دادگاهها وموسسات مربوط به اطفال وجوانان مجرم در حقوق انگلستان

دراوائل قرون وسطی جرائم راماننددعاوی حقوقی امری مربوط بطرفین نزاع وخانواده های آنهامی دانستندواین نحوه تفکردرهمه کشورهای اروپای غربی رواج داشت تعقیب متهم وتسلیم اوبدستگاه عدالت وظیفه مجنی علیه وافرادخانواده اوبودمتهم ومتهم کننده همانندخواهان وخوانده یک دعوی حقوقی یکسان وبرابردرنظرگرفته می شدند

● مقدمه :

دراین بررسی آنچنان که درگذشته معمول بوده موضوع ترجمه ودوباره گوئی کتابهای دیگران نیست بلکه مشاهدات وتجارب نویسنده این مقاله دردادگاههای انگلستان ومصاحبه اوبامقامات حقوقی وقضات آن کشور بیشتر مطمح نظرقرارخواهدگرفت وباید گفته شودکه درتحصیل این

استنباطها و استنتاجها معلومات تئوری قبلی نگارنده درحقوق انگلستان نیزبی تاثیرنبوده وحتی بدون اطلاع تئوریک قبلی مطالعه موسسات قضائی غیرممکن بنظرمیرسد.

حقوق انگلستان هم ازلحاظ محتوی وهم ازلحاظ شکل وهم ازلحاظ بکاربستن آن باحقوق مااختلافات عمیق وبساردارد.

تاریخ ونحوه پیدایش وتکامل حقوق انگلستان سرگذشتی غیرازآن ماداشته است این حقوق بالاخص ازلحاظ تشکیلات قضائی باحقوق اروپاولاتین نیزاختلافات بیشماردارد.

اختلاف اساسی وعمده حقوق انگلستان وحقوق ایران حداقل ازلحاظ حقوق جزامشابه اختلافی است که بین حقوق انگلستان وحقوق ممالک اروپائی موجوداست حقوق انگلستان راسیستمAccusalorial وحقوق اروپائی راسیستم inquisitional میتوان نامید.

دراوائل قرون وسطی جرائم راماننددعاوی حقوقی امری مربوط بطرفین نزاع وخانواده های آنهامی دانستندواین نحوه تفکردرهمه کشورهای اروپای غربی رواج داشت تعقیب متهم وتسلیم اوبدستگاه عدالت وظیفه مجنی علیه وافرادخانواده اوبودمتهم ومتهم کننده همانندخواهان وخوانده یک دعوی حقوقی یکسان وبرابردرنظرگرفته میشدندوطبق برخی ازرسوم متهم کننده نیزمانندمتهم می بایست تاپایان محاکمه درزندان بماندقضاوت درسیستمAccusatorial امرالهی بوده وبسه طریق بعمل میآید.

۱) آزمایش وامتحان جسمانی (۱)(Ordeal)

۲) برائت وسیله سوگندعده ای ازخویشان یاهمسایگان باینکه طبق اعتقاد آنهامتهم بیگناه است( Compurgation)

۳) اثبات بیگناهی وسیله دوئل ومبارزه تن بتن متهم وطرف او.

این سیستم رفته رفته درنتیجه ازدیاد دخالت وعلاقه دولتهادرامورتعقیب متهمین وجلوگیری ازجنایات دراروپاازمیان رفت ولی درانگلستان تعدیل گردیدولی ازمیان نرفت وسیستم اتهامی مذکورازلحاظ محتوی وتامیزانی ازلحاظ شکل هنوزاساس روش قضائی انگلستان راتشکیل میدهد.

امروزه درانگلستان هیئت منصفه بادوازده نفرمعتمدوصادق قضات واقعی محاکمات هستند وقضاوت آنهانیزصرفامتکی بشهادت شهودی است که ازطرف متهم ومجنی علیه درمحضردادگاه حاضرمیشوند.

درحقوق جزای انگلستان بازپرس وجودندارد ومتهم رامانند آنچه درفرانسه وایران معمول است استنطاق نمیکنندوبرمتهم کننده است که ثابت کندمتهم مرتکب جرمی شده است وپلیس نیزدراولین اقدام کتبی خودموظف است بمتهم تفهیم نماید که مواظب گفتارخودباشد وخودراباصطلاح لوندهد.

درحالیکه درسیستمinquisitorial یاروش استنطاقی که درفرانسه وایران معمول است ویادگارتفتیشهای کلیسائی ومحاکمات کشیشی بعدازقرن ۱۲میلادی است متهم وسیله بازپرسیهای طولانی واظهارات ضدونقیض خوددرشبکه تفتیش محاصره میشودویاچنانکه درسابق معمول بودوسیله شکنجه بجرم ارتکابی اعتراف مینمایدوپلیس وپارکه دراین سیستم نقش مفتش رابعهده دارند.

این بوداختلاف کلی تئوریکی دوسیستم موجودموردبحث واکنون اختلاف ظاهری این دوسیستم رانیزازلحاظ مشاهدات ومطالعات نگارنده توضیح میدهیم تاموضوع مربوط بموسسات اطفال مجرم قابل فهم وساده جلوه نماید.

وجوه افتراق شکلی؛

۱) دادگاههای اطفال وجوانان یعنی افرادیکه بین سنین ۸و۲۱ هستند بادادگاههای افرادبالغ ومجرمین بزرگسال کلا وکاملا جداازهم ومغایراست.

۲) تشکیلات دادگاههاوطبقات ابتدائی واستینافی وتمیزی آن درانگلستان ونحوه انتخاب قضات ونیزسازمان وکالت(۱) دردعاوی ومجموع سیستم قضائی مزبورباآنچه ماداریم وکم وبیش مشابه سیستم لاتن واروپائی است دارای وجوه افتراق فراوان است که ازحوصله بحث ماخارج میباشد.

۳) درانگلستان تنهاچهل تاپنجاه نفرقاضی(۲) وجوددارد که دادگاههای عالی رااداره مینمایندواین افراد مردان معمروحقوقدانان صاحب نظری هستند که ازمیان وکلای طرازاول وسرشناس وخوش فهم انگلستان انتخاب میگردند.

اکثریت دعاوی راامنای صلح (۳) حل وفصل مینمایند ودادگاههای آنهارادادگاههای صلح میخوانند امنای صلح که تعدادشان طبق آمار۱۹۵۸ درحدود۲۰۰۰۰ نفراست ازبین افرادزن ومردخوش نام ومحترم هرمحل انتخاب میگردندولازم نیست که تحصیلات حقوقی داشته باشند وهیچ نوع حقوقی هم بآنهاپرداخت نمیشود.

دردادگاههای صلح که بحکومت حداقل دونفرتشکیل مییابدهیئت منصفه شرکت نمی نماید.

منشی دادگاه صلح ازمیان افرادیکه باین منظوربتحصیل قانون وحقوق پرداخته اند معین میشود وحقوق میگیرد ودرصورت لزوم دادگاه برای تعیین جهت قانونی حکم بااومشاوره میکند واونیزاکثرادادگاه راراهنمائی مینماید.

۴) دردادگاه های انگلستان که بجرائم عمده وقابل اهمیت رسیدگی مینمایند هیئت منصفه وباصطلاح ژوری شرکت میورزد.

ژوری که معمولا از۱۲ نفرتشکیل میشد نقش عمده ای درحقوق انگلوساکسن بعهده داردزنهانیزدرهیئت منصفه شرکت مینمایند این افراد معتمدین محلی وکسبه وبازرگانان هستند وآنهارااصطلاحاهمشهریهای محترم(۱) مینامند.

همانطورکه گفته شدباستثنای جرائم کم اهمیت وتخلفات واکثردعاوی دادگاههای اطفال وباستثنای مواردی که متهم فعلااعتراف بارتکاب جرم مینماید هیئت منصفه قاضی مطلق وحاکم بدون چون وچرای دادگاه بودورای هیئت منصفه که آنرا Verdict میگویند شفاهی وبدون استدلال است وازیک جمله تجاوزنمی نماید.

درتمام موارد هیئت مذکورباطاق شورمیروندوبعدازاتخاذ تصمیم وسیله یکنفرکه اوراسردسته Foreman می نامند سرنوشت متهم راباجمله معروف ((مجرم است)) یا((بی گناه است)) اعلام میدارنددرصورتیکه هیئت منصفه نتواند تصمیم اتخاذ نماید رئیس دادگاه اعضای آنرامرخص وامربدعوت هیئت دیگرمینماید.

۵) درسیستم حقوقی انگلستان مانندایران وفرانسه پارکه ودادسراوجودندارد واداره تعقیب عمومیDirector public prosecutions مسئول تعقیب جرائم عمده اسنت.

این اداره مانندطرف نزاع دعاوی عمده راتعقیب مینماید وتشکیلات وصلاحیت خاصی داردکه ازحوصله بحث ماخارج است واگر بدانیم که درسال ۱۹۳۷ فقط۵۶۵ پرونده وسیله این اداره تعقیب شده است درمی یابیم که تاچه میزان اهمیت آن کم ومیدان اقدامات آن محدودمی باشد.

جرائم راخودافراد مانندامورحقوقی تعقیب مینماید ودراکثرموارد پلیس وظیفه دادستانی راانجام میدهددرامورمربوط به دادگاههای اطفال دادستان پلیس است وهمیشه دراین موقعیت بالباس شخصی دردادگاه حاضرمیشود وادعانامه راعلیه مجرم بیان میدارد.

دادگاههای اطفال وجوانان

● کلیات:

دادگاه های کودکان وجوانان بزهکارازسال ۱۹۰۸ یعنی ۳۴ سال پیش برای اولین باردرانگلستان تاسیس گشتندوبکارآغازنمودند.

دراین دادگاه هاامنای صلحMagistrates حکومت دارندامین صلح قاضی نیست ولزوماتحصیلات قضادی هم نداردوبرحسب قواعدموجودامنای صلح هرسه سال ازبین خودعده ای راکه سن آنهابیش از۶۵ نباشد انتخاب مینمایند تامنحصرا دردادگاههای اطفال بکاراشتغال ورزند.

این حکام دادگاههای اطفال ازبین آن عده که دراین باره سوابق وممارست دارندبرگزیده میشوند وآنهانیزازبین خودروسای محاکم اطفال وبتعداکافی نواب ریاست انتخاب مینمایند تاهرگزدادگاههای اطفال بدون رئیس نماند.

دردادگاههای اطفال حداقل باید یکنفرزن ویکنفرمرد حکومت نماید وحداکثرحکام دردادگاه اطفال سه نفراست.

بنحوی که درقانون اطفال وجوانان مصوب ۱۹۳۳ مصرح است دادگاههای اطفال می بایست درساختمانی غیرازمحل محاکم عمومی ویادرروزهائی که محاکم عمومی تشکیل نمیشود مفتوح گرددولوازم وتجهیزات دادگاه نیزغیرازآن باشد که دردادگاههای بزرگ سالان بکارمیرود.

نگارنده خودناظردادگاههای مخصوص اطفال درانگلستان بوده ومشاهده نموده ام که بخصوص دادگاههای جدیدالتاسیس اطفال ازلحاظ شکل وظاهربیک اطاق درست مدرن ومجهزبیشترشباهت دارد تابیک دادگاه کیفری واین موضوع ازلحاظ روانی بینهایت قابل اهمیت است.

▪ آئین دادرسی:

دادگاههای اطفال غیرعلنی است ومردم عادی حق ورود واستماع جریان رسیدگی راندارندمگر بااجازه هیئت حاکمه دادگاه.

باآنکه نمایندگان جرائد حق ورودبجلسات این دادگاههارادارندولی انتشارکلیه وکماکیف مطالب دادگاه واعلام اسامی افراد درجراید قدغن می باشد مگر باصوابدید دادگاه یاوزیرکشورانگلستان درحالیکه تصورنمایند که اعلام موضوع به نفع دستگاه عدالت است.

اکنون برای روشن شدن موضوع یکی ازدادگاههای اطفال وجوانان شهرلیورپول واقع درمغرب انگلستان راتوصیف مینمائیم تریبون هیئت حاکمه دراطاق نسبتا بزرگی قرارگرفته وباندازه کافی مرتفع است رئیس دادگاه بانومارگارت سایمی زن خانه داری است که پنجاه ساله وبدون تحصیلات حقوقی است وهیجده سال است که سمت امین صلحی داردودیناری بابت انجام این وظیفه نمیگیردویک جلسه نیزبدون عذرموجه واطلاع قبلی غیبت نکرده است شوهراوالبته پرفسورسایمی ( Simey) استاد علوم اجتماعی دانشگاه لیورپول است درسمت راست وچپ رئیس دادگاه دونفرمردچهل تاپنجاه ساله نشسته اند واین سه نفرهیئت حاکمه دادگاه راتشکیل میدهند.

میزمنشی دادگاه که تحصیلات حقوقی داردوحقوق بگیراست جلوی تریبون درکف اطاق قرارگرفته ودرقسمت دست راست اطاق دادستان که گروهبان شهربانی نیورپول است بالباس شخصی نشسته ومنشی مخصوص اونیزدرکنارش قرارگرفته است درقسمت دست چپ هیئت نظارت(۱) که بعداراجع به تشکیلات واهمیت آن بحث خواهدشد نشسته اندوبرروی میزمقابل تریبون نمایندگان اداره اطفال (۲) قراردارندکه درباره آنهانیزبحث خواهدشد.

اطفال متهم وسیله پلیس که لباس شخصی بتن دارد بترتیب خاص وارد میشوند وپدریامادریاهردوویایکی ازاقربای نزدیک آنهانیزهمراه متهم وارد دادگاه میشوند هویت متهم وسیله منشی دادگاه سئوال وازاوپرسیده میشود که بجرم انتسابی اعتراف دارد یانه درصورت انکاردادستان مورد راتشریح وپلیس مخصوصی که شاهد وقوع جرم بوده درسمت چپ دادگاه درمحل مخصوص قرارمیگیرد ودرحالیکه کتاب دینی خودرادردست دارد سوگند میخورد که راست بگوید وهمه حقیقت رابگوید وچیزی جزحقیقت رانگوید س۱س دادستان ازپلیس متهم کننده سوالاتی میکند که نحوه پاسخ اوتمام جریان وقوع جرم راتوضیح میدهد.آنگاه شهودقضیه ازطرف پلیس بترتیبی که شرح داده شد اقامه وسوگند داده میشوند وطفل متهم ووالدین اونیزمی توانندسئوالات متقابلی ازپلیس وشهودبعمل آورند.

کلیه پرونده عبارت ازگزارشی است که بتعداددادرسان ازطرف پلیس ماشین وتقدیم میشود وهیئت نظارت نیزگزارشی ازوضع اجتماعی واقتصادی وزمینه های روحی متهم قبلا تهیه نموده وتقدیم دادگاه مینماید ونمایندگان مدارس نیزگزارشی ازوضع مدرسه وکارنامه تحصیلی متهم راتقدیم میدارند.

ازهمه جالبترگزارش هیئت نظارت است که قبل ازمحاکمه وسیله یکی ازافراد این اداره ازوضع معیشتی ومیزان درآمدپدرومادروروحیات وسوابق آنها وسایرافراد خانواده وهمسایگان متهم تهیه میشود ودرصورتیکه گزارش روانشناس ویاپزشک نیزلازم باشد آن گزارش نیزپیوست سایرگزارشهامیشود وپلیس فی المجلس سوابق کیفری متهم رابنظردادگاه میرساند ودادگاه کاملا ازوضع مالی ومعنوی وسوابق وکلیه کیفیات روحی متهم آگاه است ومی تواند باروشنی ودراینت خاص حکم صادرنماید.

دادرسان باهم شورمیکنندوبامنشی محکمه که حقوقدان است دربعضی موارد تبادل نظرمینمایند ورئیس محکمه شفاهادرچند جمله حکم رااعلام میکند تقریرنویس محکمه بعداحکم ماشین شده رابمهردادگاه وامضاءدادرسان میرساند.

▪ صلاحیت:

دادگاه اطفال وجوانان نسبت بکلیه جزائم ارتکابی وسیله اطفال پائین ترازسن ۱۴ باستثناء قتل نفس صلاحیت رسیدگی دارد.

جوانان یعنی آنهائیکه سنشان بین چهارده وهفده است درصورتیکه اتهامشان تقصیرات وجنحه های کوچک باشد دردادگاه اطفال محاکمه میشوند دراین مورد اگر خودشان اظهارتمایل نمایند ویادادگاه صلاح بداند آنهاراباپرونده اتهامی بدادگاه عمومی میفرستندتادرحضورهیئت منصفه باتهام آنهارسیدگی بعمل آید.

درموردجنایات وجنحه های بزرگ نیزغیرازقتل نفس درصورت تمایل متهم وصوابدید دادگاه باتهامات جوانان درهمین دادگاه های اطفال رسیدگی بعمل می آید.

دادگاه مکلف است که موضوع اتهام رابازبان ساده برای متهم بیان نماید واورادراستنطاق شهود یاری کند وباولیاء اواجازه دهدکه ازاودفاع نمایند وگزارشات تقدیمی هیئت نظارت ونمایندگان مدرسه وگزارش طبی وسایرگزارشات مربوطه رامورد توجه قراردهد.

دادگاه اطفال میتواند درصورت لزوم رسیدگی رابتاخیرانداخته ومتهم رابرای تکمیل گزارشات مربوطه یابقیدکفیل آزادنماید یابازداشت کندواین تاخیرجلسه نباید بیش ازسه هفته طول بکشد وطفل بازداشت شده اگر بیش از۱۲ سال دارد میبایست ببازداشتگاه اطفال(۱) واگر کمتراز۱۲ سال دارد بمرکزنگهداری(۲) فرستاده شود(درباره بازداشتگاه های اطفال ومراکزنگهداری بعدا دراین مقاله بحث خواهدشد.

اگر متهم رابعلت فساد اخلاق وشرارت زیاده ازحد نتوان دربازداشتگاه اطفال نگهداری کرد اورابتوقیفگاه اطفال(۳) میفرستند واگر درآنجانیزنتوانند اورانگهدارند ناچاراورابزندان روانه خواهندکرد.

(لغات بازداشتگاه وتوقیفگاه ومرکزنگهداری معادلاتی است که نگارنده برای موسسات مخصوص اطفال انتخاب نموده است)

دادگاه اطفال وجوانان دارای یک رشته اختیارات قانونی است که ازحکم برائت ومرخص کردن بدون قید وشرط شروع میشود وبحکم اعزام جوانان ۱۶تا۲۱ ساله بدارالتادیب منتهی میگردد.

(البته ترجمه کلمه برستال بدارالتادیب باوضع دلخراشی که دارالتادیب تهران داردوماازآن مطلع هستیم ودرحقیقت می توان آنرامرکزآموزش فساد وتباهی نامید بسیاربی معنی است ولی چون معادل فارسی آن رانمیتوان پیداکردفعلا باین ترجمه اکتفامیشودوبعدا راجع بمفهوم موجودبرستال بحث خواهدشد)

قبل ازاینکه موسسات مربوط بجرائم اطفال وبنگاههای آموزشی جوانان مدرن رامطالعه نمائیم نمی توان بحث مربوط بصلاحیت ونمونه احکام دادگاههای اطفال راادامه دادولذااین بحث رابعد ازمطالعه اجمالی موسسات مزبورادامه خواهیم دادودرشماره آینده مجله بنگاههاودستگاههای دیگررامطرح نموده ودرپایان ضمن مقایسه آنهاباموسسات موجوددرایران پیشنهادات خودرانیزمطرح خواهیم نمود.

فرج الله پورسرتیپ