مرور فناوری‌های شبکه‌ای در دنیای بانکداری الکترونیک

در قسمت‌های پیشین در این صفحه شبکه‌های مبتنی بر ماهواره (VSAT) و شبکه‌های مبتنی بر امکانات مخابرات را بر اساس طراحی شبکه برای انتقال داده، امنیت اطلاعات، تداوم سرویس‌دهی، سهولت …

در قسمت‌های پیشین در این صفحه شبکه‌های مبتنی بر ماهواره (VSAT) و شبکه‌های مبتنی بر امکانات مخابرات را بر اساس طراحی شبکه برای انتقال داده، امنیت اطلاعات، تداوم سرویس‌دهی، سهولت تاسیس و توسعه شبکه، نظارت و مدیریت شبکه، انعطاف‌پذیری، کیفیت ارتباط، سرعت و پوشش جغرافیایی با هم مقایسه کردیم. هر دو این شبکه‌ها کاربردهای گوناگونی دارند که در دو دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند:

الف) استفاده‌های آنلاین شامل

۱) پایانه‌های POS

۲) خودپردازها (ATM)

۳) بانکداری آنلاین و ارایه حساب‌های متمرکز

۴) ارتباط صوتی بین شعب با یکدیگر و مرکز

۵) اینترنت و اینترانت

ب) کاربری‌های آفلاین برای انتقال فایل‌ها و توزیع نرم‌افزار

هزینه استفاده از شبکه

هزینه استفاده از سرویس‌های تحت شبکه یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین نوع شبکه جهت استفاده در سیستم بانکی است. یکی از نقاط ضعف شبکه VSAT هزینه استفاده از این شبکه است.

برابر اطلاعات اداره انفورماتیک بانک‌هایی که از این شبکه استفاده می‌کنند (مانند سپه، تجارت، ملت و...) هزینه استفاده از یک خط ماهواره‌ای VSAT با سرعت bps۹۶۰۰ به شرح زیر است:

۱) هزینه خریداری دستگاه‌های زمینی به مبلغ ۱۰ میلیون تومان

۲) هزینه نصب و راه اندازی

۳) هزینه نگهداری ماهیانه

۴) هزینه ثابت یک و نیم میلیون تومان برای رد و بدل کردن حداکثر ۴۰ میلیون بایت دیتا در ماه

۵) هزینه متغیر ۳۰ هزار تومان برای هر یک میلیون بایت استفاده شده بیش از ۴۰ میلیون بایت در ماه

۶) به هزینه‌های فوق هزینه ناشی از تورم سالیانه نیز افزوده خواهد شد.

به عنوان مثال، برای قراردادی با شرایط بالا، فرض کنید که از ارتباط ۹۶۰۰ بیت بر ثانیه فوق به طور متوسط حدود ۲۵۰۰ بیت بر ثانیه در طی شبانه روز استفاده شود. با توجه به بیت‌های مدیریتی و پروتکل ارتباط، حدود ۲۵۰ بایت بر ثانیه قابلیت ارسال و دریافت وجود خواهد داشت. بنابراین ۲۵۰ بایت، ضرب در ۳۶۰۰ ثانیه، ضرب در ۲۴ ساعت و در نهایت ضرب در ۳۰ روز حدود ۶۰۰ میلیون بایت در ماه خواهد بود. اگر ۴۰ میلیون بایت از آن کم کنیم و برای هر یک میلیون بایت حداقل ۳۰ هزار تومان حساب کنیم، به رقم حدود ۱۷ میلیون تومان در ماه می‌رسیم. هزینه یک سال این خدمات، بیش از ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود. این هزینه در مورد شبکه مبتنی بر خطوط PTMP بسیار کمتر است.

بنابراین در مجموع خطوط PTMP از شبکه VSAT مطلوب‌تر است، اما باید توجه داشت که مقایسه دو شبکه فوق به طرفداری متعصبانه از شبکه PTMP منجر نشود، زیرا بر این شبکه نیز انتقاداتی وارد است. توضیح آنکه شرکت، دیتا پورتی را به متقاضیان واگذار می‌کند، در حالی که باید به جای پورت، یک شبکه یا به اصطلاح یک ابر ارتباطی شامل تجهیزات شبکه و انواع روتر، سوییچ و تجهیزات امنیتی و پروتکل ارتباطی با قابلیت‌های موردنیاز شبکه پشتیبان را در اختیار بانک‌ها قرار دهد. شرکت دیتا باید خود را با نیازهای مشتریان هماهنگ کند، به طوری که متقاضیان خطوط PTMP با ارایه طرحی کلی نقطه مبدا و مقصد و زمان برقراری ارتباط آن‌ها را طی جدول زمان‌بندی مشخص و در چهارچوب شرایط منصفانه و بدون نیاز به پیگیری از اداره دیتا بتوانند ارتباط خود را برقرار کنند. مشکل دیگر این است که مسوولان دیتا به محض ارایه پورت موردنظر خواستار پرداخت هزینه‌های مربوطه هستند. این در حالی است که طراحی شبکه و نصب تجهیزات مورد نیاز نیازمند گذشت زمان است و تا آن زمان در عمل نمی‌توان از این امکانات استفاده کرد. علاوه بر آن چون تجهیزات شبکه از جمله مودم و روتر بنا به پیشرفت‌های تکنولوژیکی به سرعت در حال تغییر هستند این تغییرات، بانک‌ها را با مشکلاتی مواجه می‌کند. بنابراین اداره دیتا باید متولی خرید این تجهیزات باشد.

با در نظر گرفتن تمامی جهات برپایی شبکه‌های بانکی مبتنی بر خطوط PTMP برای بانک‌ها به‌صرفه‌تر خواهد بود.