نـقـش فـیـزیـوتـراپـی در الـتـیـام دردهـای شـانـه

دردهای شانه در همه سنین به خصوص در جوانی و بعد از میانسالی دیده می‌شود و علت‌های مختلفی دارد. درد شانه می‌تواند ناشی از گرفتگی عضلانی، گیر کردن عصب، مشکلات مفصلی شانه و تاندون‌های …

دردهای شانه در همه سنین به خصوص در جوانی و بعد از میانسالی دیده می‌شود و علت‌های مختلفی دارد. درد شانه می‌تواند ناشی از گرفتگی عضلانی، گیر کردن عصب، مشکلات مفصلی شانه و تاندون‌های اطراف آن، التهاب مفاصل و بیماری‌های استخوانی که بسیار مهم هستند، باشد...

افتراق درد شانه از سایر دردها بسیار مهم است. گاهی مشکل‌هایی مانند دیسک گردن دردهایی مثل درد شانه و دست ایجاد می‌کند. برخی از دردهای شانه مربوط به درد قفسه‌سینه و اعضا و احشای داخل آن است. گاهی هم مشکل‌های تنفسی و ریوی درد را به سایر نقاط بدن از جمله کتف‌ها منتشر می‌کنند و بیماران تصور می‌کنند درد مربوط به ناحیه شانه‌هاست.

مهم‌ترین و شایع‌ترین نوع درد، دردهای عضلانی هستند که در اثر فعالیت زیاد کتف و کارهای طولانی‌مدت و فشار روی این ناحیه، ایجاد می‌شوند. برای کاهش درد، بهترین روش اصلاح وضعیت و شناختن عواملی است که روی شانه‌ها فشار وارد می‌کنند و در نهایت ورزش‌های مناسب و کششی باید با توجه به شرایط بیمار تجویز شود. ورزش‌های کششی و تقویتی به همان نسبتی که می‌توانند کمک‌کننده باشند درد را هم تشدید می کنند.

به‌طور کلی برای به حداقل رساندن عوارض و درد، حذف عوامل ناتوان‌کننده و راه‌های توانبخشی مورد توجه قرارگرفته است. یکی از راه‌های درمان بیماران، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی به چند صورت ارایه می‌شود؛ روش‌هایی مثل گرما، سرما، امواج خاص، اولتراسوند و لیزر و فیزیوتراپی درمانی دستی و حرکتی.

فیزیوتراپی گرمایی ۲ نوع است؛ سطحی و عمقی. در نوع سطحی با استفاده از کیسه آب داغ یا اشعه گرما ایجاد می‌کنند. گرما روی سیستم عصبی و عروقی تاثیر می‌گذارد و درد را کمتر و حالت کشسانی بافت را بیشتر می‌کند. این کار را به راحتی می‌توان هنگام فیزیوتراپی با حرکات کششی و ورزشی انجام داد. گرما دادن عمقی با اولتراسوند یا ماکروویو صورت می‌گیرد. در خانه می‌توان با استفاده از کیسه آب گرم یا برخی از وسایل برقی، گرمای سطحی ایجاد کرد.

نوع دیگر فیزیوتراپی با روش سرمادرمانی است. این روش بیشتر در مواقع تروما (ضربه) مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرما، گردش خون را کمتر و یک حالت بی‌حسی و آرامش ایجاد می‌کند و التهاب و درد ناحیه را کاهش می‌دهد. تحریک الکتریکی، نوع دیگر فیزیوتراپی است و روی سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد. تحریک الکتریکی برای کاهش درد یا تحریک عصب مورد استفاده قرار می‌گیرد و در مواقع خاص مثلا برای ضدعفونی کردن زخم یا استفاده از داروهای موضعی کاربرد دارد. همه موارد فوق تا زمانی کاربردی است که آسیب جدی از قبیل پارگی تاندون یا شکستگی استخوان و دررفتگی به شانه‌ها وارد نشده باشد. هنگام صدمه های جدی به شانه‌ها قبل از اقدام به روش‌های توانبخشی و فیزیوتراپی لازم است بیمار از نظر پزشکی مورد بررسی دقیق‌تری قرار گیرد.

نگاه متخصص طب فیزیکی

دکتر داریوش الیاس‌پور

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی

شهید بهشتی