بستنی از افسانه تا واقعیت

می گویند تاریخچه ٔ اولین بستنی به قرن دوم بعد از میلاد مسیح می رسد, هر چند هیچ تاریخ دقیقی و هیچ مخترع مشخصی برای آن وجود ندارد می دانیم که اسکندرکبیر از خوردن برف و یخ با طعم عسل و عصارهٔ میوه بسیار لذت می برده است

آنچه دربارهٔ تاریخچهٔ بستنی نوشته و گفته شده است، افسانه‌هائی مربوط به قرن‌ها پیش است. ما از بین ده‌ها سایت اینترنتی توانستیم داستانی را که بیشتر این سایت‌ها دربارهٔ آن متفق‌القول بودند، انتخاب کنیم. ولی به هر حال اطلاع دقیقی دربارۀ اولین بستنی دنیا وجود ندارد.

می‌گویند تاریخچه‌ٔ اولین بستنی به قرن دوم بعد از میلاد مسیح می‌رسد، هر چند هیچ تاریخ دقیقی و هیچ مخترع مشخصی برای آن وجود ندارد. می‌دانیم که اسکندرکبیر از خوردن برف و یخ با طعم عسل و عصارهٔ میوه بسیار لذت می‌برده است. در کتاب‌های مرجع انجیلی اشاراتی به علاقهٔ سلیمان به نوشیدنی‌های یخی هنگام درو شده است. در دوران دوم روم باستان (۵۴ تا ۸۶ بعد از میلاد مسیح) نرون کلودیوس سزار برده‌های تیزروی خود را به کوه‌های پربرف می‌فرستاد تا برای او برف بیاورند و او آن را با انواع میوه و آب‌میوه می‌خورد. او این دسر خوشمزه را برف شیرین می‌نامید. قرن‌ها بعد، مارکوپولو در بازگشت از خاور دور دستور تهیهٔ نوعی دسر را به ایتالیا آورد که ما (و جالب است بدانید همهٔ انگلیسی زبان‌ها) به آن شربت می‌گوئیم. مطابق ارزیابی تاریخ‌نویسان، این دسر در قرن شانزدهم بیشتر شکل بستنی به‌خود گرفت.

انگلیسی‌ها نیز همزمان با ایتالیائی‌ها بستنی را کشف کردند یا حتی زودتر از آنها. در قرن هفدهم بیشتر اوقات روی میز غذای چارلز اول بستنی دیده می‌شد که می‌گویند دستور ساخت آن را یک آشپز فرانسوی به دربار انگلیس آورد و چارلز به او انعام زیادی داد تا راز آن را حفظ کند ولی بعد از مرگ چارلز این راز فاش شد و طرز تهیهٔ بستنی به چند تاجر ثروتمند فروخته شد. در سال ۱۵۵۳، با ازدواج کاترین دو مدیسی ایتالیائی با هنری دوم فرانسه، فرانسویان با دسر منجمد مشابهی آشنا شدند. بالاخره در سال ۱۶۶۰ بستنی در دسترس عموم قرار گرفت. یک سیسیلی به نام پروکوپیو که مؤسس اولین کافه در پاریس بود نوعی دسر را با مخلوط کردن شیر، خامه، کره و تخم‌مرغ به مشتریان خود می‌فروخت.

اولین تبلیغ برای فروش بستنی در تاریخ ۱۲ می ۱۷۷۷ در روزنامهٔ نیویورک‌گازت چاپ شد که طی آن فیلیپ لنزی اعلام می‌کرد بستنی در همهٔ روزهای هفته موجود است. طی آماری که یک تاجر نیویورکی حفظ کرده است، در سال ۱۷۹۰ رئیس‌جمهور آمریکا، جرج‌واشنگتن، ۲۰۰ دلار برای خرید بستنی هزینه کرد. رئیس‌جمهور آمریکا، جرج واشنگتن، ۲۰۰ دلار برای خرید بستنی هزینه کرد. رئیس‌جمهور توماس جفرسن دستور ۱۸ مرحله‌ای بستنی را داشت که بسیار شبیه به آلاسکای امروزی است. در سال ۱۸۱۲ خانم دولی مدیسون بستنی فوق‌العاده‌ای از توت‌فرنگی تهیه کرد. در این سال‌ها همهٔ آشپزها سعی داشتند به نوعی در این زمینه نوآوری کنند. مهاجرانی که در سال ۱۹۲۰ وارد جزیرهٔ الیس شدند از ساکنان این منطقه نوعی غذای آمریکائی دادند که آنها به آن کرهٔ یخی می‌گفتند و آن را روی نان می‌مالیدند و در داخل فر طلائی می‌کردند؛ کاری‌که اروپائیان یک قرن پیش‌تر انجام می‌دادند و آن‌را کرم نروژی می‌نامیدند. ولی آمریکائی‌ها آن‌را مجدداً ”آلاسکای پخته شده“ نام نهادند.

در زمان جنگ‌جهانی دوم خلبانان مواد لازم برای تهیهٔ بستنی را مخلوط می‌کردند و آن در قسمت کابین کمک خلبان می‌گذاشتند. به‌دلیل حرکت‌های شدید هواپیما و هوای بسیار سرد، خلبان پس از فرود از خوردن بستنی بسیار خوشمزه‌ای که در کابین کمک‌خلبان ساخته شده بود، لذت می‌برد.

● اگر می‌خواهید کاری درست انجام شود از زنان بخواهید آن را انجام دهند

اولین دستگاه بستنی‌ساز را خانم نانسی جانسون ساخت و آن را به نام خود ثبت کرد ولی چون امتیازش را به ویلیام یانگ فروخت نام او خیلی شناخته شده نیست.

● تولید انبوه

تولید انبوه بستنی از آنجا آغاز شد که یک تولیدکنندهٔ فرآورده‌های لبنی به‌دنبال بازاری مناسب برای فروش خامهٔ تولیدی خود بود. او متوجه شد که می‌تواند خامهٔ خود را به بستنی تبدیل کند و به دو برابر قیمت بفروشد. تا آن زمان بستنی فراورده‌ای گران بود و فقط در خانه‌ها و برای مصرف فوری درست می‌شد، چون بستنی زودتر از فریزر به بازار آمده بود.

● اولین بستنی قیفی

در سال ۱۹۰۴ در نمایشگاهی، یک فروشندهٔ بستنی از غرفهٔ شیرینی‌فروشی همسایه ویفر گرفت و بستنی را داخل آن پیچید و آن را بستنی قیفی نامید.

● اولین بستنی چوبی

مهاجر دانمارکی، کریستین نلسون، در آیورا شیرینی می‌فروخت. در بعدازظهری بهاری یک مشتری جوان کمی شکلات از او خواست ولی سپس نظر خود را عوض کرد. او در واقع بستنی می‌خواست. این مسئله جرقه‌ای را در مغز نلسون روشن کرد. او تکه‌ای بستنی را با شکلات پوشاند و آن را روی تکه چوبی گذاشت، همان‌گونه که در حال حاضر در کارخانه‌ها تولید می‌شود.

ظاهراً آنچه ما به‌عنوان بستنی می‌خوریم چیزی نیست جز خامه، شکر و وانیل، اما در واقع بستنی از مواد بسیار زیادی ساخته می‌شود و افزودنی‌های رنگی و طعم‌دار زیادی به آن اضافه می‌شوند.

یکی از ۸۰ بستنی فروش ایتالیائی که ایرانی‌الاصل است اقدام به فروش بستنی سنتی ایرانی در ایتالیا کرده است. جالب آنکه با استقبال خوبی نیز مواجه شده است.

● بستنی، از تولید به مصرف

بستنی از جمله خوراکی‌هائی است که در فصل تابستان هواداران بسیاری دارد. مواد تشکیل‌دهندهٔ این خوراکی خوشمزه و مغذی اعم از خامه، شیر، شکر، مغز خشکبار (گردو، پسته، بادام)، میوه‌ها و طعم‌دهنده‌ها از حساسیت زیادی برخوردارند و در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی، احتمال بروز هر نوع آلودگی و به تبع آن ایجاد مسمومیت در مصرف‌کننده افزایش می‌یابد. پیش از پرداختن به راه‌های پیشگیری از بروز آلودگی در بستنی، ابتدا انواع تولیدات آن را در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها نام می‌بریم که عبارتند از: بستنی شیری، بستنی تهیه شده از چربی‌های گیاهی مجاز، بستنی شیری بدون چربی و بستنی‌های میوه‌ای با شیر یا بدون شیر.

---