واردات گاز به کشور مایه افتخار یا خجالت

شاید بحث واردات گاز از کشور های دیگر برای کشور ما که دارای رتبه دوم در جهان با میلیارد ها متر مکعب ذخایر گاز مایه خجالت باشد که چرا با وجود مقادیر بالای نعمت طبیعی از این لحاظ, هنوز در فکر فراهم کردن بستر های مناسب برای ورد این مهم به کشور هستیم

شاید بحث واردات گاز از کشور های دیگر برای کشور ما که دارای رتبه دوم در جهان با میلیارد ها متر مکعب ذخایر گاز مایه خجالت باشد که چرا با وجود مقادیر بالای نعمت طبیعی از این لحاظ، هنوز در فکر فراهم کردن بستر های مناسب برای ورد این مهم به کشور هستیم .

دولت اکبر هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۷۴ با امضای توافقی ۲۵ساله آغازکننده واردات گاز ترکمنستان به ایران شد؛ توافقنامه ای که دولت تازه نفس صفرمرادنیازف به امضا رساند در شرایطی بود که تنها سه سال از تولد این دولت و کشورش یعنی جمهوری ترکمنستان و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می گذشت.امضای این قرارداد که در دوره تصدی آقازاده بر وزارت نفت ایران به سرانجام رسید، واسطه ای برای روابط و همسایگی وفادارانه تر ایران و ترکمنستان شد.

البته برخی از دست های پنهان که ما از آنها خبر نداریم و به قول معروف گفتند ، نگوییم؛ همواره به جای پرداختن به بحث تقویت زیر ساخت ها و فراهم آوردن شرایط برای پیشرفت کشور به سود آوری صرف روی می آوردند و حس تن پروری را تقویت می کردند، یعنی به جای اینکه ساختن را در دست کار قرار دهیم محصول آماده و بدون دردسر را راحت تر می پذیرفتند که البته خوشبختانه در بخش نفتی کشور شناسایی و تقریباً از مدار کنار گذاشته شده اند که جای بسی تقدیر دارد .

البته بهتر است تا زود قضاوت نکنیم؛ شاید راحت طلبی برخی اوقات هم پر سود باشد که اصلاً ما را وادار به کار تولید نکند . به گفته مسئولین مطلع که این کار به همین صورت است ولی میزان سود حاصل از آن را به قول قدیمی ها کی دیده و شنیده !

دست اندر کاران درمورد بهای این گاز وارداتی چیزی نمی گویند و تنها مسئله ای را که مطرح می کنند پر سود تلقی کردن این کار است و معتقد اند گار وارداتی به دلیل آنکه از صادرات ارزان تر در می آید ، پس صرفه اقتصادی در روند ورود است . البته در اینجا از ذکر نکته هایی مانند این که گاز وارد شده در شبکه کلی کشور قرار می گیرد نه صرفأ در بخش صاردات و مقدار وارداتی آن(حدود ۱۵ میلیون مترمکعب) آنچنان زیاد نیست، صرف نظر شده .

به گفته مسئولین از میزان واردات هر ساله مقداری کاسته می شود ولی شاید این مسئله هنوز نه تنها برای ما بلکه برای خود دست اندر کاران نیز محرز نشده است که اگر سیاست ها به سوی کاهش واردات حرکت می کند ، پس چرا خطوط انتقال جدید مانند خط دوم انتقال گاز که برای اتمام آن در مدت زمان کوتاه به شدت تاکید می شود ؟ البته برای این امر توجهی از قبیل دو طرفه بودن خط، بدان معنا که این خط قابلیت صادرات از ایران را هم داراست آورده شده که به نظر می رسد اگر ما این زیر ساخت را در بخش داخلی ایجاد کنیم به تعبیری با یک بار هزینه سالها استفاده مفید می بریم ، بهتر باشد تا ...

با توجه به سرمای مناطق شمالی کشور، کمبود تولید گاز، نبود خطوط لوله و زیر ساخت های لازم، شاید واردات گاز با لحجه ترکمنستانی در کوتاه مدت مفید باشد و مشکلات را حل کند ولی باید بنشینیم و ببنیم نخبگان برای رفع دغدغه های بخش گاز کشور که به طور مستقیم در زندگی اجتماعی و وضع اقتصادی دخیل است ، چه تدابیری را درنظر می گیرند.

البته اگر منصفانه به قضیه نگاه کنیم در خواهیم یافت که همین گاز وارداتی بخشی از مصارف گاز مناطق سردسیر در سال گذشته را با توجه به تولید نه چندان زیاد این فراورده تامین کرده و سبب شد تا مشکل قطعی گاز که داستان همیشگی و سریال یک قسمتی و بدون قسمت جدید که فقط تکرار می شود، به وجود نیاید و در هیچ نقطه قطعی اعلام نشد.

سال ۸۶ که سرمای سختی را پیش رو داشتیم ترکمنستان به علت فرصت طلبی از این امر استفاده کرد و قرارداد واردات گاز را لغو نمود و شدت سرما به حدی بود که متاسفانه برخی از هموطنان جان خود را از دست دادند پس اگر به فکر نباشیم چه تضمینی وجود دارد که همیشه این کشور با همین میزان بها فارغ از تورمات جهانی به ایران گاز بفروشد و در شرایط بحرانی به طور یک طرفه قرار داد را لغو نکند؛ آیا باز هم با ید جان افرادی که بزرگترین نعمت خداوند به انسان است گرفته شود تا برخی ها به فکر بیافتند.

البته گذر از این نکته که کشور ایران به دلیل موقعیت استراتژیک در منطقه به عنوان پل عبوری جهت ارتباط با همه کشورهاست و سوآپ یا به عبارتی ترانزیت گاز از جهتی می تواند بسیار پرسود باشد ولی به شرط آنکه این مهم صورت پذیرد و در زمینه انتقال نیز موفق ظاهر شویم؛ همانند برخی از کشورها با وجود اینکه حتی منابع گازی در دسترس ندارند اما انجام عملیات انتقال و ایفای نقش واسطه ای برای آنها بسیار سودآور است .

شایان توجه است تلاش برای انتقال و ایجاد شرایطی جهت تولید می تواند هم روند اشتغال زایی را فراهم کند و هم نقش کشورمان را در مجامع بین المللی به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان این فراورده مطرح کند.

باید بنشینیم و ببینیم که آیا مسئولین هنوز دست روی دست می گذارند تا واردات تداوم یابد یا بالاخره ما در شمار کشورهای توسعه یافته و صاحب تکنولوژی روز دنیا در این عرصه در بهترین شکل خود قرار خواهیم گرفت.