كاهش مصرف سوخت حقیقتی دست یافتنی

تقویت زیرساخت های لازم برای حمل ونقل عمومی، رشد دسترسی ها به مترو و گسترش ناوگان های اتوبوسرانی و تاکسیرانی در كشور ازجمله تدابیری هستند كه با توجه به آغاز طرح سهمیه بندی بنزین، مردم را بسوی عدم استفاده از خودروهای شخصی ترغیب می كنند.

هرچند باوجود گذشت بیش از یکماه از زمان آغاز طرح سهمیه بندی بنزین و نیز ابهام در سرنوشت طرح عرضه آزاد بنزین با نرخی که در آینده اعلام می شود، نگرانی شهروندان بویژه دارندگان خودرو از عرضه بنزین با کارت هوشمند سوخت همچنان پابرجاست، اما در واقع باید اذعان داشت مصرف سوخت در ایران بالاتر از حد معمول است و هر ساله به مصرف بی رویه سوخت افزوده می شود.

در ایران پیش از انقلاب اسلامی میزان مصرف بنزین روزانه ۱۲ میلیون لیتر محاسبه شده بود که در سال ۱۳۸۵ این میزان به ۷۴ میلیون لیتر افزایش یافت .تداوم این وضعیت، مصرف بنزین را هر ساله نزدیک یک میلیون لیتر در روز افزایش می داد.

در این زمینه بیان این نکته قابل ذکر است که بخش اعظم بنزین مورد نیاز کشور به دلیل محدودیت ظرفیت پالایشگاهی و فرسودگی آن از طریق واردات تامین می شود، همچنانکه متاسفانه بخش قابل توجهی از درآمد ارزی کشور از فروش نفت حاصل می شود و واردات بنزین در این حجم وسیع نیز فاجعه و خطایی راهبردی به شمار می رود.

تلاش برای کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق آن اقدامی مفید و لازم اما ناکافی است، زیرا هنوز در روش استفاده از آن به وضعیت مطلوب نزدیک نشده ایم.

در این راستا می بایست زیرساخت های لازم حمل ونقل عمومی در كشور فراهم شود. با تکمیل و گسترش مترو ، ناوگان اتوبوسرانی، تاکسیرانی و ... و ارتقا آن به ظرفیت و توان جابجایی مناسب و گسترش طرح ترافیک، مردم به عدم استفاده از خودروهای شخصی ترغیب شوند.

اكنون ضرورت اجرایی كردن مفاد تبصره ۱۳ قانون بودجه سال ۸۵ کل کشور كه بسته ای تعریف شده است نیز بیش از پیش نمایان گردیده است. در این راستا، روند رو به رشد کنترل مصرف سوخت، دولت و کارگزاران مربوطه را ترغیب می کند تا الزامات و تکالیف تبصره ۱۳ بودجه که زمینه سهمیه بندی و در نهایت آزادسازی قیمت سوخت به نرخ واقعی است را با سرعت و دقت عملیاتی كنند.

نوسازی ناوگان فرسوده حمل ونقل عمومی، توسعه خطوط اتوبوسرانی و مترو، از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و پرمصرف، تولید خودروهای دوگانه سوز و سرعت بخشیدن به گازسوز کردن خودروها و نیز طراحی صنعتی موتورهای تولید داخل با حداقل مصرف بنزین، گامی هایی هستند که باید انجام شود.

اجرای این طرح و برنامه های مرتبط یک ضرورت انکارناپذیر است البته رفع نقص ها و اتخاذ تدابیر در همه مراحل، امیدهای روشنی در حفظ منابع و منافع ملی در بر خواهد داشت. اقدام کامل و هماهنگ در این تحول ملی از یک سو کمک به مدیریت ساختارهای اجرایی است و ازسوی دیگر خدماتی قابل ارزش برای مردم عزیز ایران خواهد بود.

در شرایط کنونی هرگونه وابستگی می تواند برای كشور آسیب پذیر باشد و هرگونه کاهش وابستگی به واردات فرآورده های نفتی، بازدارندگی خاص خود را در خصوص تحریمها در پی خواهد داشت. برای کشوری که از منابع انرژی سرشار است، پسندیده نخواهد بود از ۸۴ میلیون لیتر مصرف روزانه فقط ۴۴ میلیون لیتر ظرفیت تولید داخلی داشته باشد.

از طرفی نباید فراموش کرد آمارهای دقیق از کافی بودن سهمیه اختصاص یافته برای مصرف بیش از ۸۵ درصد مردم حکایت دارد لذا دولت باید با جدیت به تداوم اجرای این طرح پرداخته و تحت تاثیر جو سازیهای مغرضانه و سیاسی برخی مطبوعات قرار نگیرد.

دولت باید به این نکته مهم و اساسی نیز توجه کند كه با جلوگیری از اختصاص سهمیه های ویژه و پیشگیری از افزایش استثنائات ارائه سوخت، از کمرنگ شدن نتیجه اجرای این طرح عظیم و شجاعانه ملی جلوگیری خواهد کرد و از طرفی نباید فراموش کرد قاچاق سوخت تنها به بنزین محدود نمی شود بلکه سایر فرآورده های سوختی مانند گازوئیل مازوت و غیره نیز در چرخه قاچاق قرار دارند که می باید سیستم مکانیزه و هوشمند عرضه سوخت در مورد آنها نیز اجرا شود.