راه های تقرب به خدا

ای کسانی که ایمان آورده اید از مخالفت با دستورات الهی پرهیز کنید و وسیله ای برای تقرب به او بجویید ودر راه او جهاد کنید باشد که رستگار شوید سوره مائده آیه ۳۵ اساسا دنیا مقدمه ای جهت رسیدن و تقرب به خداست و در آن وسایط و وسایلی قرار دارد که تحقق این هدف را تسریع می بخشد

ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت با دستورات الهی) پرهیز کنید و وسیله‌ای برای تقرب به او بجویید؛ ودر راه او جهاد کنید. باشد که رستگار شوید. (سوره مائده - آیه ۳۵)اساسا دنیا مقدمه‌ای جهت رسیدن و تقرب به خداست و در آن وسایط و وسایلی قرار دارد که تحقق این هدف را تسریع می‌بخشد.

● مفهوم قرب و تقرب به خدا

باید دانست‌ که‌ چون‌ تقرّب‌ بنده‌ به‌ خداوند عزّوجلّ حاصل‌ گردد حجاب‌های‌ نفسانی‌ او از میان‌ برداشته‌ می‌شود. قرب‌ به‌ خدا یعنی‌ بی‌پرده‌ بودن‌. تقرّب‌ به‌ خدا یعنی‌ انجام‌ دادن‌ فعلی‌ که‌ موجب‌ رفع‌ حجاب‌ شود.تمام‌ عباداتی‌ را که‌ انجام‌ می‌دهیم‌ باید به‌ نیّت‌ تقرّب‌ به‌ سوی‌ او بوده‌ باشد وگرنه‌ آن‌ عبادت‌ باطل‌ است‌. گرچه‌ پیکره عمل‌ درشت‌ و چشمگیر بوده‌ باشد.قرب‌ به‌ خداوند، قرب‌ مکانی‌ یا زمانی‌ یا سایر امور طبیعی‌ نیست‌. چراکه‌ خداوند محلّی‌ ندارد تا انسان‌ بدان‌ محلّ نزدیک‌ شود و در زمانی‌ واقع‌ نمی‌باشد تا انسان‌ بدان‌ زمان‌ خود را نزدیک‌ نماید. مکان‌ و زمان‌ و سایر عوارض‌ و جواهر، مخلوق‌ و آفریده خدا هستند و تحت قدرت‌ وی‌ قرار دارند. امّا میان‌ نفس‌ انسان‌ و خداوند حجاب‌هایی است، بلکه‌ هفتاد هزار حجاب‌ است‌. و هر عملی‌ را که‌ انسان‌ انجام‌ دهد، خواه‌ فعل‌ طاعت‌ بوده‌ باشد خواه‌ ترک‌ معصیت‌، اگر از روی‌ قصد قربت‌ و نیّت‌ نزدیکی‌ به‌ وی‌ باشد، یک‌ عدد از حجاب‌ها را برمی‌دارد یعنی‌ نفس‌ انسان‌ یک‌ مرحله‌ به‌ خداوند نزدیکتر می‌شود و خود را روشن‌تر می‌نگرد و قساوت‌ و ظلمات‌ درونی‌اش‌ را کمتر و سبکتر احساس‌ می‌نماید؛ تا رفته‌ رفته‌، بنده‌ جمیع‌ حجاب‌هایش‌ از بین‌ می‌رود و میان‌ وی‌ و خدای‌ وی‌ هیچ‌ فاصله‌ و بعد نفسانی‌ باقی‌ و برقرار نمی‌ماند. (کتاب الله‌شناسی/ جلد اول)

● وسایل تقرب به خدا

امیرالمومنین علی(علیه السلام) در خطبه ۱۱۰ نهج البلاغه وسایل تقرب به خداوند را اینطورمعرفی فرموده است: ایمان به خدا و پیامبر، جهاد، نماز، زکات، روزه، حج و عمره، صله رحم، صدقه پنهانی و آشکار، نیکوکاری، یادخدا، پیروی از راه و رسم پیامبر(صلی الله علیه) و عمل به قرآن.«بهترین وسیله‏ای که توسل‌کنندگان به خداوند سبحانه و تعالی انتخاب کرده‌اند، ایمان به او و به فرستاده او و جهاد در راه اوست، زیرا جهاد در راه خدا مقام اعلای‏اسلام است و کلمه اخلاص است، که مبنای فطرت اصلی انسان بر آن است و برپاداشتن نماز است که اصل دین است و پرداخت زکات است که فریضه واجب است، وروزه ماه رمضان که سپری برای عذاب است و حج‏بیت الله و عمره در آن که فقر رامنتفی و گناه را می‌شوید و صله رحم مال را می‏افزاید و اجل را به تاخیر می‏اندازد و صدقه پنهانی که کفاره گناه است و صدقه آشکار که مرگ سخت را دفع می‌نماید و انجام کارهای نیکو که از سقوط‌های پست جلوگیری می‏کند، در ذکرخداوندی حرکت کنید که بهترین ذکر است و علاقه پیدا کنید به آنچه خداوند متقیان آن را وعده فرموده است، زیرا وعده خداوندی راست‏ترین وعده‏ها است و اقتدا کنید به هدایت پیامبرتان، زیرا برترین هدایت‏ها است و بپذیرید سنت پیامبرتان را زیرا هدایت کننده‏ترین سنتها است. »(نهج البلاغه/ترجمه علامه محمد تقی جعفری) در ادامه چند مورد از وسایل تقرب به خدا را مورد توجه قرار می‌دهیم:

● ایمان به خدا

باید دید مقصود از زندگی چیست؟ اگر مقصود از زندگی فقط حرکت و احساس طبیعی به وسیله اعضای حاسه و خواستن‏های ناشی‏ برای اشباع غرایز طبیعی حیوانی است و بس، نه تنها ایمان برای چنین زندگی موردنیاز نیست، بلکه مزاحم و مخل آن نیز محسوب می‌شود. از اینجاست که اشخاصی‏که می‌گویند: انسان‌ها می‌توانند بدون ایمان زندگی کنند! انسان و زندگی او را درمرتبه‏ای از حیوانیت پست در نظر می‌گیرند که شایستگی درک و پذیرش ایمان را ندارد. پیشنهاد ایمان به چنین اشخاص، مانند پیشنهاد اندیشه نیرومند برای یک بیمار روانی‏است که اندیشه برای او سبب زحمت و رسیدن فوری به پوچی است. و اگر مقصوداز زندگی، عبارتست از زندگی با همه ابعاد و استعدادهای انسانی، محال است که‏بدون ایمان از چنین زندگی برخوردار گشت. برای انسانی که ایمان به موضوعی ندارد، توقع اندیشه و عمل بر مبنای قانون درباره آن موضوع، همان مقدار منطقی است که ‏توقع حرکات منظم و منطقی مبتنی بر وجدان آگاه برای یک حیوان بی‏اندیشه‏و بی‏ذهن!!(شرح نهج البلاغه/ علامه محمد تقی جعفری).

● جهاد در راه خدا

از رسول خدا(ص) روایت شده است که فرمود: بهشت، دری دارد که نام آن «باب المجاهدین» می‏باشد؛ به طرف در حرکت کرده، در حالی که درب باز شود، مجاهدان شمشیر به خود آویخته، مردم در محشر، فرشتگان خدا درودگویان به استقبالشان می‏شتابند؛ پس هر کس جهاد را ترک کند خداوند جامه خواری و ذلّت را بر اندام او بپوشاند و او را در طول زندگی نیازمند و تهیدست می‏گرداند و دین او را از میان بردارد (بی‌دین از دنیا می‏رود)، چراکه خداوند تبارک و تعالی امّت مرا (به خاطر) سم اسبان (مجاهدان) و جایگاه نیزه‏های آنان، عزیز و سرافراز می‏دارد.(پاداش نیکیها و کیفر گناهان/ترجمه ثواب الأعمال/۴۷۹).

● نماز

امام کاظم (علیه‌السلام ) فرمودند: بهترین چیزی که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهی تقرب پیدا می‌کند، نماز است. (تحت العقول، ص۴۵۵).

● زکات

امام صادق علیه‏السلام فرمودند: سنگهای زیربنای اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگری درست نمی‏ شود. (کافی، جلد۲، ص ۱۸).

● روزه

پیامبر(ص) فرمود: روزه گرفتن، سپری است در برابر آفت‌های دنیوی،حجابی است در برابر عذابهای اخروی. (مصباح الشریعت،ص۱۳۳)

● حج

در دین مقدس اسلام هیچ عبادتی مانند حج،دارای آن همه ابعاد متنوعی که هریک‏احساس نوعی از تکلیف را اشباع می‌نماید، نیست. از آن جمله: تکلیف مالی است که مسلما برای عمل حج وجود دارد. انسان با ادای‏این تکلیف است که به مرحله آزادی ارتباط با مال و منال دنیا می‌رسد و در راه انجام‏تکلیف دست از آن برمی‌دارد. لبیک- یعنی اجابت می‌کنم دعوت ترا ای خدای من، که اگر این کلمه واقعااز دل برآید، قطعی است که دعوت از خدا هم واقعا متوجه آن بنده گشته است. آیا کسانی که مورد دعوت خداوندی قرار گرفته‏اند، شرفی بالاتر از این سراغ دارند که‏ خدا آنان را خواسته است که در پیشگاه او حاضر شوند و به شهود عظمت و فروغ اونائل آیند؟ مضامین دعای عرفه‏ای که سرور شهیدان امام حسین بن علی(ع) در آن‏مکان مقدس الهی خوانده است، می‏فهماند که بنده مشتاق انجذاب به بارگاه ربوبی، چگونه می‌تواند با پروردگارش ارتباط برقرار کرده و در جذبات آن فیاض مطلق‏فرو رود.

مریم پناهنده