جایگاه دانشگاه سبز در جهان

مفهوم دانشگاه سبز در جهان, مفهومی گنگ و ناآشنا برای دانشگاه های مطرح جهان نیست و نزدیک به چند دهه است که در دانشگاه های تراز اول سعی می شود استانداردهای محیط زیست در فضاهای دانشگاهی پیاده شود

مفهوم دانشگاه سبز در جهان، مفهومی گنگ و ناآشنا برای دانشگاه‌های مطرح جهان نیست و نزدیک به چند دهه است که در دانشگاه‌های تراز اول سعی می‌شود استانداردهای محیط زیست در فضاهای دانشگاهی پیاده شود.

اما به دنبال گرم شدن زمین و افزایش گازهای گلخانه ای در جهان ـ بخصوص در ده سال اخیر ـ جامعه جهانی و بخصوص دانشگاهیان، به پاسداشت محیط زیست فضای دانشگاهی اهمیت بیشتری می دهند.

به طور کلی می توان گفت در دانشگاه هایی که از نظر علمی، آموزشی و پژوهشی رتبه بالایی در جهان دارند، رتبه آنها در بحث دانشگاه سبز نیز چشمگیر است، اما معمولا در دانشگاه هایی با سطح علمی ضعیف و ناآشنا در جهان، مبحث دانشگاه سبز نیز برای آنان مفهوم چندانی ندارد.

● دانشگاه های آمریکای شمالی در صدر فهرست

بسیاری از دانشگاه های واقع در آمریکای شمالی از مساحت زیادی برخوردار و شمار زیادی از آنان نیز در مناطق سرسبز واقع شده است.

همین دو ویژگی، باعث شده است که پتانسیل ایجاد دانشگاه سبز در دانشگاه های این مناطق بسیار بالاتر از سایر نقاط جهان باشد. البته وجود چنین پتانسیل محیطی به تنهایی برای نهادینه کردن مفهوم دانشگاه سبز کافی نیست، زیرا تا زمانی که فرهنگ دانشگاه سبز نهادینه نشود، امکانات محیطی به تنهایی نمی تواند فضای دانشگاهی را برای فعالیت های زیست محیطی فراهم کند.

هم اکنون شاهد هستیم که در اغلب دانشگاه های مطرح جهان، احترام به محیط زیست دانشگاهی و مصرف بهینه انرژی به عنوان الگوی رفتاری مناسب در بین دانشجویان جاافتاده است؛ همین خصلت رفتاری و فضای مطلوب محیطی، دست به دست هم داده و دانشگاه های آمریکای شمالی را در صدر فهرست سبزترین دانشگاه های جهان قرار داده است.

دانشگاه هاروارد، دانشگاه ام آی تی، کالج اورگرین استیت و کالج آتلانتیک در کشور آمریکا را می توان در صدر فهرست سبزترین دانشگاه های جهان قرار دارد.

دانشگاه مشهور بریتیش کلمبیا در کشور کانادا نیز در صدر فهرست سبزترین دانشگاه های جهان قرار دارد.

در این دانشگاه ها، قوانین سختی برای حفاظت از محیط زیست دانشگاه وضع شده است و تخطی از قوانین نیز با جریمه های مختلفی همراه خواهد بود.

در این دانشگاه ها تلاش می شود تا حد امکان از سوخت های فسیلی استفاده نشود و حتی در برخی دانشکده ها، غذای دانشجویان از محصولات ارگانیک واقع در زمین های زراعی داخل همان دانشگاه تامین می شود.

پس از دانشگاه های واقع در آمریکای شمالی، دانشگاه های مناطق اروپای غربی، بیشترین تعداد دانشگاه های سبز را در اختیار دارند و در این دانشگاه ها هدف گذاری به این شکل ترسیم شده که فضای دانشگاهی با همین کیفیت فعلی برای نسل های بعدی نیز به یادگار باقی بماند.

● کشورهای در حال توسعه در ابتدای راه

در بسیاری از دانشگاه های واقع در کشورهای در حال توسعه، عمده امکانات و خدمات صرف ارتقای علمی دانشگاه و تدریس دانشجویان می شود و مسائل زیست محیطی در درجه بعدی اهمیت قرار دارد.

به دلیل درگیر بودن اغلب این دانشگاه ها با مسائل مالی و ضعف امکانات آموزشی، تلاش برای رسیدن به اهداف دانشگاه سبز به عنوان هدف اصلی در این دانشگاه ها مطرح نمی شود.

به طور مثال، در حالی که مطابق آمارهای شورای عالی انقلاب فرهنگی، کشور ما سومین کشور پرجمعیت دانشجویی است، اما هنوز قانونی رسمی برای پاسداشت محیط زیست دانشگاهی وجود ندارد و با توجه به روند کند فعلی، بعید به نظر می رسد که در مبحث دانشگاه سبز در یک بازه زمانی کوتاه مدت بتوانیم فاصله مان را با دانشگاه های مطرح جهان جبران کنیم.