سه شنبه, ۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 21 January, 2025
فرمانبرداری و نیکی به والدین اطاعت از پدر و مادر
و اینک آدابی چند درباره رفتار با پدر و مادر که رعایت آنها لازم و ضروری است تا شاید که اندکی از دَیْن خود را نسبت به آنان ادا کرده. و قسمتی از آنچه که خداوند نسبت به آنان بر ما واجب گردانیده بپاداریم تا که خدایمان را راضی، روحمان را شاد، زندگیمان را شیرین و کارهایمان را آسان نموده و خداوند عمرمان را پر برکت نماید.
۱) پیروی و فرمانبرداری از آنها و اجتناب و پرهیز از نافرمانی آنان: بر مسلمان فرض و واجب است که از پدر و مادرش فرمانبرداری نموده و از نافرمانی آنها بپرهیزد و اطاعت آنها را بجز شوهر که اطاعت و فرمانبرداری او مقدم بر اطاعت از پدر و مادر است بر اطاعت هر فرد دیگری مقدم دارد. مادامیکه بر معصیت و نافرمانی خدا و رسولش دستور ندهند. «یعنی اطاعت از والدین در معصیت خداوند جائز نیست. مثلاً چنانچه پدر و مادر به کفر و الحاد یا نافرمانی خدا دستور دادند بر فرزند لازم است که به احسان و نیکی خود نسبت به آنان تداوم بخشد اما در معصیت و نافرمانی از اوامر و دستورات خدا از آنان اطاعت ننماید».
۲) نیکی نمودن به آنها: هم بوسیله گفتار و هم بوسیله کردارد «به قول و عمل و به هر وسیله ممکن.
۳) فروتنی و تواضع: بوسیله فروتنی و تواضع نسبت به آنها و انجام دادن کارهایشان «خم شدن برای کارهایشان».
۴) دوری از داد زدن بر سر آنها: بوسیله کلام ملایم و آرام سخن گفتن با آنها مهربانی کردن بهنگام صحبت و گفتگو و پرهیز از هر نوع درشتی و فریاد زدن بر سر آنهاست.
۵) گوش دادن به آنها: بوسیله رو کردن به آنها هنگام صحبت کردن آنها و ترک قطع نمودن حرفها و کشمکش با آنها و پرهیز از هر نوع تکذیب و یا رد نمودن حرفهایشان.
۶) خشنود و شاد شدن بدستورات آنها: ترک اظهار اندوه و بستوه آمدن و دلتنگ شدن از دست آنها همانطور که خداوند میفرماید: ۶۴۸۳۱;فَلا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُمَا۶۴۸۳۰;. (الاسراء: ۲۳). به آنها اف مگو و بر سرشان فریاد مزن.
یعنی کلمه اف «وای و آه» را که علامت اظهار ناراحتی و بیانگر دلتنگی است بر سر زبان نیاورید تا ثابت شود که به دستورات آنها خوشحال و مسرور هستید.
۷) گشاده روئی در حق آنها: بوسیله روبرو شدن با آنان با فراخی و خوشرویی و دوری و پرهیز از اخم کردن و ترشرویی.
۸) اظهار دوستی و محبت به آنها: بوسیله سلام کردن به آنها، دستبوسی و روبوسی آنان و جادادن به آنها در مجلس.
۹) با ادب و احترام نشستن در مقابل آنها: بوسیله درست نشستن و پرهیز از هر چه که آنها فکر کنند اهانت و بیاحترامی به آنها است. مانند دراز کشیدن پا خنده پر صدا بحضور آنان دراز کشیدن و برهنه شدن، اشتغال به منکرات نزد آنان و غیر اینها که منافی ادب و احترام باشد.
۱۰) پرهیز از منت گذاشتن و برخ کشیدن بخشش و یا خدمتی که نسبت به آنها انجام می دهید: منت گذاردن، احساس و نیکی انسان را بهدر میدهد و از عیبهای اخلاق است و زشتی آن هنگامی بیشتر می شود که در حق پدر و مادر باشد.
۱۱) مقدم داشتن حق مادر «بر پدر بهنگام انتخاب یکی از آندو»: از مواردی که باز رعایت آن لازم است مقدم داشتن نیکی و فرمانبرداری در حق مادر بر فرمانبرداری و توجه به پدر است. و آن بخاطر حدیث پیامبر است.
«لما جاء فی حدیث أبی هریرة (رضی الله عنه) قال: جاء رجل إلی النبی (صلی الله علیه وسلم) فقال: یا رسول الله! من أولی الناس بحسن صحبتی؟ قال: أمک. قال: ثم من؟ قال: أمک. قال: ثم من؟ قال: أمک. قال: ثم من؟ قال: أبوک». مردی نزد رسول خدا (صلی الله علیه وسلم) آمد و گفت: یا رسول الله! چه کسی شایسته تر است که او را بعنوان هم صحبت و همدم برگزینم؟ پیامبر (صلی الله علیه وسلم) فرمود: مادرت. گفت: بعد از آن؟ فرمود: مادرت. گفت: بعد از آن. فرمود: مادرت گفت بعد از آن فرمود پدرت «تا سه بار فرمود مادرت و بعد فرمود پدرت».
۱۲) عادت دادن فرزندان به نیکی کردن و فرمانبرداری: بطوریکه مرد خانه الگوی آنان شده و در حدّ امکان برای تقویت و تثبیت علاقه بین فرزندان خود و پدر و مادرش تلاش نماید.
۱۳) اجازه خواستن از آنها و کمک گرفتن از رأی و اندیشه آنان: چه برای سفر با دوستان به صحرا یا در سفر خارج شهر برای تحصیل و غیر آن یا برای خارج شدن از منزل و اقامت در بیرون آن، اگر چنانچه اجازه دادند که هیچی و الا در صورتیکه اجازه نداد باید کوتاه آمد و آنچه را میخواست انجام دهد ترک کند «که خیر در آنست» بخصوص اگر تدبیر و رأی آنان مستدل و یا از روی دانش و فهم باشد.
▪ برادر مسلمان! بدانکه نافرمانی و آزردن پدر و مادر: انکار و تکذیب نیکوئی و فضل، نمکنشناسی و دلیل حماقت و نادانی و فرومایگی است.
نافرمانی و آزردن نشانههای متعدد و بصورتهای گوناگونی دارد. که بعضی از آنها بدین شرح است.
▪ گریاندن و اندوهگین نمودن آنان: داد زدن و درشتی نمودن با آنها، اظهار اندوه و دلتنگ شدن و بستوه آمدن از دستورات آنها، نگاه خشمگینانه به آنان اخم کردن بر رویشان، ترک همکاری و کمک به آنها، کم اهمیت شمردن رأی آنان طعنه زدن و نکوهش آنان.
▪ باز از گونههای نافرمانیست: بخیل بودن و خست و سختگیری از لحاظ نفقه و مخارج بر آنها، دوری گزیدن و ترک دوستی و نصیحت آنان، مقدم داشتن فرمانبرداری و اطاعت همسر و فرزندان بر اطاعت آنان.
▪ باز از گونه های نافرمانی و آزار آنها است: رها کردن و تنها گذاشتن آنان بهنگام نیاز و پیری و بیزاری جستن از آنان، پرهیز از یاد کردن و نام بردن و نسبت دادن خود به آنها که این از بزرگترین نافرمانیهاست.
▪ باز از گونههای سر پیچی و نافرمانیست: دور شدن و جدایی و ترک آنان در دوران پیری، و عدم مراقبت بهنگام مریضی و فقیر بودنشان، آرزوی نابودن شدن آنان و خلاصی یافتن از دستشان.
▪ باز از گونههای نافرمانی و آزار والدین است: دزدی از آنان، تجاوز به حریم شخصیت آنان بوسیله ضرب و شتم و یا منت گذاردن و برخ کشیدن چیزی که به آنها تقدیم کرده ای یا اشتغال به کارهای زشت نزد آنان و یا روی گرداندن با حالت تنفر بهنگام سخن گفتن آنان. آنچه ذکر شد قسمتی از مظاهر و گونههای نافرمانی و آزار والدین است. پس چه دور است خیر و نیکی از کسیکه پدر و مادرش را آزار دهد و چه عاقبت و کیفر بدی در انتظار اوست. شر و بدی چه زود به سراغش میآید و این «عاقبت بد» امری است محسوس و قابل رؤیت که همه مردم میدانند و با چشم سر آن را دیده و داستانهای متعددی را از مردمانی که به سبب نافرمای و آزار والدین به کیفر اعمال خود رسیده و خوار و ذلیل شدهاند شنیدهاند.
وصلی الله علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه أجمعین.
مترجم: عبدالسّلام برهانی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست