روش درست نظاره مناظره های انتخاباتی

به شهادت مناظره های بین نامزدها و مباحثاتی که امروز بین افراد چه حضورا و چه در سایت هایی مثل فیس بووک جریان دارد می توان گفت این انتخابات از نظر تقابل مواضع در تاریخ جمهوری اسلامی بی نظیر بوده است

به شهادت مناظره‌های بین نامزدها و مباحثاتی که امروز بین افراد چه حضورا و چه در سایت‌هایی مثل فیس بووک جریان دارد می‌توان گفت این انتخابات از نظر تقابل مواضع در تاریخ جمهوری اسلامی بی نظیر بوده است. آقای احمدی‌نژاد در مناظره اخیرشان با آقای موسوی اشارات بی پرده‌ای به فساد معتمدان و پیشکسوتان و سران نظام کردند که موجب ناامیدی، اضطراب و ناراحتی بسیاری شده است.

● روش درست نظاره مناظره‌های انتخاباتی

به شهادت مناظره‌های بین نامزدها و مباحثاتی که امروز بین افراد چه حضورا و چه در سایت‌هایی مثل فیس بووک جریان دارد می‌توان گفت این انتخابات از نظر تقابل مواضع در تاریخ جمهوری اسلامی بی نظیر بوده است. آقای احمدی نژاد در مناظره اخیرشان با آقای موسوی اشارات بی پرده‌ای به فساد معتمدان و پیش کسوتان و سران نظام کردند که موجب ناامیدی، اضطراب و ناراحتی بسیاری شده است. می‌گویند ایشان برای تداوم ریاست خودشان همه چیز را زیر سوال برده‌اند و ککشان هم نمی‌گزد. می‌گویند فلسفه این‌است که اگر دیگ این نظام برای فردی نمی‌جوشد بگذار... در آن بجوشد. من در مقام نفی یا اثبات این اتهامات نیستم. ولی فکر می‌کنم در این زمینه پیشنهادهایی داشته باشم که اگر هیچ نباشد شاید بدرد تسکین اعصاب خوانندگان این ستون بخورد. نخست اینکه بیایید از افشاگریها و پرده‌دری‌ها، هرچند مخالف اخلاق باشند، ناراحت نباشیم. در همه اینها اگر برای گوینده امتیازی اخلاقی نهفته نباشد برای مردم برکت‌هایی هست. اصلا خاصیت مردمسالاری همین است که از نخبگان و الیتها قداست زدایی کند. وقتی آنها برای حفظ مقام یا نیل به آن در برابر هم قرار گیرند از کجاوه ابهتی که در سایه قدرت سیاسی و بوروکراسی دولتی و رسانه‌های جمعی به آن صعود کرده‌اند، پیاده می‌شوند تا انسانیتشان با همه خوبی و بدیهایش برای همه آشکار شود. هر چهار سال یکبار هم که شده بگذارید عادی و فانی بودن این رهبران را بدون فره ایزدی که برای خود تعبیه کرده‌اند در عصبانیت صدایشان و تیک‌های عصبی ناآگاهشان و تشبث بهر حشیششان ببینیم. اگر چهار سال در علن حفظ ظاهر کردند، اگر پوشانیدن عیبهای یکدیگر را نه نان قرض دادن بلکه «حفظ آبروی نظام» خواندند اجازه دهید یکی دو هفته هم در مبارزه قدرت در برابر یکدیگر قرار بگیرند، برهم بتازند و ذات کاملا انسانی خود را در تنازع و تخاصم بر همه آشکار کنند. تناقض‌گویی، یک بام و دوهوا داشتن و به‌قول حضرت عیسی در انجیل لوقا «پر کاهی را در چشم دیگران دیدن و تیرسقف را در چشم خود ندیدن» همه بیش از اینکه نقاط ضعف دشمن را آشکار کند روش و ادب گوینده را تابلو می‌کنند.

در نهایت در این لحظات است که مردم می‌بینند رهبرانشان هم مانند خودشان یک متر و اندی قد دارند و نه خونشان رنگین‌تر است و نه اعصاب و روانشان فلزی است. فایده دوم این بحثها همانا رفع شوائب و شبهات است. شایعات مثل قارچ در تاریکی و ابهام نهادینه شده و با محدودیت و کبمود‌های رسانه‌ها و مطبوعات رشد می‌کنند. بگذارید اگر اتهامات حتی اگر به‌مقاصد شخصی عنوان می‌شوند و افشاگریها حتی اگر به اغراض سیاسی رو میشوند همه در معرض آفتاب قرار گیرند. اگر دروغ باشد تکلیف مشخص می‌شود. با شایعه نمی‌توان در افتاد اما اتهام را میتوان رد یا اثبات کرد. ظاهرا آنهایی که در معرض اتهام قرار گرفته‌اند اقدام کرده‌اند تا به افشاگریها پاسخ دهند. چه دروغ بودن اتهامات ثابت شود و چه نشود دو نعمت در این فرآیند موجود است.

اول اینکه «تا سیه روی شود هر که درو غش باشد» چون بالاخره معلوم می‌شود چه کسی راستگوست. دوم اینکه فرصتی پیش آمده است که جواب مقنعی به اتهاماتی که سالها همه شنیده‌اند داده شود و حرف و حدیثهایی که درگوشی ردوبدل می‌شده یکباره از مقوله گفته‌های غیر قابل رد یا اثبات به حیطه واقعیتها منتقل می‌شوند. و بالاخره فایده سوم این مناظره‌ها این است که موجب شفافیت در کل نظام می‌شود. وقتی ساختار‌ها شفاف شد بسیاری از کمی و کاستی‌ها و فساد‌های آنهم آشکار می‌شوند. شاید نتیجه این فرآیند تصویر دل انگیزی از نظام و جامعه و رهبرانش ترسیم نکند. ولی بدانیم که بدیل این وضع یعنی پنهانکاری و بزیر قالی جارو کردن فساد‌ها بدتر است. در نظام‌های استبدادی فساد آشکار نیست. در عراق صدام یا چین مائو و روسیه استالین کسی فساد را نمی‌دید. دلیل این امر البته عدم شفافیت نظام بود و نه عدم فساد. ولی نظامهای مردمسالار فساد خود را (در جریان تقابل نهادینه شده الیتهای آن) آشکار می‌کنند. وقتی فساد آشکار شد روش مبارزه با آنهم پیدا می‌شود و از این روست که دموکراسی‌ها می‌توانند به تدریج با کاستی‌های خود مبارزه کنند و پیوسته راههای فساد را ببندند. و این مرجح است به نظامهای استبدادی که اجازه می‌دهند فساد آنقدر متراکم و همه گیر شود که نظام از درون پوک شود و در نهایت به نسیمی فروپاشد.

احمد صدری