با زنبورگزیدگی چه کنیم؟

روز جمعه، آخرین روز شهریور، اولین باری بود که اورژانس بیمارستان این تعداد بیمار زنبور گزیده را به خود می‌دید! بیماران از نواحی مختلف شهرری به علت گزش زنبور به اورژانس انتقال …

روز جمعه، آخرین روز شهریور، اولین باری بود که اورژانس بیمارستان این تعداد بیمار زنبور گزیده را به خود می‌دید! بیماران از نواحی مختلف شهرری به علت گزش زنبور به اورژانس انتقال داده می‌شدند. تعدادی از بیماران با سوزش محل زخم، عده‌ای با قرمزی و درد مفاصل نزدیک و یک مورد با کهیر منتشر و تنگی نفس مراجعه کرده بودند. همه آنها عنوان می‌کردند که به طور اتفاقی دچار گزش شده‌اند. زنبوری که یکی از مصدومان به اورژانس انتقال داده​ بود، مورد بررسی قرار گرفت. زنبور از نوع زنبورهای زرد بود؛ زنبوری که نیش‌اش بیشترین حساسیت را در بین انواع زنبورها دارد.

زنبورها انواع مختلفی دارند. نکته مشترک بین آنها این است که تنها جنس مؤنث اش نیش دارد و نیش می‌زند. اگر فردی به سم یک نوع از زنبورها حساسیت داشته باشد، به دلیل شباهت ساختاری زیاد بین انواع زهرها، معمولا به انواع دیگر زنبورها هم حساسیت نشان می‌دهد. بسته به واکنش افراد به سم، تعداد گزش و محل گزش، ممکن است علائم متفاوت باشد.

یکی از اثرات سم، اثرات موضعی است. تورم، کهیر، قرمزی، سوزش و خارش از علائمی است که در محل گزش معمولا بروز می‌کند. تعدادی از بیماران ممکن است دچار درد در مفاصلی شوند که نزدیک به محل گزش است. اگر گزش روی پلک یا اطراف چشم باشد، ممکن است روی چشم اثر گذاشته و با اختلال در بینایی، عفونت در چشم و حتی سوراخ شدگی در کره چشم همراه باشد.

واکنش‌های حساسیتی دسته دیگری از علائم است که معمولا ظرف ۱۵ دقیقه تا شش ساعت پس از گزش بروز می‌کند. این دسته از واکنش‌ها زمانی بروز می‌کند که فرد دچار گزش متعدد شده باشد.

هرچند بین تعداد گزش و شدت علائم ارتباطی وجود ندارد، اما مشخص شده که هرچه علائم سریع‌تر بروز کند، احتمال شدیدتر بودن علائم بیشتر است. علائم اولیه معمولا شامل خارش چشم، گر گرفتگی صورت، سرفه و کهیر در سراسر بدن است. علائم تأخیری جزو علائم گمراه‌کننده‌ای است که طی یک تا دو هفته از گزش بروز می‌کند. بیماران معمولا دچار سردرد، تب، کهیر درد در چند مفصل می‌شوند. عده‌ای باور ندارند که ارتباطی میان این علائم و گزش قبلی زنبور وجود دارد.

شست‌وشوی محل گزیدگی

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دچار گزش زنبور شده باشید. در چنین مواردی چه کرده‌اید؟

اولین اقدام درآوردن نیش زنبور و شستن محل زخم با آب و صابون است. لازم است روی محل گزش یخ گذاشته شود تا تورم، درد و خارش فروکش کرده و جذب سم از محل گزش کاهش ‌یابد. اگر محل متورم است آن‌را بی‌حرکت و بالا نگه دارید. نکته مهم این است که بیمار لازم است توسط پزشک ویزیت شود. پزشک هم مسکن و هم درمانی برای مقابله با حساسیت به سم تجویز کرده و هم براساس شرایط بیمار، خطر بروز علائم شدیدتر را برآورد می‌کند.

استفاده از آنتی‌بیوتیک تنها زمانی لازم است که عفونت بروز کند. بنابراین خودسرانه از این داروها استفاده نکنید.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس