مشاغلی که با دنیای اموات پیوند می خورد

هر دو با برگزاری«مراسم» همراه است مراسم عزا و مراسم عروسی هرکدام از آنها آداب و رسوم خاص خود را دارد هر کدام از این دو مراسم, آداب و رسوم خاص خود را دارد و طبیعتا افرادی باید برگزاری این مراسم ها را بر عهده بگیرند و در پی این مسئله مشاغل مختلف ایجاد می شود از مراسم عروسی شروع می کنیم

هر دو با برگزاری«مراسم» همراه است. مراسم عزا و مراسم عروسی! هرکدام از آنها آداب و رسوم خاص خود را دارد. هر کدام از این دو مراسم، آداب و رسوم خاص خود را دارد و طبیعتا افرادی باید برگزاری این مراسم‌ها را بر عهده بگیرند و در پی این مسئله مشاغل مختلف ایجاد می‌شود. از مراسم عروسی شروع می‌کنیم. برای برگزاری یک مراسم عروسی پیش‌نیازهایی وجود دارد. مهمترین مسئله تالار عروسی و شام عروسی است. به همین مناسبت در سطح شهر تالارهای مختلف با دکوراسیون متناسب با مراسم احداث شده‌اند و آماده خدمت‌رسانی به مردم هستند. آن‌سوتر اما مجلس عزایی برپاست.

این مجلس هم پیش‌نیازهایی دارد و به تبع آن خدمت‌رسانی‌هایی... مراسم شب سوم و شب هفتم و چهلم و سالگرد! رسم و رسوم شوخی‌بردار نیست و خانواده متوفی ناچارند به رسم و رسوم احترام بگذارند. در این مرحله نیز غذا و تالار و یا رستوران از مسائل مهم هستند. مدعوین باید در یک رستوران یا تالار و یا هتل، بسته به توان مالی خانواده متوفی پذیرایی شوند و بنابراین خدمت‌رسانی‌هایی متناسب با مراسم لازم است. در ظاهر غذا همان غذاست و تالار همان تالار اما این کجا و آن کجا؟ شام عروسی کجا و شام عزا کجا؟ طبیعتا همه دوست دارند در مشاغلی خدمت کنند که با شادی مردم در ارتباط باشد با این حال عده‌ای هم ناچارند در مناسبت‌های عزاداری مردم خدمت‌رسانی کنند. وارد بهشت زهرا که بشوی از درب ورودی بهشت زهرا و حتی قبل از ورود به آن افراد مشاغل مختلفی را در پیش گرفته‌اند. بازار گل‌فروشی‌ها و کمی آن طرف‌تر گل‌فروش‌های دستفروشی خبر از نزدیک شدن به بهشت زهرا را می‌دهند. فروش گل برای مزار متوفی و گلاب برای شست و شوی قبور!

نزدیک‌تر که می‌شوی در ورودی درب بهشت زهرا به ماشین‌ها قبض پارکینگ داده می‌شود و اولین افرادی که شغل رسمی در بهشت زهرا دارند در ورودی بهشت زهرا قبض به دست شما می‌دهند. این هم یک شغل است و خیلی هم ارتباط مستقیمی به اموات ندارد. این افراد بیشتر با زنده‌ها در تماسند و ورود افراد زنده را به بهشت زهرا نظارت می‌کنند. داخل بهشت زهرا که شوی، مرده‌ها و زنده‌ها در کنار هم هستند. آنها خوابیده در قبرهایشان و اینها ایستاده در کنار مرده‌ها! اینجا مردن قابل لمس است. صحنه جالبی نیست دیدن ضجه یک دختر بر قبر پدر اما واقعیتی است انکارناپذیر! آن‌سوتر قسمت اداری بهشت زهراست و قسمتی که بیشتر کارهایش از طریق کامپیوتر انجام می‌شود. کارمندان این بخش هم در ارتباط مستقیم با مرده‌ها نیستند اما دایم اسامی اموات به گوش‌شان می‌خورد و برای ثبت اسامی اموات و قطعه و ردیف دفن آنها ناچارند اسم اموات را در کامپیوتر ثبت کنند.

بهشت زهرا بانک هم دارد. درست است که اموات چیزی با خود نمی‌برند اما حساب و کتاب قبور و سایر مخارج نیازمند بانک است. طبیعی است که کارمندان بانک، همچون کارمندان سایر بانک‌ها هستند با این تفاوت که آنها کارمند بانک بهشت زهرا هستند و فضایی که در آن مشغول به کارند، فضایی متفاوت است. افرادی که رابطه نزدیک با اموات دارند غسال‌ها هستند. غسال بودن هم شغل پرماجرایی است و کمتر کسی می‌تواند در این شغل فعالیت کند. اما تصور اینکه یک روز بهشت زهرا بدون غسال باشد وحشتناک است.

همین مسئله کافی است تا اهمیت کار غسال‌ها را درک کنیم. کندن قبر هم کار سختی است اما اگر نباشند کسانی که این کار را انجام می‌دهند، اطرافیان متوفی دچار مشکلات زیادی خواهند شد. تصورش را بکنید شغل آدم همراه با ضجه و گریه و زاری باشد. اینجاست که تفاوت کار کسانی که مجلس عروسی را برپا می‌کنند با افرادی که مجلس عزا را می‌گردانند معلوم می‌شود. آنها با شادی و سرور و پایکوبی همراه هستند و آرزوهای خوش و خنده و عطر و بوی خوش و لباس زیبا و ظاهر آراسته و اینها با لباس مشکی و گریه و فغان و خاک و ماتم! اما کدامیک را می‌توان گفت شغل نامناسب؟! که هر یک از آنها به جای خود لازم است.

همه ما سرانجام گذرمان به بهشت زهرا یا هر آرامگاه دیگری می‌افتد و اینجاست که حضور افرادی که در اینجا خدمت می‌کنند را درک می‌کنیم. که اگر در ناگوارترین روزهای عمر هر آدم که روز از دست دادن یک عزیز است، افرادی که شغل‌شان خدمت‌رسانی در این رابطه است حضور نداشته باشند، آن درد بزرگ چقدر سنگین‌تر خواهد شد و فراق یک عزیز با دشواری‌های فراوانی همراه خواهد بود. بنابراین کسانی که خدمت‌رسانی در این مسیر را انتخاب کرده‌اند، از احترام ویژه‌ای برخوردارند که متاسفانه به دلیل دیدگاه نامناسبی که نسبت به مرگ داریم هیچگاه این افراد آنگونه که شایسته زحماتشان است مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

نویسنده : زهرا مقصودی