بی اعتمادی به رونق اقتصادی

از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون هیچ وقت رونق اقتصادی این چنین در غل و زنجیر بی‌اعتمادی نبوده است. هر رکودی با خود موجی از نگرانی و نااطمینانی را به همراه می‌آورد، اما رکود اخیر …

از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون هیچ وقت رونق اقتصادی این چنین در غل و زنجیر بی‌اعتمادی نبوده است. هر رکودی با خود موجی از نگرانی و نااطمینانی را به همراه می‌آورد، اما رکود اخیر اقتصاد جهان یک استثناست چراکه این بار رکود اقتصادی بسیار رام نشدنی نشان داد و از آن مهم‌تر زمینه‌های پیدایش آن (حباب بازار مسکن، بحران مالی) است که قابل پیش‌بینی نبود.

به نظر می‌رسد که این پدیده دولت آمریکا را بدجوری گرفتار کرده است. دولت ادعا می‌کند با سیاست‌های اقتصادی خود،‌ بحران نزدیک به فاجعه اواخر سال ۲۰۰۸ و اوایل ۲۰۰۹ را مهار کرده است، اما این موفقیت، بخشی بود. یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که فقط ۲۳ درصد از مردم، سیاست‌های اوباما را در پیشبرد اقتصاد موفق می‌دانند. در مقابل ۲۹ درصد اعتقاد دارند که این سیاست‌ها اوضاع را بدتر کرده و ۳۸ درصد هم می‌گویند سیاست‌های دولت هیچ تاثیری در بازار نداشته است. به هر حال این سیاست‌ها اعتماد را به اقتصاد بازنگردانده است. تصمیمات شرکت‌ها و افراد برای هزینه کردن یا صرفه‌جویی و جذب یا اخراج نیروها،‌ همواره یک موج سینوسی از امید یا دلهره را نشان می‌دهد، اما جو عمومی امروز سرشار از ناامیدی و بدبینی است. در ماه می ۵۶ درصد از خانواده‌های آمریکایی پیش‌بینی کردند که درآمدشان در سال آینده ثابت یا کاهشی خواهد بود. این در حالی است که اوایل سال ۲۰۰۷ قبل از وقوع بحران، ۸۹ درصد خانواده‌ها انتظار داشتند درآمدشان در سال آینده افزایش پیدا کند. اقتصاددان‌ها معمولا نمی‌توانند ارتباط مناسبی میان حالات عمومی جامعه با وضعیت اقتصادی برقرار کنند. به همین دلیل است که اکثر آنها نتوانستند حباب بازار مسکن را پیش‌بینی کنند و حالا هم در پیش‌بینی رونق ناتوان مانده‌اند.

بازار ضعیف نیوریو کار به لحاظ روانی بشدت مسموم شده است. تقریبا همه ما در اطراف خود یک آدم از کار اخراج شده، یک کارگر ساختمانی علاف و یک مدیر اخراجی را به چشم می‌بینیم. درست است که نرخ بیکاری ۷/۹ درصدی این روزها هنوز پایین‌تر از رکورد ۸/۱۰ درصدی سال‌های پس از جنگ دوم جهانی است، اما دوران بیکاری و تردیدهای آن در حال فرسایشی شدن است . بازار سهام هم روح و روان مردم را تحت تاثیر قرار داده است. یک اقتصاددان آمریکایی می‌گوید: اقتصاد ما بیش از حد نسبت به بازار سهام حساس شده است. مردم در بازار اوراق بهادار سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند. وقتی که بازار صعودی است آنها احساس ثروتمندتر شدن پیدا می‌کنند لذا کمتر پس‌انداز می‌کنند و بیشتر خرج می‌کنند و بالعکس. در اواسط سال ۲۰۰۷ نرخ پس‌انداز تا یک درصد درآمد قابل تصرف کاهش پیدا کرد، اما با سقوط بازار نرخ پس‌انداز به ۱۶ درصد رسید. اما حالا رونق مجدد بازار در مارس ۲۰۰۹ باز هم ورق را برگرداند. سهامداران باید مصرف خودشان را افزایش می‌دادند، اما در پایان سال ۲۰۰۹ نرخ پس‌انداز به ۵/۳ درصد کاهش پیدا کرده بود. خطر بزرگ‌تر آن است که بدبینی از درون خود را تقویت می‌کند و می‌تواند رکود را دوچندان کند.

نشریه نیوزویک

مترجم :‌ حسین اسدی