کیش هوشمندانه لحود

امیل لحود, رئیس جمهوری سابق لبنان یا در واقع آخرین رئیس جمهوری که تا جمعه زمام امور را در دست داشت آخرین و شاید مهم ترین حکم خود را هنگام ترک کاخ صادر کرد

امیل لحود، رئیس‌جمهوری سابق لبنان - یا در واقع آخرین رئیس‌جمهوری که تا جمعه زمام امور را در دست داشت - آخرین و شاید مهم‌ترین حکم خود را هنگام ترک کاخ صادر کرد؛ اعلا‌م وضعیت اضطراری و سپردن زمام امور به دست فرماندهان ارتش، هرچند راهکاری است که کمتر رهبر و سیاستمداری در جهان تمایل به آن دارد، اما از نگاه لحود این انتخاب تلخ، تنها گزینه‌ای بود که می‌توانست این کشور را از فرو غلتیدن به دام جنگ‌های خونبار داخلی برهاند.

لحود که از همان ابتدای تمدید دوران ریاست‌جمهوری‌اش، به دلیل روابط خوب و گرم با دمشق منفور مخالفان سوریه بود، پس از قتل حریری و افزایش فشارها بر سوریه و متعاقب آن خودش، به رویارویی جدی با دولت فواد سنیوره کشانده شد. سیاستمدار مسیحی لبنان در دوران تجاوز اسرائیل به خاک این کشور هم ترجیح داد تا در کنار حزب‌ا... موضعگیری کند و خط افتراق خود با فراکسیون ۱۴ مارس (به رهبری فرزند حریری) را پررنگ‌تر از قبل کند. تصمیم اخیر لحود از جهات مختلف قابل بررسی است. روی آوردن یک سیاستمدار به فرماندهان ارتش، آن هم در حالی که برخی از صاحب‌منصبان قدیمی و جدید آن در زمره حائزان شانس انتخاب به عنوان رئیس‌جمهوری کشور هستند، یا نشان از اطمینان بالا‌ی لحود به سلا‌مت و قانون‌پذیری ارتش و حداقل بودن احتمال کودتایی نظامی دارد یا نشان از دست انداختن او به هر وسیله و ابزاری برای دور نگاهداشتن سنیوره و حامیانش از قدرت.

گذشته از این موارد، بازی آخر لحود بسیار هوشمندانه طراحی شده است. در حالی که او باید قدرت را مطابق قانون اساسی تا زمان انتخاب رئیس‌جمهوری بعدی به نخست‌وزیر واگذار می‌کرد، اختلا‌ف عمیق میان او و دولتی که بارها پس از خروج وزرای شیعه آن را فاقد مشروعیت و غیرقانونی خوانده بود، چنین امری را امکان‌نا‌پذیر می‌کرد. لحود که شاید همانند شیعیان حضور میشل عون را به عنوان جانشین ترجیح می‌داد، برای فرار از این اجبار قانونی تصمیم گرفت تا با توجه به فضای به‌وجود آمده از اختیارات خود استفاده کرده و با اعلا‌م وضعیت اضطراری، کنترل امور را به نظامیان و فرماندهان ارشدی بسپارد که عموما به وی نزدیک هستند و به وفاداری‌شان اعتمادی نسبی دارد.لحود از نگاه غربی‌ها به دلیل نزدیکی با دمشق و حمایت از حزب‌ا... محبوب نیست.

فشارهایی که پس از تمدید دوران ریاست‌جمهوری بر وی اعمال شد، در کنار اتفاقاتی چون قطعنامه‌های شورای امنیت برای خروج سوریه و یا متهم شناختن تلویحی وی به حمایت از برخی جریانات ناشناخته و برهم زننده آرامش، نشان‌دهنده رویکرد غربی‌ها به اوست. در چنین شرایطی طبیعی است که لحود باید نگران سرنوشت آخرین دستور خود می‌بود.

رئیس‌جمهوری لبنان اما با زیرکی خاص خود می‌داند که غرب در قبال دستور وی بر سر دوراهی قرار گرفته است. پذیرش و حمایت یا حداقل سکوت در برابر دستور لحود، اوضاع را حداقل به صورت نسبی به نفع وی و عون (سیاستمدار مسیحی که شانس اول کسب عنوان ریاست‌جمهوری است) اما به دلیل نزدیکی و حمایت از حزب‌ا... جریان ۱۴ مارس او را نمی‌پذیرد رقم خواهد زد و از سوی دیگر مخالفت با این روند و تشویق دولت به نقض آن خطر جنگ داخلی و به میدان آمدن شبه‌نظامیان و برهم خوردن آرامش منطقه را تشدید می‌کند. این احتمال با توجه به اینکه ارتش و حزب‌ا... را رویاروی مخالفان قرار می‌دهد، هرگز نتیجه مطلوبی برای غرب در پی ندارد.لحود در آخرین لحظات حضور خود در کاخ ریاست‌جمهوری، رقبای خود را همانند یک شطرنج‌باز حرفه‌ای، کیشی جدی داده است. اما آیا این کیش به مات شدن نخست‌وزیر منتهی خواهد شد یا وی توان تغییر شرایط را خواهد داشت؟