پایان رؤیا

یكی از روزهای پایانی سال ۷۱ آسمان با غروب خورشید بسیار زیبا بود اما برای خودروسازان آن روزها چندان زیبا نبود و به نظر می رسید خورشید خودروسازان ایرانی طلوع نكرده در حال غروب است درآن روزها خودروهای كره ای به تعداد زیادی وارد ایران شده بود و مردم از هم سوال می كردند خودروسازانی كه با ایران خودرو شروع به فعالیت كرده اند چگونه از همكاران ایرانی خود اینقدر پیش افتاده اند حال آنكه در آن سال ها ایران خودرو اندر خم داخلی سازی پیكان بود اما بالاخره فشار افكار عمومی كار خود را كرد و ایده قدیمی خودروی ملی از زیر خروارها خاك بیرون آمد و سمند متولد شد اما مدتی بعد انتقادها شروع شد كه این خودرو در ایران طراحی نشده است و

بله این حرف تا حدودی درست بود تنها بدنه این خودرو در ایران و به كمك مشاوران خارجی طراحی شده بود و پلات فورم این خودرو پژو ۴۰۵ بود كه كمی تغیر یافته بود. این موضوع در هنگامی كه مشتریان تیزبین سمند كاپوت این خودرو را بالا می زدند و با آرم پژو برروی موتور خودرو برخورد می كردند نمود بیشتری می یافت آنها از هم می پرسیدند خودروی ملی با موتور پژو ؟ اما در آینده نزدیك موتور این خودرو نیز با طراحی داخلی و با برند سمند وارد بازار می شود اما آیا این موضوع واقعیت دارد. برای دانستن جواب این سؤال شاید خواندن داستان سمند و بعد موتور ملی چندان خالی از لطف نباشد.

شروع داستان

پرده اول

صنعت خودروی ایران پس از پایان جنگ یك دهه ركورد را تجربه كرده بود و همه از آن به عنوان صنعت مرده نام می بردند و بسیاری نیز عقیده داشتند، كارخانه های خودروسازی باید تعطیل شوند و ضرورتی برای حضور صنعت خودرو در كشور وجود ندارد. در این میان این صنعت دوباره راه خود را با پیكان شروع كرد و حال پس از واردات خودرو و ورود خودرو های متنوع كره ای فشار دوباره ای بر روی این صنعت تشدید شده بود و این سئوال مطرح شد: «چرا ما نمی توانیم خودرو طراحی كنیم و چرا حتی قیافه پیكان نیز مدت هاست تغییر نكرده است؟» از همه جالب تر آن بود كه پژو ۴۰۵ كه در ابتدا به صورت مونتاژ كامل وارد بازار می شد، حتی اطلاعات فنی اش در اختیار مهندسان ارشد ایران خودرو نیز قرار نمی گرفت.

طرح خودروی ملی كه ایده آن نیز چندان در ایران تازه نبود، دوباره پس از پایان واردات خودرو برای تولید یك پیكان جدید آغاز شد تا به همه اثبات شود ما هم می توانیم مانند كره خودمان به طراحی خودرو بپردازیم. نخستین بار مردم در حاشیه بازی های فوتبال جام ملت های آسیا ۹۶ شاهد تیزری بودند كه نشان می داد، طراحی خودروی ملی آغاز شده است.

در آغاز طرح خودروی ملی چندان مشكل به نظر نمی رسید اما پس از شروع طرح عظمت آن كاملا مشخص شد. برای آغاز كار طراحی پلت فرم مطرح شد، هرچند در ابتدا این كار غیرممكن به نظر می رسید، اما روش پروتن مالزی كه خودروی خود را با طراحی بدنه روی پلت فرم میتسوبیشی قرار می داد، انتخاب شد.

بعد از مدتی مشخص شد حتی طراحی بدنه نیز كار بسیار دشواری است در همین زمان در كشور تایوان شركت …فرست اتومیتو انگلستان طراحی نمونه اولیه خودرویی بر روی شاسی و قوای محركه خودرو پژو ۴۰۵ برای تولید در شركت تایوانی را به پایان رسانده بود، ناگهان شركت تایوانی ورشكست شد و شركت فرست اتومیتو كه برای طراحی خودرو بسیار هزینه كرده بود، این طرح را به شركت هایی در ایران، آرژانتین و چین پیشنهاد كرد.

پرده دوم

این پیشنهاد با اقدامات اولیه برای تولید خودروی ملی همزمان بود و ایران خودرو این طرح را با اشتیاق پذیرفت، مركز تحقیقات ایران خودرو با جمع آوری فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاه های امیركبیر، صنعتی شریف و چند دانشگاه صنعتی دیگر در ایران طراحی خودرو ملی را در كنار مشاوران خارجی شروع كرد.

طراحی شركت فرست اتومیتو برای ایران معایب فراوانی داشت. این خودرو اتاق نسبتا كوچك و ارگونومی متناسب با افراد كوتاه قد شرق آسیا داشت. كارشناسان مركز تحقیقات ایران خودرو در كناركارشناسان فرست اتومیتو و بعضی كارشناسان خارجی ارگونومی و تا حدودی سیستم تعلیق را دوباره طراحی كردند، این طرح را حتی تا امروز شاید بتوان جدی ترین طرح كارآموزی كارشناسان داخلی در زمینه طراحی خودرو قلمداد كرد.

---