یازده نکته تفسیری در باره تفسیر سوره قدر از مرحوم استاد آیت الله صالحی نجف آبادی

یازده نکته تفسیری در باره تفسیر سوره قدر از مرحوم استاد آیت الله صالحی نجف آبادی

۱- قدر به معنی شرف و فضیلت است نه تقدیر حوادث تا سال آینده.

۲- شرف و فضیلت شب قدر به علت نزول قرآن، حاصل شده است. بنابر این شرف آن بالعرض است نه بالذات.

۳- الف شهر ( هزار ماه) ، کنایه از کثرت است که هشتاد و اندی سال میشود، یعنی یک عمر.

۴- در آن شب ، نزول قرآن شروع شده است نه اینکه همه ی قرآن یکباره در آن شب نازل شده باشد.

۵- تکرار شب قدر به معنای تکرار سالگرد نزول قرآن می باشد نه اینکه هرسال در شب قدر امور تکوینی مقدّر شود . درست مانند سالگرد مبعث و یا سالگرد انقلاب اسلامی در روز ۲۲ بهمن.

۶- الف شهر گفته ، و نگفته لیله القدر خیر من الف لیله یا الف اسبوع یا الف سنه. وآن هم به جهت رعایت وزن و سجع آیات سوره است که همگی با ردیف حرف ر ختم شده است . و این هم حاکی از توجه قرآن به فصاحت و بلاغت و زیبا نگاری است.

۷- کلمه روح دراین سوره به معنی وحی و نبوت است نه به معنی فرشته یا جبرییل وکذلک اوحینا الیک روحاً من امرنا ماکنتَ تدری ما الکتابُ و لا الایمانُ و لکن جعلناه نوراً... ( ( شوری۵۲. )

۸- کلمه تَنَزّلُ... در اینجا لزوماً مفهوم استمراری ندارد بلکه بیان حکایت از گذشته است . مثل اینکه اکنون پراز گذشت سال ها بگوییم :در روز ۲۲ بهمن مردم به خیابان ها میریزند، کلانتری هارا اشغال میکنند ، و انقلاب را به پیروزی می رسانند... که کلمات) میریزند (، ) می کنند (،) می رسانند( دراین مقام ، بیان حال از گذشته است نه استمرار حال و آینده.

۹- تعبیر به ( من کل امر ) به جای امره یا امرنا برای رعایت وزن و سجع وتناسب آیات است.

۱۰- امر در اینجا معنی شیء نیست بلکه به معنی فرمان و دستور است. نه به معنی من کل شیء و من کل حادثه.

۱۱- هدف سوره قدر، جلوه دادن نعمت و عظمت دین وفیض معنوی الهی در شب نزول قرآن بررسول گرامی اسلام است که بانزول قرآن در آن شب ، درهای رحمت و نعمت الهی به روی مردم گشوده شد ونور وحی ، سیاهیِ ظلمتِ جهل ونادانی را شکافت وتباهی ها را از بین برد.

بنابر این نزول این سوره یک نوع تسلّی و آرامش برای قلب پاک پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است. یعنی ای پیامبر، تو این گونه با نزول قرآن کریم دراین شب مشمول عنایات ویژه الهی شدی ودرهای رحمت ومعنویت به رویت گشوده شد.

ضمناً تمام روایاتی که در کتاب اصول کافی در باره شب قدر نقل گردیده همه از جهت سند ضعیف و غیر قابل استناد می باشند .

متن مصاحبه خصوصی آیه اله کوشا با مرحوم صالحی نجف آبادی – ارسالی ایشان در ۱۵/۴/۹۴

محمد صالحی