توریسم ورزش

بر اساس تعریف جهانگردی عبارت است از مجموعه فعالیت های افرادی كه به مكان هایی خارج از محل زندگی و كار خود و به قصد تفریح, استراحت و انجام امور دیگر مسافرت می كنند و بیش از یكسال متوالی در آن مكانها نمی مانند

شاید هنوز در ذهن مان واژه توریست همان معنای قبلی اش را داشته باشد ؛گردشگران اروپایی یا آمریكایی بویژه با كوله پشتی و لباسی كه بیشتر برای كوهنوردی مناسب است.روشن نیست چگونه این واژه چنین تعریفی پیدا كرد و چه كسی و یا كدام مرجع این معنای نادرست را جا انداخت ؟ اما حال دیگر می دانیم كه توریست یعنی گردشگرو گردشگر می تواند ایرانگرد باشد یا جهانگرد ،می تواند ایرانی باشد یا غیر ایرانی .

برای تعریف صورت مسئله صنعت گردشگری ایران ،نخستین كار شناخت صنعت توریسم است و این دیگر تعریف ایرانی و خارجی ندارد ،گردشگر همه جای دنیا تعریف مشخصی دارد . پذیرفتن تعریف مشترك دو حسن دارد ؛ یكی اینكه در گفتگو ها دچار چند گانگی مفهوم نمی شویم و دوم آنكه در تحولات و تعاریف جدید ،مشاركت خواهیم داشت .در مارس ۱۹۹۳ كمیسیون آمار ملل متحد ،تعریف ارائه شده از واژه جهانگردی توسط «سازمان جهانی جهانگردیW.T.O » را پذیرفت .بر اساس تعریف جهانگردی عبارت است از مجموعه فعالیت های افرادی كه به مكان هایی خارج از محل زندگی و كار خود و به قصد تفریح ،استراحت و انجام امور دیگر مسافرت می كنند و بیش از یكسال متوالی در آن مكانها نمی مانند .

در سال ۱۹۹۹ سازمان جهانی جهانگردی و دولت كانادا در كنفرانس بین المللی «درباره مسافرت و آمارهای جهانگردی» را در اتاوا برگزار كردند كه در زمینه تعریف واژگان ،اصطلاحات و طبقه بندی های آنها تصمیماتی گرفته شد .

( ...توریسم كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد ،این مسافرت بیش از یك سال طول نمی كشد و هدف آن تفریح ،تجارت یا فعالیت های دیگر است .جهانگرد یا گردشگر (دیدار كننده یك شبه Tourist) مقصود كسی است كه دست كم یك شب در یك اقامتگاه عمومی یا خصوصی در مسیر مورد بازدید به سر برد .

● بر این اساس در تقسیم بندی جهانگردی می توان به گروه های زیر اشاره نمود :

▪ توریسم فرهنگی Cultural tourism

▪ توریسم طبیعی Natural tourism

▪ توریسم تجاری Business Tourism

▪ توریسم مذهبی Religious Tourism

امروزه یكی از انواع جهانگردی كه بسیار مورد علاقه و استفاده مردم دنیا واقع شده ساتن توریسم ورزشی است .برگزاری انواع مسابقات جهانی ،ملی ،منطقه ای انگیزه ای قوی برای حضور و شركت مردم در محل برگزاری مسابقات است .

جام جهانی فوتبال كه هر ساله در یكی از كشور ها برگذار می گردد خود نمونه گویای این رخداد ورزشی است .به نحوی كه همه كشور های میزبان از چندین سال قبل اقدام به برنامه ریزی های جامع و كلان ،جهت ساخت تاسیسات زیربنایی و روبنایی در كشور خود می نمایند .

نظیر این رخداد به نحو بسیار گسترده تر در المپیك تجلی می یابد .المپیك نه تنها به عنوان یك اجتماع ورزشی و انجام مسابقات در رشته های مختلف مطرح است بلكه به عنوان یك واقعه عظیم و كم نظیری در سطح جهان محسوب می گردد .امری كه هر پنج سال یكبار اتفاق افتاده و تحولات عظیمی در همه ابعاد ،سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی و ورزشی میان كشور ها ایجاد می نماید .

علاوه بر این مسابقات بین المللی كه در دوره خاص و محدوده زمانی مشخص انجام می گیرد امروزه تلاش مسئولین و برنامه ریزان ورزشی به علت تخصصی كردن رشته ها و بومی سازی آنها می باشد .به نحویكه برخی كشور ها با توجه به استعداد ها و پتانسیل های موجود در كشور خود اقدام به ایجاد مراكز ورزشی با محوریت یك یا چند رشته ورزشی خاص می نمایند ،مثل كشور كره كه اقدام به برگزاری مسابقات ویژه در ورزش های رزمی خصوصاً تكواندو می نماید و از این راه هر ساله در آمد سرشاری را نصیب كشور خود می كند .چراكه این عواید تنها معطوف به برگزاری مشابقات نبوده و عرصه های آموزش فنون و تربیت مربی و نهایتا تربیت ورزشكار را در بر می گیرد .

و یا كشور هایی كه به لحاظ شرایط اقلیمی مناسب ،ورزش های زمستانی نظیر ،اسكی ،هاكی و نظایر آنها هستند ،با ایجاد تاسیات زیر بنایی جهت راه اندازی فعالیت های جهانگردی ورزشی توانسته اند قسمت عمده ای از درآمد سرانه ملی خود را از این طریق تامین نمایند .شاید بهترین نمونه در این مورد كشورهای كوهستانی اروپای مركزی ،نظیر سویس و اتریش باشند .

به این ترتیب هر كشوری با توجه به موقعیت جغرافیایی و بالتبع آن شرایط آب و هوایی خاص خود می تواند محل تولید وارائه یك یا چند نوع خدمات ورزشی و به دنبال آن خدمات مسافرتی و جهانگردی باشد .

امروزه پیون میان جهانگردی و ورزش نوع جدیدی از جهانگردی را ایجاد نموده كه جنبه های مختلف و متنوعی را در بر می گیرد .

گستره وسیعی كه از فعالیت های هیجانی نظیر Adventure Tourism شروع شده و تا فعالیت های تمدد اعصاب Recreation Tourism را در بر می گیرد .

چرا كه به همان میزانی كه سلیقه ها و تمایلات متفاوتی برای افراد متصور است به همان مقدار دامنه فعالیت های جهانگردی ورزشی نیز گسترده است .بدین لحاظ تجمیع سه شاخه از فعالیت های انسانی یعنی جهانگردی ورزش و سلامت تشكیل دهنده ساختار جدید و جامعی برای پر كردن اوقات فراغت و تفریح همراه با نشاط روحی و جسمی انسانها گردیده است .

افراد به سبب ماهیت اخلاقی و ویژگی های شخصیتی ،همینطور توانایی های بدنی ،تمایل به استفاده و بهره گیری از رشته ای مختلف ورزشی دراند ،بر این اساس ممكن است گروهی به ورزش های آبی ،دسته ای به به ورزش های زمستانی و بخشی به ورزش های هوایی و صد ها نوع رشته ورزشی دیگر علاقه داشته باشند.

نكته مهم در اینجا شناخت سلایق افراد و دسته بندی رشته های مختلف ورزشی است .یعنی نخست می بایست میزان تمایلات افراد برای رشته های مختلف سنجیده شود و سپس متناسب با این درخواستها برنامه ریزی گردد .البته توجه به امكانات و زیرساخت های موجود در هر كشوری از نكات مهم و كلیدی است كه هرگز نباید مورد غفلت واقع شود .

در كشور ما نمنیز در كنار هزاران نوع جاذبه جهانگردی و تاریخی كه وجود دارند ،از لحاظ پتانسیل های لازم جهت راه اندازی فعالیت های مختلف ورزشی نیز در سطح بسیار مطلوبی قرار داریم .به نحوی كه متاثر از ظرایط متنوع اقلیمی ،توانایی راه اندازی و ایجاد سایت های بسیار عظیم و مجهز ورزشی در كشور در نقاط مختلف وجود دارد .اما متاسفانه توجه چندانی به این امر نگردیده و تنها در برخی رشته های ورزشی خاص نظیر فوتبال و كشتی و آن هم تا حدودی فعالیت های صورت گرفته است .

مدیریت قوی و برنامه ریزی جامع به همراه لزوم اعتقاد به شكل گیری فعالیت های ورزشی همگانی ،می تواند راهگشای ما در این زمینه باشد .به دیگر سخن نخست باید برای مسولین توجه به این امر كه ورزش نه به عنوان یك فعالیت تفریحی بلكه عامل سلامتی و بهداشت فردی و اجتماعی ای جامعه می باشد روشن گردد و سپس با اختصاص بودجه مناسب تاسیسات و امكانات زیربنایی متناسب با شرایط جغرافیایی و اقلیمی هر منطقه ایجاد گردد .در كنار این امر فرهنگ سازی و ایجاد زمینه جهت آشنایی افراد با فعالیت های ورزشی و لزوم استفاده همه از این امكانات مكمل مهمی در توسعه ورزشی كشور است .

در بخش دیگر و در راستای فعالیت های ورزشی (كه با تمام فواید آن آشنا هستیم ) خدمات جهانگردی و مسافرتی مطرح می شود ،چراكه برقراری مسابقات ورزشی در سطح ملی و بین المللی نیازمند ورود بخش های جهانگردی كشور است .

در اینجاست كه پیوند میان دو بخش ورزش و جهانگردی كاملاً نمود می یابد .نهایت آنكه ،ما برای آنكه بخواهیم فعالیت های مختلف جهانگردی ورزشی را در كشور پیاده نماییم ،نخست نیازمند ایجاد بخش سخت افزاری قضیه (یعنی ساخت مراكز اقامتی و پذیرایی ،فرودگاه ،راه ارتباطی و هزاران عامل دیگر مسافرتی هستیم و سپس در بعد ورزش نیازمند احداث مراكز ورزشی جامع و مجهز بصورت تخصصی می باشیم .در كنار این دو عامل توجه به امر تبلیغات رسانه ای و آگاهی بخشی داخلی و خارجی نكته بسیار مهم و ضروری است.

چراكه در صورت عدم اطلاع رسانی به موقع و بروز هیچ كدام از برنامه های پیش بینی شده به مرحله اجرا در نخواهد آمد. به امید توجه و اهتمام همه مسئولین و مردم به لزوم ورزش همگانی در سطح جامعه و بالتبع آن جهانگردی ورزشی در كشور كه به انتفاع ملی همه ایرانیان خواهد انجامید .

سحر میرشاهی

ایمان علمدار