جهان در دستان شما

نگاهی به نرم افزارهای جهان مجازی

زمانی که برای تفریح به ارتفاعات نزدیک شهر سفر می‌کنیم و از بالای یکی از کوه‌ها وسعت شهر را می‌بینیم، دنیا را زیر پای خود احساس می‌کنیم و با مقایسه ‌وسعت شهر با کشور و به تناسب با سطح زمین شگفت‌زده می‌شویم. هر نقطه از این کره خاکی، زیبایی خاص و منحصر به فردی دارد که تنها با سفر به آن نقطه و مشاهده از نزدیک به طور کامل قابل درک است.

اما فناوری‌های امروز به ما امکان می‌دهند به جای سفر به ارتفاعات و مشاهده وسعت شهر، در منزل و درون اتاق خود، جهان را در دستان خود احساس و در مدت کوتاهی به هر نقطه از دنیا سفر کنیم.

در مدار زمین ماهواره‌های متعددی قرار گرفته‌اند که هریک هدف خاصی دارند و قادرند اطلاعات مختلفی از سطح زمین به پایگاه‌های خود ارسال کنند. برخی از این ماهواره‌ها قادرند تصاویر دقیق و با جزییات بالایی را از سراسر کره زمین به مرکز مخابره کنند که شرکت کی هول (kehole) یکی از موسسه‌هایی بوده که توانسته با کمک تصاویر ماهواره‌ای تهیه شده توسط شرکت‌های

aerial photography, satellite imagery وD۳ GIS ، نرم‌افزاری با عنوانEarth Viewer طراحی کند که نمایش جزیی از سرتاسر کره زمین را در معرض دید کاربران قرار می‌‌داد. اولین نسخه این نرم‌افزار در ژوئن سال ۲۰۰۱ عرضه شد که درست ۴ سال بعد با فروخته شدن شرکت کی‌هول به گوگل، نسخه ۳ این نرم‌افزار با نام جدید گوگل ارت(google Earth) در اختیار کاربران قرار گرفت.

● نرم‌افزار گوگل ارت

نرم‌افزار گوگل ارت نرم‌افزاری آنلاین است که شما را قادر می‌سازد از فاصله بسیار دور از کره زمین به هر نقطه دلخواه نزدیک شده و جزییات آن منطقه را با وضوح قابل قبول و در برخی مناطق با وضوح بالا مشاهده کنید. در هر مرحله نزدیک شدن به یک منطقه کیفیت تصاویر در آن ناحیه رفته‌رفته بهبود می‌یابد و در نهایت در هر فاصله‌ای از زمین تصویری از آن نقطه را خواهید داشت. این تصاویر که توسط ماهواره‌ها به طور واقعی از سطح زمین ثبت شده‌اند به صورت بلوک‌های کوچکی کنار یکدیگر چیده می‌شوند تا این‌گونه احساس شود که به طور طبیعی در حال پرواز بر سطح زمین هستید. این تنها یکی از ده‌ها امکان نرم‌افزار توانمند گوگل ارت است. با استفاده از این نرم‌افزار می‌توانید تصاویر مدل‌سازی شده سه‌بعدی از آثار تاریخی را که هم‌اکنون تا حد زیادی تخریب شده‌اند در مـحـل واقـعـی خـود مـشـاهـده کـنید. علاوه بر استفاده‌های تفریحی و سیاحتی، نقشه‌ راه‌ها به طور سازگار با سیستم موقعیت‌یابGPS به همراه نام هتل‌ها، رستوران‌ها، مدارس، فرودگاه‌ها، پارک‌ها و... نیز در اختیار کاربران است تا بتوانند از آن برای امور روزمره خود استفاده کنند. ضمن این‌که در برخی مناطق امکان گرفتن گزارش لحظه‌ای ترافیک نیز ممکن است.

گوگل ارت، نرم‌افزاری آنلاین است که شما را قادر می‌سازد از فاصله بسیار دور از کره زمین به هر نقطه دلخواه نزدیک شده و جزییات آن منطقه را با وضوحی قابل قبول مشاهده کنید از دیگر امکانات موجود در این نرم‌افزار، شبیه‌ساز پرواز است. به عبارتی دیگر می‌توانید به طور مجازی با هواپیمای دلخواه بر فراز مناطق مورد علاقه خود پرواز کنید و با استفاده از امکان ساخت فیلم در این نرم‌افزار، خاطرات مجازی خود را ثبت کنید. شاید حس وطن‌دوستی باعث شود هرکس اولین تجربه کار با این نرم‌افزار را با کشور و شهر خود آغاز کند و ابتدا در جستجوی محله یا خانه خود در سطح زمین باشد.

● جاذبه‌ها و کشف‌ها

جذابیت‌های این نرم‌افزار برای عده‌ای آنقدر زیاد بوده که منجر به تشکیل گروهی شده است که زمان زیادی را صرف کار با این برنامه و کشف مناطق جدید، شگفتی‌های ناشناخته و تصاویر خاص و شباهت‌های تصاویر به نمونه‌های کوچک می‌کنند. به عنوان مثال شخص دقیق و کنجکاوی متوجه کوهی شد که از بالا و فاصله زیاد شبیه زنی است که روسری محلی به سر دارد و در گوش خود هدفون قرار داده است. یا فرد دیگری در سرزمین‌های پهناور آفریقایی، ده‌ها فیل را پیدا کرد که با هم در حال حرکت بودند. ماهواره‌ها گاهی در ثبت تصاویر گذرا و موقت جالب نیز خوش‌شانس هستند. به عنوان مثال تصاویر هواپیمای در حال پرواز، کشتی در حال غرق شدن و... نیز در گوگل ارت دیده شده است.

در همین خصوص مدتی پیش در خبرها خواندیم که با استفاده از گوگل ارت ناحیه‌‌ای ناشناخته در یکی از جنگل‌های موزامبیک کشف شد که پیش از آن هرگز کسی به وجود آن پی نبرده بود. این مساله موجب کشف گونه‌های گیاهی و جانوری جدیدی شد که در نوع خود بسیار ارزشمند است.

● مشکلات امنیتی و نظامی

نرم‌افزار گوگل ارت تنها برای اهداف تفریحی و تحقیقاتی نبوده است و بعضا مشکلات امنیتی و نظامی را نیز در پیش داشته است. مدتی پیش اختلافات زیادی بین گوگل و وزارت دفاع آمریکا بروز کرده بود که دلیل آن نمایش مناطق نظامی و استراتژیک توسط این نرم‌افزار گوگل اعلام شد.

از یک طرف وزارت دفاع آمریکا خواستار حذف برخی مناطق از نقشه بود و از طرف دیگر گوگل معتقد بود این برخلاف آزادی جریان اطلاعات است. این اختلاف و اختلافات مشابه در نهایت منجر به این شد که گوگل مجبور شود حداقل ۱۳ نقطه را از گوگل ارت حذف کرده یا آن را محو کند یا برای جلوگیری از شک و شبهات‌ جای آن چمن بکارد! از جمله مناطق سانسورشده می‌توان به کاخ سفید آمریکا، کنگره آمریکا، محل اقامت دیک چنی، معاون اول رئیس‌جمهور سابق آمریکا، پایگاه هوایی ریس‌ در فرانسه و پایگاه هوایی رامشین در آلمان اشاره کرد. این مناطق در عکس‌ها به صورت ناواضح نمایش داده می‌شوند در حالی که اطراف آنها کاملا واضح و شفاف است.

● نرم‌افزارهای مشابه

گوگل ارت تنها نرم‌افزار سفر مجازی به نقاط مختلف جهان نیست. نرم‌افزارها و سرویس‌های متعددی وجود دارند که امکانات مشابه یا هم‌خانواده امکانات گوگل‌‌ ا‌رت را در اختیار کاربران قرار مـی‌دهـد. نـرم‌افـزارهـایNASA World Wind وBing Maps که پیش از اینMicrosoft Virtual Earth نام داشت ازجمله نرم‌افزارهای مطرح دنیا در کنار گــوگــل‌ ارت هـسـتـنــد . NASA World Wind نرم‌افزاری است که توسط ناسا (سازمان ملی هـــوا و فــضــانــوردی آمــریـکــا)‌ بــرای شبیه‌سازی سفر به زمین و دیگر سیارات منظومه شمسی عرضه شده است. مشابه این نرم‌افزار، گوگل‌ارت نیز در نسخه‌های جدید خود امکان سفر به آسمان و سیارات و کهکشان‌ها را نیز فراهم آورده است که کاربران را بیش از پیش به شگفتی وامی‌دارد.

● از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین

گوگل‌ ارت نرم‌افزار عجیبی است که موجب تحولات بسیاری در دنیای مجازی شده است. در بیستم ژوئن امسال، همزمان با چهلمین سالروز ورود انسان به ماه، قابلیت سفر مجازی به ماه نیز به این نرم‌افزار اضافه شد. همچنین بتازگی یکی از شهرهای کانادا به طور کامل به صوت مجازی در آن ساخته شده که چیزی فراتر از عکس بوده و کاملا سه‌بعدی است. امکان بازدید از یک موزه در اسپانیا نیز به آن اضافه شده و روز به روز در حال تکامل و گسترش است.

علاوه بر این که می‌توانید در منظومه شمسی و بین سیارات حرکت کنید قادر خواهید بود پشت‌بام منزل خود را نیز مشاهده کنید. حتی در برخی مناطق تصاویر بسیار جزیی‌تر از این هـسـتـنـد. شاید یکی از واضح‌ترین مناطق در گوگل‌ارت، مقر خود شرکت گوگل است که در آن نوع خودروهای پارک شده نیز براحتی قابل تشخیص است. جالب است مناطق کناری منطقه به این وضوح نیستند. با دیدن این توانایی‌ها انسان گاهی احساس خطر می‌کند که نکند زمانی کتاب در حال مطالعه ما نیز توسط دیگران قابل مشاهده باشد. شاید این حس به انسان دست دهد که همواره اعمال وی در حال کنترل است و از این مساله احساس ناامنی کند. گوگل‌ ارت علاوه بر این که یک فناوری نوین امروزی در دنیای مجازی و دیجیتال است انسان را بیشتر به فکر وامی‌دارد.

چنین مساله‌ای و موارد مشابه آن باعث شده در مـحـافـل فـنـاوری بـحـث‌هـای جـدی و مـهـمـی درخصوص مرزهای حریم شخصی افراد و تطابق آن با پیشرفت فناوری‌های روز به وجود آید؛ بحث‌هایی که می‌خواهند جهت حرکت آینده بسیاری از این فناوری‌ها را ترسیم کند.

پارسا ستوده‌نیا