شنبه, ۱۹ خرداد, ۱۴۰۳ / 8 June, 2024
مدلهای احتمالاتی را دور بریزید
پس از رخدادهایی که سرآغازشان را میتوان سال ۲۰۰۷ دانست و نیز پس از واکنش اقتصاددانها به این رخدادها، هرکسی که تشکیلات کنونی اقتصاد را جدی بگیرد، جدا باید چند وقتی را در آسایشگاه بگذراند.
منظورم این نیست که باید سرتاسر بدنه دانش را دور بریزیم. امروز دیگر میتوان فهمید که چه چیزی کار میکند و چه چیزی کار نمیکند. دسته معینی از رخدادهای نادر و پربرآیند ــ که پیشتر آنها را «قوهای سیاه» نامیده بودم ــ وجود دارند که خیلی ساده باید گفت پیشبینیشدنی نیستند و احتمال وقوع آنها سنجشناپذیر است و بنابراین هرچیزی را که بر محاسبه احتمال وقوع آنها متکی باشد، باید از پنجره به بیرون پرت کرد! اکنون چنین مدلهایی صرفا تزلزل بیشتر به همراه میآورند و به ما آسیب وارد میآورند. بهتر است هیچ مدلی نداشته باشیم تا اینکه مدلی معیوب داشته باشیم و مردم این را بهطور شهودی میفهمند، اما دوست دارند فراموشش کنند. اگر مسافر یک هواپیما باشید و خلبان به شما بگوید که نقشه مسیرش اشتباه است، شما با چتر نجات از هواپیما بیرون میپرید، نه اینکه بگویید: «خوب، چیز بهتری وجود ندارد». اما در اقتصاد و بهطور خاص در علوم مالی، این مدلها را درست با این استدلال که «چیز بهتری وجود ندارد» درس میدهند و ریسکپذیریهای زیادی را به وجود میآورند. چرا؟ چون این استادها نیستند که ریسک چنین مدلهایی را تقبل میکنند.
و اما خوبی داستان اینجا است که چنین مدلهایی که ناتوان از فهم و پیشبینی رخدادهای نادر هستند، وقتی کسی لایه بالاتری از عدم قطعیت را به آنها وارد میکند ــ یعنی همان «عدم قطعیت پارامتری» را ــ در هم میشکنند و از اعتبار ساقط میشوند. این کار مکانیزمی برای کشف خرابی در اختیار ما قرار میدهد. حالا چه چیزی از پنجره به بیرون پرت میشود؟ سرتاسر رشته نظام مالی مدرن و نظریه پرتفو [سبد دارایی] (نظریههایی که هری مارکویتز، ویلیام شارپ و مرتون میلر به وجود آورده اند)، روشهای مدلمحور پل ساموئلسون، اغلب سریهای زمانی اقتصادسنجی (که معلوم شد هیچ چیزی را پیشبینی نمیکنند) و نیز همه مقالات و نظریههایی که بر «بهینهسازی» مبتنی هستند. همه این نظریهها سیستم را شکننده و بیثبات میکنند. بنابراین، خیلی ساده، اگر از آموختن این مدلها اجتناب میکردیم و چیزی دیگر را در برنامه درسی جایگزین آنها میکردیم ــ حتی کلاسهای گلشنآرایی و باغداری ــ، جهشهای عظیمی در دانش میداشتیم.
اما اصول اقتصاد از چنین اتفاقاتی جان سالم به در میبرند. باید اغلب آنچه را در نیمقرن گذشته رخ داده است، نادیده بگیریم؛ نیمقرنی که سرتاسر تلاش برای تولید مدلهای مقداری و احتمالاتی بسیار پیچیده بود و دست آخر به شبهعلمی خطرناک رسید.
نسیم نیکولاس طالب
اشاره: نسیم نیکولاس طالب، استاد سرشناس مهندسی ریسک در انستیتو پلیتکنیک دانشگاه نیویورک و نویسنده «قوی سیاه: تاثیرِ امر بهشدت نامحتمل» است.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
دورههای مدیریتی دانشگاه تهران
ویزای تضمینی ایتالیا کانادا
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات ایران شورای نگهبان انتخابات ریاست جمهوری 1403 دولت دولت سیزدهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ریاست جمهوری شورای حکام فرانسه آژانس بین المللی انرژی اتمی
قتل تالاب انزلی هواشناسی تهران فضای مجازی آتش سوزی شهرداری تهران هلال احمر بیمارستان سیاست سلامت سازمان هواشناسی
قیمت خودرو همستر کامبت همستر چین حقوق بازنشستگان دلار قیمت طلا قیمت دلار ترافیک بانک مرکزی بازار خودرو قیمت سکه
رضا رشیدپور عمو قناد مجید قناد سینمای ایران سریال موسیقی سینما تلویزیون رسانه ملی نقاشی
اینترنت هواپیما فضا
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه جنگ غزه روسیه فلسطین سازمان ملل اوکراین حماس لبنان ترکیه جو بایدن
استقلال فوتبال پرسپولیس حسن یزدانی والیبال تیم ملی والیبال ایران تیم ملی فوتبال ایران تیم ملی ایران کشتی آزاد لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال
هوش مصنوعی اپل مایکروسافت ایلان ماسک اینستاگرام سامسونگ بازی تلگرامی
چاقی سازمان غذا و دارو دیابت فشار خون کاهش وزن چای صبحانه