جایگاه وقت و زمان در زندگی

انسان به ویژه فرد مسلمان باید در حال زندگی کند و تمام همت و تلاش خود را برای زمان حال به کار برد و از گذشته ها عبرت و پند بگیرد و در کوشش برای ساختن آینده باشد

انسان به ویژه فرد مسلمان باید در حال زندگی کند و تمام همت و تلاش خود را برای زمان حال به کار برد و از گذشته‌ها عبرت و پند بگیرد و در کوشش برای ساختن آینده باشد. وقت و عمر بدون شک ارزشمندترین دارایی انسان است، چرا که هرگز قابل برگشت نیست و بازتولید نمی‌شود. وقت را نتوان به کسی داد و نه می‌توان از کسی قرض گرفت. عمر تنها ماشینی است که دنده عقب ندارد. فقط می‌توان از زمان به نحو احسن استفاده کرد. وقت تنها دارایی مشترک بین انسان‌هاست که برخی درست از آن بهره می‌برند و حتی ثانیه‌ها برایشان ارزشمند است و در ثانیه‌ها موفقیت خود را مشاهده می‌کنند. ولی برای برخی روزها، ماهها، سال‌ها و کل عمر ارزشی ندارد.ما فقط یک بار حق زیستن داریم و دیگر فرصت دومی‌ برایمان نخواهد بود. هر چه صحیح‌تر از وقت استفاده کنیم، برنده‌تر هستیم.

در جلد ۵ بحارالانوار از امام صادق(ع) نقل شده که می‌فرماید: انسان عاقل موظف است زمان خودش را بشناسد و متوجه وظایف خودش باشد. کسی عالم به مقتضیات زمان خود باشد، مورد هجوم اشتباهات قرار نمی‌گیرد. پیامبر بزرگوار اسلام (ص) هم می‌فرمایند: در ایام زندگی، لحظه‌های الهی وجود دارد. در کمین آن فرصت‌ها باشیم و از آن استفاده کنیم.مهم‌ترین چیز در زند‌گی انسان که از ارزش والایی برخوردار است، وقت است. در واقع شیرازه حیات ما را تشکیل می‌دهد. ارزش وقت از آن جا دانسته می‌شود که خداوند در قرآن کریم سوره‌ای را به نام العصر فرستاده و در جاهای دیگر به برهه‌هایی از زمان اشاراتی داشته است.در احادیث نیز داریم که رسول‌ اکرم(ص) فرمودند: در روز قیامت از عمر انسان به طور عموم و از جوانی به طور خصوص پرسیده می‌شود که در چه راهی سپری شده و فرمودند: فراغت را قبل از این که مشغول شوی غنیمت بشمار.اولین و مهم‌ترین وظیفه انسان مسلمان در برابر وقت خویش آن است که آن را حفظ کرده و مراقب و مواظب آن باشد، باید بیشتر از مال از وقت مراقبت کرد، زیرا مال دوباره به دست می‌آید، ولی وقت بازگشت ندارد. باید از آن در مواردی که به سود سعادت خود و رشد و ترقی روحی و مادی آن باشد صرف کرد و از آن بهره گرفت.

شایسته است که مومن و مسلمان از مرور گذشت ایام برای نفس خویش عبرت اندوزد و پند گیرد، زیرا روز‌ها وشب‌ها هر تازه‌ای را کهنه و هر دوری را نزدیک می‌کند و عمرها را در می‌نوردند و کودکان را پیر و پیران را به فنا و نیستی می‌کشاند. همانا مومن نباید از این شب و روز غافل باشد، بلکه باید به تفکر پردازد و عبرت گیرد.همچنین لازم است که انسان نگرش صحیح و درست و توجه به گذشته داشته باشد تا از رویدادها و سرنوشت ملل گذشته و سنت الهی درباره آنان عبرت بگیرد، چون گذشته ظرف رویدادها و گنجینه عبرت‌هاست. همچنین ضروری است که انسان توجهی به آینده داشته باشد، زیرا انسان بر حسب فطرت به آینده بسته شده و نمی‌تواند از آن غفلت کند. اما نکته مهم این است که انسان باید در حال زندگی کند و تمام همت خود را برای زمان حال به کار برد و تنها از گذشته عبرت و پند گرفته و در تلاش برای ساختن آینده باشد.در حدیثی از امام محمدباقر(ع) آمده است: خداوند از کسی که وقت خود را تلف می‌کند متنفر است. و از رسول اکرم (ص) نیز نقل شده است: انسان در قیامت از حسرت لحظه‌هایی که گناه نبوده، ولی از آن استفاده مناسبی نیز نکرده انگشتان خود را در دهان می‌جود، ولی از شدت حیرت و ناراحتی متوجه آن نمی‌شود.چگونگی استفاده بهینه از وقت به این است که انسان با برنامه‌ریزی صحیح، کارهای مثبت خود را با تنظیم خاصی بین ساعات شبانه روز تقسیم کند و هر ساعت یا هر چند ساعت را برای انجام کاری قرار داده و به این برنامه و نظم ادامه دهد، به گونه‌‌ای که اگر روزی در نظم و برنامه‏اش خللی وارد شد احساس چالش و کمبود کرده و به جبران آن بپردازد.