مادرانی که به نوزاد خود شیر می دهند

از آنجایی که عمل تغذیه با شیر مادر امری طبیعی است, بعضی اوقات مشکلاتی نیز پیش می آید که اگر به این مشکلات به موقع رسیدگی نشود ممکن است پیشرفت نموده و در تولید شیر یا توانایی در تغذیه شیرخوار اختلال ایجاد کند

از آنجایی که عمل تغذیه با شیر مادر امری طبیعی است، بعضی اوقات مشکلاتی نیز پیش می آید که اگر به این مشکلات به موقع رسیدگی نشود ممکن است پیشرفت نموده و در تولید شیر یا توانایی در تغذیه شیرخوار اختلال ایجاد کند.

به همین دلیل در صورتی که در منزل با مشکلی در مورد شیردهی یا نشانه های ذکر شده در ذیل مواجه شدید، بسیار مهم است که سریعا کمک بگیرید. با مشاور شیردهی و یا پزشک متخصص اطفال آگاه و معتقد در زمینه تغذیه با شیرمادر تماس بگیرید و تا وقتی که پاسخ مورد نیازتان را دریافت نکردید به گرفتن تک تک راهنمایی ها ادامه دهید.

۱-نوبت شیر خوردن نوزادتان خیلی کوتاه یا خیلی طولانی است. اگر نوبت شیردهی در ماه های اول از حدود ۱۰ دقیقه کوتاه تر هستند ممکن است نشانگر این باشد که شیرخوارتان به میزان کافی شیر دریافت نمی کند و به اندازه کافی شیر از پستان خارج نمی شود که متعاقبا سبب تحریک تولید شیر شود. نوبت های شیر خوردن که مرتبا خیلی طولانی تر از ۵۰دقیقه هستند ممکن است نشانگر این باشد که شیرخوارتان به علت مکیدن غیرموثر یا تولید شیر کم، به میزان کافی شیر دریافت نمی کند.

۲-گرسنگی شیرخوار بعد از اکثر شیرخوردن ها. ممکن است شیرخوار به اندازه کافی شیر نمی خورد. با مشاور شیردهی یا پزشک اطفال خود مشورت کنید و سریعا شیرخوارتان را وزن کنید. همچنین نحوه گرفتن پستان توسط شیرخوار و طرز در آغوش گرفتن شیرخوارتان را کنترل نموده تا سعی کنید او شیر بیشتری دریافت کند.

۳-نوزاد به دفعات نوبت های شیردهی را از دست می دهد یا تمام شب را می خوابد. شیردهی مکرر در شبانه روز بخش مهمی از تغذیه با شیر مادر یک شیرخوار می باشد. کودکتان هر ۳-۲ ساعت احتیاج به تغذیه دارد تا وزن کافی بگیرد و رشد کند. اگر شیرخوارتان (در سن کمتر از سه ماهه) بیشتر از چهار ساعت در شب می خوابد وی را به آرامی بیدار کرده و به شیرخوردن ترغیب کنید.

۴-صدای قورت دادن شیر توسط کودکتان را به طور مکرر بعد از اینکه شیرتان جاری شده یا تولید شیرتان به اندازه کافی است، نمی شنوید. ممکن است شیرخوارتان در ابتدای شیرخوردن گهگاه قورت بدهد به طوری که با هر ۸-۶ بار مکیدن، یکبار شیر را قورت بدهد ولیکن پس از چند ثانیه با هر ۲-۱ بار مکیدن، شیر را قورت می دهد (در ابتدا با تناوب بیشتر و در انتها با تناوب کمتر). قورت دادن علامت بسیار خوبی است چون شیرخوار واقعا شیر می خورد و در صورت عدم وجود قورت دادن باید سریعا با مشاور شیردهی و یا پزشک متخصص اطفال آگاه و معتقد در زمینه تغذیه با شیر مادر تماس بگیرید (با این وجود به یاد داشته باشید هنگامی که شیرخوارتان در روزهای اول جرعه های کوچک شیر می نوشد ممکن است به دلیل جاری نشدن شیر صدای قورت دادن وی را نشنوید).

۵-نوزادتان در سن دوهفتگی وزن کمتر از تولدش را دارد یا هنوز بعد از جاری شدن شیرتان شروع به وزن گیری به میزان حداقل ۱۵۰تا ۲۰۰ گرم در هفته را نداشته است. وزن گیری کمتر از مقادیر فوق نشانه مهمی است که نوزاد، شیر به مقدار کافی دریافت نمی کند.

۶-یک هفته بعد از تولد، نوزادتان کمتر از شش پوشک مرطوب و کمتر از چهار بار مدفوع در روز دارد، ادرارش زرد تیره یا همراه با لکه نارنجی رنگ است، یا مدفوع وی به جای این که شل و زرد باشد همچنان تیره است. اگر شما یا پزشک کودکتان در مورد دریافت شیر نوزادتان نگران هستید، ممکن است لازم باشد که تعداد پوشک های مرطوب و دفعات مدفوع نوزادتان در چند روز اول را یادداشت کنید تا مطمئن شوید که نوزادتان در وضعیت مناسبی قرار دارد.

۷-پس از پنج روز از تولد هنوز شیرتان جاری نشده یا در پستان هایتان احساس پری نمی کنید. اگر این چنین تصور می کنید سریعا نوزادتان را برای وزن کردن به نزد پزشک کودکتان ببرید. این کار دقیق ترین راهی است که می تواند مشخص کند که نوزادتان به اندازه کافی شیر می خورد یا خیر. در این وضعیت ممکن است معاینه پستان لازم باشد.

۸-چنانچه پستان شما دچار احتقان شدید است. پستان سفت و دردناک می تواند مانع گرفتن صحیح آن توسط شیرخوارتان شود و هر دو از شیردهی و شیرخوردن دلسرد شوید. شاید لازم باشد به صورت دوشیدن با دست یا توسط پمپ الکتریکی شیرتان را بدوشید تا پستانتان مقداری نرم شود. احتقان شدید و بهبود نیافته پستان می تواند باعث کاهش تولید شیر شود.

۹-پری و سفتی پستان هایتان بعد از شیردهی کمتر نمی شود. ممکن است شیرخوارتان به اندازه کافی شیر نمی خورد یا مکیدن غیرموثر دارد.

۱۰-درد شدید نوک پستان سبب اختلال در شیردهی شده است. ممکن است شیرخوارتان به طور صحیحی پستان را نمی گیرد. اگر درد شدید یا ترک قابل توجه نوک پستان دارید که شیردهی را بسیار دردناک می کند با پزشکتان یا مشاور شیردهی مشورت کنید. آنها می توانند ضمن ارزیابی شیردهی وجود عفونت در نوک پستان یا التهاب پستان مثل ماستیت را بررسی کنید و در مشکلات گرفتن پستان توسط شیرخوار، به شما کمک کنند. شاید لازم باشد در ابتدا، شیردهی را از طرفی که کمتر آزرده است شروع کنید یا حتی تا بهبود نوک پستان، از شیردوش الکتریکی برای پستان مبتلا استفاده کنید. مشاور شیردهی یا مادران داوطلب با تجربه و موفق در شیردهی می توانند در این موارد به شما نشان دهند که چگونه این کار را انجام دهید.

۱۱-اگر بعد از یک یا دو هفته احساس بازتاب جهش شیر نداشتید، گرچه این امر نشانه بروز مشکلی نیست ولی ممکن است گاهی اوقات نشانه تولید کم شیر باشد. از پزشک متخصص کودکتان بخواهید تا شیرخوار را معاینه کرده و روش شیردهی شما را مشاهده کند. مشاور شیردهی یا مادران داوطلب باتجربه و موفق در شیردهی می توانند در این شرایط کمک کنند.

دکتر محمود راوری