سلامت دندان در شرایط سخت

بیمارانی كه تحت درمان رادیوتراپی اشعه درمانی ناحیه سر و گردن هستند, باید روزانه دهان خود را معاینه كنند یعنی اگر بهداشت دهان در زمان درمان و یا بعد از اتمام آن رعایت نشود, مشكلات زیادی برای بیمار به وجود می آید

بیمارانی كه تحت درمان رادیوتراپی (اشعه درمانی) ناحیه سر و گردن هستند، باید روزانه دهان خود را معاینه كنند. یعنی اگر بهداشت دهان در زمان درمان و یا بعد از اتمام آن رعایت نشود، مشكلات زیادی برای بیمار به‌وجود می‌آید. مراقبت از دهان و گلو در واقع به پیشگیری از عفونت، خشكی و زخم دهان و گلو كمك می‌كند. بعد از مصرف هر وعده غذایی، موارد زیر را رعایت كنید:

ـ دندان‌هایتان را به مدت پنج دقیقه با مسواك خیلی نرم -ترجیحا مسواك بچه كه هم كوچك است و هم موهای نایلونی نرمی دارد- بشویید.

ـ از خمیردندان با فلوراید بالا استفاده كنید.

ـ برای شست و شوی دهان از محلول جوش‌شیرین یا آب و نمك استفاده كنید (نصف قاشق چای‌خوری جوش شیرین یا نمك را در یك لیوان آب جوشیده سرد شده حل كنید.) اگر دندان مصنوعی دارید، قبل از دهان‌شویه كردن، آن را خارج كنید.

ـ حتما قبل از شروع درمان، به دندانپزشك مراجعه كنید تا دندان‌ها و لثه‌های‌تان تحت معاینه قرار بگیرند. چون رادیوتراپی امكان دارد اثرات نامناسبی روی دندان‌ها داشته باشد بنابراین دندان‌های شما هر سه ماه باید از سوی دندانپزشك مورد معاینه قرار گیرند. بعضی از شما بیماران ممكن است طی درمان، حس چشایی خود را از دست بدهید، البته نگران نباشید حس چشایی بیشتر اوقات بعد از اتمام درمان، برگشت‌پذیر است. بعضی از بیماران طی زمان درمان ممكن است دچار خشكی دهان شوند. رعایت این نكات به آنها كمك می‌كند:

ـ نوشیدن مایعات ۸ تا ۱۰ لیوان روزانه، به‌خصوص نوشیدن آب توصیه می‌شود.

ـ مكیدن آب‌نبات، آدامس بدون قند، سالاد شیرین یا نمكی و هر چیزی كه مزه خوشایندی در دهان شما به‌وجود می‌آورد.

ـ دندان‌هایتان را مرتب مسواك كنید. با رعایت بهداشت دهان، احساس تازگی در دهان خواهید كرد.

ـ لب‌هایتان را با كرم‌های حاوی ویتامین A چرب كنید

ـ در هنگام خواب از بخور استفاده كنید. به شما آرامش می‌دهد و از خشكی دهان‌تان می‌كاهد.

در نهایت هر نوع زخم یا آسیبی را كه به بافت نرم دهان‌تان می‌رسد، زود اطلاع دهید تا با معاینه صحیح از بروز مشكلات مختلف و التهاب دهان جلوگیری شود. گاهی دیده می‌شود بیماران در حین دوره درمان دچار درد دهان و یا گلو می‌شوند. این افراد باید نیم ساعت قبل از غذا یا موقع خواب با محلول دیفن هیدرامین دهان را شست و شو و غرغره كنند و آن را دور بریزند. استفاده از چای ولرم یا گاهی استفاده از مواد خنك برحسب شرایط افراد مختلف، درد را كمتر می‌كند. از مواد سفت و خشك مثل بیسكویت و چیپس استفاده نكنید. به جای استفاده از میوه‌هایی با حالت اسیدی بالا مثل لیموترش، گریپ‌فروت، پرتقال و گوجه‌فرنگی به‌صورت خالص و تنها، می‌توانید از هلو، گلابی و مانند آنها استفاده كنید. كشیدن سیگار ممنوع است. از غذاهای تند كه حاوی كاری، فلفل قرمز و... هستند ممنوع است. از نوشابه‌های گازدار استفاده نكنید. غذاها یا نوشیدنی‌ها را وقتی خیلی داغ یا خیلی سرد هستند، استفاده نكنید. اگر درد دهان‌تان خیلی شدید است، آن را به پزشك اطلاع دهید، شاید با تجویز دارویی خاص به شما كمك شود.