیشتر در زیرزمین فعالیت می‌كنند و سلاح كافی در اختیار ندارند.گزارش‌هایی كه از غزه می‌رسد نشان می‌دهد كه مناطق تحت كنترل حماس كاملا امن است و جز شلیك‌های پراكنده، ناامنی مشاهده نمی‌شود.

در طول روزهای اخیر شهروندان غزه در اعتراض به درگیری‌های داخلی به خیابان‌ها ریختند اما به گفته چند شاهد عینی با شلیك حماس به جمعیت معترض كه منجر به كشته شدن یك معترض شد جمعیت پراكنده شد. بعد از شروع درگیری‌ها و كشته شدن یكی از كاركنان سازمان ملل در غزه این سازمان اعلام كرده كمك‌های خود را به ۵/۱میلیون فلسطینی در غزه كاهش خواهد داد.

تیم مك‌گیرك

ترجمه: علیرضا عبادتی

منبع: هفته‌نامه تایم