دایره المعارف تغذیه ویتـامین D

ویتامین D یك ویتامین محلول در چربی است كه توسط چربی ها در سراسر بدن حمل شده و در بافت های چربی ذخیره می شود

به نقل از منابع اینترنتی، از آنجا كه این ویتامین از نوع محلول در چربی است، لذا مصرف بیش از حد آن برای بدن مضرست. ویتامین D هم در بدن تولید می‌شود و هم از طریق مصرف مواد غذایی حاوی آن وارد بدن می‌شود. مهمترین منابع حاوی ویتامین D بویژه در رژیم غذایی آمریكایی‌ها، شیر غنی شده است. در این كشور تمام شیر مصرفی به صورت غنی شده به فروش می‌رسد.

این ویتامین همچنین در پنیر، كره، مارگارین، خامه، برخی از شیر‌های سویا، تخم‌مرغ، كبد، ماهی‌هایی چون ساردین و ماهی آزاد، روغن كبد ماهی و غلات غنی شده از ویتامین D موسوم به ویتامین خورشیدی یافت می‌شود.

علت این نامگذاری این است كه بدن می‌تواند پس از قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید یا تماس نور فرابنفش به پوست بدن ویتامین D تولید كند. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ۳ بار در هفته قرار گرفتن در نور آفتاب می‌تواند تمام نیاز بدن به این ویتامین را تامین كند، البته این تغییرات در افراد مسن به مراتب كمتر است.

در مورد تاثیر این ماده مغذی بر بدن باید گفت، ویتامین D باعث استحكام و سلامت استخوانها و دندانها می‌شود و این كار را با كمك به بدن در جذب مواد معدنی از جمله كلسیم، فسفر و انتقال آنها به دندان و بافت‌های استخوانی انجام می‌دهد.

اگر بدن به اندازه كافی ویتامین D و كلسیم دریافت نكند، فرد در معرض خطر فقدان تراكم استخوانی قرار می‌گیرد كه پوكی استخوان نام دارد. همچنین كمبود این ویتامین در بزرگسالان باعث افزایش خطر ابتلا به نرمی استخوان می‌شود.

كودكانی هم كه در یك دوره طولانی به اندازه كافی ویتامین D دریافت نمی‌كنند، مبتلا به بیماری راشیتیسم یا نرمی استخوان كودكان می‌شود كه رشد ناقص استخوانهاست.

توزیع شیر غنی شده با ویتامین D در ایالات متحده ابتلا به راشیتیسم را بسیار كاهش داده است، مقدار مورد نیاز مصرف روزانه این ویتامین برای مردان و زنان ۲۵ تا ۵۰ سال ۵ میكروگرم در روز است. اما كودكان از آنجا كه در مرحله رشد استخوانها قرار دارند، ۲ برابر هر فرد بزرگسال به این ویتامین نیازمند هستند. به علاوه زنان باردار و شیرده نیز نیازمند مصرف ۱۰ میكروگرم از این ویتامین در روز هستند. مصرف بیش از اندازه مورد نیاز بدن از این ویتامین حالت مسمومیت ایجاد كرده و باعث تشكیل سنگ كلیه و یا آسیب این عضو، ضعف ماهیچه‌ها، ضعف استخوان‌ها و خونریزی زیاد می‌شود.