آشنایی با برنامه حسابداری شخصی Grisbi

شــاید امروزه یکی از برنامه های کاربردی پر استفاده بر روی سیستم های کامپیوتری, نرم افزارهای حسابداری شخصی باشد

شــاید امروزه یکی از برنامه‌های کاربردی پر استفاده بر روی سیستم‌های کامپیوتری، نرم‌افزارهای حسابداری شخصی باشد. در دنیای نرم‌افزارهای انحصاری، معروف‌ترین و پرکاربردترین نرم‌افزار در این حوزه نرم‌افزاری به نام Quicken است که بدلیل قدمت و توانایی‌هایش تا حدی تعیین کننده خط مشی و استانداردهای این گونه نرم‌افزارهاست.

در دنیای نرم‌افزارهای آزاد و بازمتن نیز در حال حاضر ابــزار قــدرتـمـند GNUCash دارای بیشتــرین امکــانات و کاربر است. نرم‌افزار GNUCash دارای امکاناتی مانند توانایی حسابداری همزمان چند ارزی، انواع گزارشگیری‌های متنــی و گرافیکی، توانایی مدیریت گروه‌های حسابی متنوع، Export داده‌ها و... می‌باشــد.

یکـی از نقـطه ضعف‌های عمده GNUCash عدم پشتیبانی آن از زبــان فارسی است. دلیـــل آن این است که GNUCash هنــوز بــه GTK نسخه ۲.۰ و بالاتر منتــقــل (port) نشده و نسخه ۱.۲ کتابخانه GTK که فعلا GNUCash از آن استفاده می‌کند، فــاقـد پشتیبانی از utf-۸ است. دلیل این امر Widget های سفارشی نوشته شده برای GNUCash عنوان شده است.

▪ سایر نقطه ضعف‌های آن که شاید در درجات اهمیت پایین‌تر برای کاربران فارسی زبان باشند .

عبارتند از:

۱) حجم بالای فایل‌های داده‌ای ایجاد شده به همراه ضمائم فایلی فراوان برای گزارشات و... به طوری که ممکن است پس از یـک یا دو سال ورود داده، حجم فایل‌های آن به ۲۰۰ مگابایت یا بالاتر برسد. دایرکتوری داده من با سه سال ورود داده، چیــزی حدود ۳۰۰ مگابایت حجم دارد. البته فایل اصلی داده‌ها حدود ۳.۵ مگابایت بوده و بقیه فایل‌های زائد دائما باید پاکسازی شوند. همین فایل در Grisbi حجمی حدود ۸۷۰ کیلوبایت دارد.

۲) کندی سرعت اجرا و بارگزاری فایل‌ها. به دلیل اینکه GNUCash از ابزارهای بسیار متنوعی برای اجرا شدن استفاده می‌کند،‌زمان اجرا و بــارگــزاری ایــن ابزارها حتی بر روی یک کامپیوتر سریع نسبتا طولانی است، حتی کندتر از مجموعه OpenOffice.org.

این دلایل ممکن اســت بــرای جایگزین کردن آن با ابزار دیگری کافی باشد! بهترین جایگزین فعلی GNUCash در دنیای نرم‌افزارهای آزاد و بازمتن، ابزاری است بــه نام Grisbi. ایــن نرم‌افزار حسابداری شخصی نرم‌افزاری بسیار سریع و سهل الاستفاده بوده و یکی از بــهتــرین قــابـلـیت‌های آن پشتیبانی از زبان فارسی و همچنین خواندن بدون مشکل فایل‌های داده‌ای GNUCash و QIF است. مخــصــوصا اینکه داده‌های آنرا می‌توانید به فرمت‌های QIF و CSV نیز Export کرده و در محیط‌های دیگر مانند Quicken و OpenOffice.org Calc آنها را بخوانید.

Grisbi نرم‌افزاری بسیار ســریع بــوده دارای رابــط کاربری بخش بندی شده توسط tabهای مختلف اســت کــه سـهولت دسترسی به اطلاعات و استفاده از آنرا دو چندان می‌کند. اگر پیش از این بـا نــرم‌افزارهای مـالی و حسـابداری شخصی کار کرده باشید، برای تسلط نسبی بر Grisbi به بیش از نیم ساعت زمان نیاز نخواهید داشت. Grisbi نیز از حسابداری همزمان چند ارزی پشتیبانی کزده و می‌توانید حساب‌های مختلفی را با واحد‌های پولی مختلف در آن تعریف کنید. خلاصه بخش‌های مختلف Grisbi به قرار زیر می‌باشد:

۱) صفحه خلاصه وضعیت

نمایش دهنده خلاصه وضعیتی از تمامی حساب‌های فعال و دارایی‌های تعریف شده بر روی سیستم می‌باشد.

۲) مدیریت تبادلات (Transactions)

ورودی تبــادلات مــالــی جــدید تماما از این بخش و بصورت متمرکز برای هر حساب انجام می‌گیــرد. Grisbi دارای قابلیت پرکردن خودکار فرم تبادل مالی برای ورود آسان تبادلات مالی تکراری یا قبلا وارد شده است.

۳) زمان‌بنـــد (Scheduler)

بـا سیـستم زمان‌بند Grisbi می‌توانید پرداخت‌های تکراری ماهیانه یا زمان‌بندی شده را تعریف و وارد کنید.

۴) مدیریت حساب‌ها

تمــامــی حســاب‌های بانکی، حساب‌های نقدی، وام و بــدهــی‌ها، دارایی‌ها و ... در این بخش تعریف می‌شوند. امکان تعریف و اختصاص موسسه مالی و بانک به هر حساب وجود دارد.

۵) ردیف‌های پرداختی (Third Party)

می‌توانید ردیف‌های پرداختی خود را در این بخش تعریف کنیــد. مثــلا در صــورتـی که به صورت روزانه ردیف‌های پرداختی مانند "هزینه تاکسی” و مانند آن دارید، از این بخش قابل تعریف هستند. در هنگام وارد کردن تبادلات مالی، ردیف‌هایی که جدید هستند، بطور خودکار به این بخش اضافه می‌شوند.

۶) طبقه‌بندی‌ها (Categories)

از این بخش می‌توانید کلیه طبقه‌بندی‌ها و زیر طبقه‌بندی‌های درآمدی و هزینه‌ای خود را وارد کنید.

۷) بودجه

از این بخش می‌توانید خطوط بودجه درآمدی یا هزینه‌ای تعریف کرده و در هنگام ورود تبادلات مشخص نمایید که هر تبادل مالی خاصی از چه خط بودجه‌ای استفاده می‌کند.

۸) گزارش گیری

بی شــک یــکی از بخش‌های بسیار مهم هر برنامه مالی، سیستم گزارش گیری آن است. Grisbi امکانات بسیار خوبی برای تعریف انواع و اقسام گزارشات متنی سفارشی در اختیار کاربر خــود قـــرار می‌دهد. تـنــها چـیــزی کــه نسـبـت بـه GNUCash در Grisbi موجود نیست، گزارشات گرافیکی و رسم نمودار است. اگر کمی زمان برای کار کردن با این بخش صــرف کـنــید، گــزارش‌های مـالی بسیار جالبی می‌توانید از اطلاعات خود استخراج کنید. Grisbi دارای تعدادی الگو برای گزارش‌های مالی است که می‌توانید برای شروع و سفارشی کردن از آنها استفاده کنید.

● اطلاعات بیشتر

Grisbi نرم‌افزاری آزاد بوده و تحت مجوز GNU/GPL منتشر می‌شود. حدود ۵ سال از آغاز توسعه آن گذشته و جدیدترین نسخه آن در زمان نگارش این متن یعنی ۰.۵.۸، در ۱۸ ژانویه ۲۰۰۶ منتشر شده است. بر روی سیستم‌های مبتنی بر دبیان می‌توانید به راحتی آنرا با استفاده از دستور apt-get install grisbi نصب کنید.