دندانپزشکان هم آدامس می جوند

از همان دوران باستان چیزهایی وجود داشت که مردم دوست داشتند آنها را بجوند مثلا یونانی های قدیم, صمغ درخت کندر رومی mastic را می جویدند و اقوام مایا در آمریکای مرکزی از صمغ درخت دیگری به نام »ساپودیلا «برای جویدن استفاده می کردند

● تاریخچه آدامس

از همان دوران باستان چیزهایی وجود داشت که مردم دوست داشتند آنها را بجوند مثلا یونانی‌های قدیم، صمغ درخت کندر رومی (mastic) را می‌جویدند و اقوام مایا در آمریکای مرکزی از صمغ درخت دیگری به‌نام »ساپودیلا «برای جویدن استفاده می‌کردند. ولی آن چیزی که امروزه به اسم آدامس می‌شناسیم، اولین بار در قرن ۱۹ مورد استفاده قرار گرفت در ۱۸۴۸، فردی به نام سیتروس، اولین آدامس را ساخت که به‌‌صورت تجارتی روانه بازار شد. در سال ۱۸۹۶ فردی مکزیکی، صمغی به نام «chicle» را به فرد دیگری به نام توماس آدامس معرفی کرد و به او پیشنهاد کرد که با استفاده از این صمغ، آدامس را به‌صورت انبوه تولید کنید. در ۱۸۷۱، توماس آدامس برای اولین بار دستگاهی ساخت که آدامس را به‌صورت خودکار تولید می‌کرد و نام خودش را هم روی محصولش گذاشت »: آدامس .« طی سال‌های بعد، راه‌هایی کشف شد تا آدامس‌ها مزه‌دار شوند و طعم آنها به مدت طولانی‌تری در دهان باقی بماند، آدامس‌ بادکنکی‌ هم در سال ۱۹۰۶ به بازار آمد. در ایران نیز جویدن صمغ گیاه ون که سقز نام دارد، از قدیم‌الایام متداول بوده است. در هر حال امروزه همه فراورده‌های جویدنی موجود در بازار با نام تجاری یکی از قدیم‌ترین انواع آن یعنی »آدامس« شناخته می‌شوند.

در کارخانجات، برای ساخت آدامس، ابتدا صمغ رزینی اولیه آدامس و مواد اولیه دیگر در دمای بالا و تحت فشار بخار حرارت داده می‌شوند تا غلیظ شوند. سپس وارد قسمت دیگری از دستگاه می‌شوند که به آنها طعم‌دهنده و شیرین‌کنندها اضافه می‌شوند. این مایع سپس وارد قسمت سردتری از دستگاه می‌شود که این قسمت از دستگاه مواد وارد شده را به کمک غلتک و با کاهش حرارت به‌صورت لایه‌های نازک آدامس در می‌آورد. آدامس‌هایی که با غلاف‌های سخت آب‌نباتی پوشیده شده‌اند باید در لایه‌های ضخیم‌تری تهیه شوند و مراحل ساخت طولانی‌تری دارند.

● آدامس‌های نجات بخش

این آدامس‌ها که به آدامس‌های نیکوتین‌دار نیز معروفند، نوعی دارو محسوب می‌شوند که به شکل آدامس تولید می‌شوند و برای جایگزین کردن نیکوتین سیگار استفاده می‌شوند. نیکوتین ماده‌ای است که در تنباکو وجود دارد و سیگاری‌ها پس از ترک سیگار به‌خاطر کمبود این ماده در بدنشان دچار مشکل و احساس ناراحتی می‌شوند. علامت‌های کاهش نیکوتین در بدن بسیار آزاردهنده است و ترک سیگار را برای سیگاری‌ها مشکل می‌کند. بنابراین استفاده از جانشین‌های نیکوتین به افراد کمک می‌کند که از سیگار راحت‌تر جدا شوند.

جانشین‌های نیکوتین می‌توانند از طریق اسپری‌های بینی و یا دهانی، آدامس‌ها، قرص‌های زیر زبانی و.... وارد بدن شوند. البته استفاده از این روش‌ها هم خود ممکن است باعث اعتیاد شود، اما احتمال آن بسیار کمتر از اعتیاد به سیگار است. برای جلوگیری از اعتیاد به این روش‌ها باید میزان استفاده از این روش‌ها را در یک دوره زمانی ۱۰ تا ۱۲ هفته‌ای ‌کاهش داد. آدامس‌های نیکوتینی در دو نوع ۲گرمی و ۴ گرمی وجود دارند. نوع ۲ گرمی برای افرادی که در روز کمتر از ۲۰ سیگار می‌کشیدند مناسب است و نوع ۴ گرمی برای افرادی است که بیش از این تعداد سیگار می‌کشند و یا افرادی که فاصله بین دو سیگار آنها از ۳۰ دقیقه کمتر است. آدامس‌های نیکوتینی مانند آدامس‌های معمولی جویده نمی‌شوند. این آدامس‌ها باید به آرامی حدود ۱ دقیقه جویده شوند تا زمانی که طعم آن به خوبی احساس شود و سپس در ناحیه‌ای بین لثه و گونه قرار می‌گیرند. در این حالت نیکوتین از آدامس آزاد شده و از طریق مخاط دهان، جذب بدن می‌شود. هرگاه طعم آدامس کم شد، آدامس باید دوباره جویده شده و سپس به محل خود بازگردد. این کار تا زمانی تکرار می‌شود که آدامس خاصیت خود را از دست بدهد (حدود نیم‌ساعت.) مقدار آدامس مصرفی بستگی به تعداد سیگاری‌ دارد که فرد سیگاری مصرف می‌کرده است. این آدامس‌ها باید ۳ تا ۴ ماه بعد از ترک سیگار به‌طور مرتب استفاده شوند و سپس میزان مصرف آن به تدریج کم شود. هم‌زمان با کاهش تعداد آدامس‌، نوع ۴ گرمی نیز به نوع ۲ گرمی تبدیل می‌شود و زمانی که نیاز فرد به آدامس به روزی ۱ تا ۲ عدد رسید می‌توان استفاده از آن را قطع کرد.

البته برای ترک سیگار و قبل از استفاده از این‌ گونه آدامس‌ها حتما با پزشک مشورت کنید. ولی به‌طور کلی اگر قصد استفاده از آدامس‌های ترک سیگار را دارید، به این نکات توجه کنید:

بیش از میزان لازم از این آدامس‌ها استفاده نکنید.

آدامس نیکوتین‌دار باید به همان روشی که ذکر شد و بر روی جعبه آدامس‌ها نیز ذکر شده است استفاده شود. اگر آدامس را زیاد و سریع بجوید، نیکوتین به مقدار زیاد آزاد شده و بلعیده می‌‌شود و ممکن است معده یا حلق را دچار التهاب کرده و سکسکه ایجاد کند.افرادی که دندان مصنوعی دارند ممکن است برای استفاده از این آدامس‌ها دچار مشکل شوند بنابراین بهتر است از سایر روش‌های جانشینی نیکوتین مثل اسپری‌ها و قرص‌ها استفاده کنند.

در هنگام استفاده از این دارو (آدامس نیکوتین‌دار) سیگار نکشید.

۱۵ دقیقه قبل از جویدن آدامس نیکوتین‌دار، قهوه، نوشابه‌های گازدار و اسیدی مصرف نکنید زیرا این مواد میزان نیکوتین جذب شده را کاهش می‌دهند.

استفاده از آدامس‌های نیکوتین برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود. اگر دچار این بیماری‌ها هستید در مورد مصرف آدامس‌های ترک سیگار حتما با پزشک مشورت کنید:

ـ دیابت

ـ التهاب معده، زخم معده و سوءهاضمه

ـ بیماری‌های رگ‌های خونی

ـ اختلالات کلیوی

ـ بیماری‌های قلبی

ـ اختلالات کبدی

ـ پرکاری تیروئید

ـ تومور غده فوق کلیه

ـ نکته مهم: افرادی که سیگاری نیستند به هیچ وجه نباید از این دارو استفاده کنند!

استفاده از این دارو هنگام حاملگی و شیردهی نیز خطرناک است.

● نکته‌های آدامسی

اگر می‌خواهید آدامس بادکنکی‌تان خوب باد کند، ابتدا آن را خوب بجوید تا شیرینی‌اش تمام شود و شکرش از بین برود و سپس آن را باد کنید، زیرا شکر مانع کش آمدن آدامس بادکنکی می‌شود. البته سعی کنید بیشتر از سالی یک بار از این آدامس‌های قنددار استفاده نکنید تا دندان‌هایتان خراب نشود!

بزرگترین بادکنکی که توسط آدامس بادکنکی درست شده است در سال ۱۹۹۴ بوده و قطری به اندازه ۵۰ سانتی متر داشته است. بهترین راه برای جداکردن آدامس‌های چسبیده به لباس یا فرش، فریزکردن آن است. با یک تکه یخ آدامس چسبیده را فریز کنید و سپس با استفاده از سمت پخ چاقو و به کمک جاروبرقی، آن را از سطح جدا کنید.

آدامس می‌تواند یکی از اشکال دارویی باشد. آدامس‌های نیکوتین‌دار (ترک سیگار) یکی از این آدامس‌ها هستند که برای منظور دارویی استفاده می‌شوند و نباید بدون مشورت با پزشک مصرف شوند .

مهراد نیک پندار

منبع www.myadolf.blogfa.com