زمانی برای بزرگ شدن بچه ها

معیارهای انتخاب مهدکودک در گفت وگو با دکتر اکرم پرند روان شناس کودک و نوجوان

سناریوی زندگی ما از همان دوران کودکی آغاز می‌شود و مهدکودک می‌تواند نقش بسیار مهمی در این سناریو داشته باشد...

سالی که کودک ما به مهدکودک می‌رود، از سال‌های مهم زندگی او محسوب می‌شود زیرا مهدکودک می‌تواند نقش مهمی در تربیت کودکان داشته باشد بنابراین دقت در انتخاب مهدکودک مناسب، یعنی اهمیت دادن به آینده کودک. امروزه مهدها دیگر مکانی برای نگهداری کودکان محسوب نمی‌شوند بلکه به محیطی برای رشد و تکامل ذهنی و حرکتی آموزشی کودکان تبدیل شده‌اند و نداشتن صلاحیت مربی می‌تواند تاثیراتی عمیق در آنها داشته باشد. اگر فرزندی دارید که در سنین مهدکودک قرار دارد و به دنبال مهدکودک خوب و مناسبی برای او هستید، حتما این گفت‌وگو را با دکتر اکرم پرند، روان‌شناس کودک و نوجوان بخوانید.

▪ از نظر شما چه مهدی برای کودکان مناسب است؟

واقعیت این است که امروزه به‌دلیل تعاملات کمتر کودکان با کودکان دیگر، فرستادن بچه‌ها به مهدکودک تقریبا ضروری شده و انتخاب مهدکودک باید دقیق و حساب‌شده باشد. امروزه کمتر مهدکودکی است که فقط مرکز نگهداری باشد و خانواده‌هایی که به آینده کودک خود اهمیت بیشتری می‌دهند، باید با تدبیر بیشتری به دنبال مهدکودک باشند. مهم‌ترین نکته در انتخاب مهدکودک، توجه به مدیریت، محیط فیزیکی و آموزش‌هایی است که در مهدکودک ارائه می‌شود. نقش مدیر مهدکودک و آگاهی او از شیوه‌های تربیتی و مدیریتی و آموزش‌های به روز هم بسیار اهمیت دارد زیرا مدیری که با روش‌های تازه و امکانات آموزشی جدید آشنایی داشته باشد، سعی در پیاده کردن برنامه‌های آموزشی جدید خواهد داشت.

▪ آیا ضروری است که کودکان تمام آموزش‌های مهد را یاد بگیرند؟

نه، مهدکودک محیط آموزش رسمی نیست و والدین باید توجه کنند محیط آن نباید مانند مدرسه باشد. آموزش در مهد باید با بازی انجام شود و اهداف آموزشی خاصی را دنبال کند. مهم‌ترین آموزش در مهدکودک، تقویت مهارت‌های اجتماعی، ذهنی و حرکتی ظریف و درشت است، طوری که زمینه‌ساز مهارت‌های تحصیلی کودک در مدرسه باشد. تقویت ماهیچه‌های دست هم در این سنین اهمیت زیادی دارد بنابراین هر مهدکودک باید طرح درس داشته باشد و مشخص باشد که چه زمانی، چه آموزشی و به‌وسیله چه فردی به کودکان داده ‌شود. در مهد باید فرصتی برای کار و بازی در گروه‌های کوچک برای کودک ایجاد شود و برنامه درسی اجتماعی یکپارچه در تمام جنبه‌های زندگی روزانه داشته باشد و در تعامل با دوستان باشد. همچنین برنامه روزانه‌ شامل استراحت، تفریح در فضای باز و زمانی برای انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌‌اش داشته باشد. برنامه‌های آموزشی مهدکودک عمدتا شامل ریاضی، داستان، علوم، نقاشی و موسیقی و ترجیحا آموزش یک زبان خارجی است. البته اینها متناسب با سن کودکان و برحسب علایق و استعداد آنهاست و باید استعدادیابی در این زمینه انجام شود. آموزش مهد می‌تواند پایه‌گذار آموزش‌های دیگر در سال‌های بعد باشد.

▪ پس مربیان مهد هم خیلی مهم‌اند!

صددرصد. مربیان بیشترین زمان را با کودکان صرف می‌کنند بنابراین داشتن مربی خوب، یکی از نکته‌های مهم در انتخاب مهدکودک است. مربیان مهدها باید از سلامت جسمی و روانی خوبی برخوردار باشند. اگرچه لازم نیست حتما روان‌شناس باشند اما باید دوره‌های روان‌شناسی را گذرانده و با روان‌شناسی رشد کودک آشنا باشند. آنها باید اصول کمک‌های اولیه یا روش‌های تربیتی را بدانند همچنین آگاه باشند که کودک در هر سنی چه نیازها و خصوصیاتی دارد. صلاحیت اخلاقی مربیان و معلومات آنان و نحوه استفاده از شیوه‌های آموزشی مناسب، در هوش و خلاقیت و رشد زبانی کودکان اهمیت زیادی دارد. مربی پرخاشگر هرگز نمی‌تواند در آموزش به کودک موفق عمل کند. علاوه بر اینها، هر چقدر سن کودک پایین‌تر باشد، باید تعداد کودکان در یک کلاس کمتر باشد و در سنین زیر ۲ سال نباید تعداد آنها بیش از ۵ و از ۲ سال تا ۵ سالگی نباید بیش از ۱۰ تا ۱۵ کودک در یک کلاس باشند.

▪ آیا در مهدها به تشکیل پرونده پزشکی برای کودکان نیاز است؟

بله، همه کودکانی که برای ثبت‌نام به مهد مراجعه می‌کنند، باید آزمایش مدفوع بدهند و واکسیناسیون آنها کامل انجام شده باشد. مهدها از مراکز مهم غربالگری سلامت هستند و چون هنوز کودکان به طور جدی درگیر آموزش نشده‌اند، می‌توان بسیاری از مشکلات جسمانی و روانی آنها را درمان کرد. این زمان، زمان طلایی برای شناسایی و درمان چنین مشکلاتی است.

▪ آیا والدین باید اجازه بازدید از مهد را داشته باشند؟

بله حتما، همه والدین حق دارند محیطی که قرار است فرزند خود را به آن بسپارند ببینند و آشنایی کافی با این محیط پیدا کنند. بسیاری از مهد‌ها اجازه مشاهده تمام وقت والدین از مهد را از طریق اینترنت دارند. حتی والدین می‌توانند از آشپزخانه بازدید کنند و...

▪ فضای مهدکودک باید چگونه باشد؟

فضای مهدکودک نباید کوچک، تاریک و بسته باشد و وسایلی که در آن استفاده می‌شود، مثل میزها و صندلی‌ها، باید استاندارد باشند تا احتمال آسیب به کودکان به حداقل برسد. در کلاس‌های مهدکودک هم با توجه به سن کودکان، باید از وسایل ایمن و بی‌خطر استفاده شده باشد تا اگر کودکی بدون مراقب در این محیط بود، خطری او را تهدید نکند و احتمال برخوردش با اشیا وجود نداشته باشد. اندازه و فضای هر کلاس و وسایلی که در آن وجود دارد هم باید متناسب با سن کودکان، منظم و شاد و تزیین شده با طرح‌های نقاشی باشد. از طرفی، به‌علت اینکه آموزش در مهد فقط باید از طریق بازی انجام شود، وسایلی که در دسترس کودکان قرار می‌گیرد، باید کاملا ایمن باشند و تمام وسایل و اسباب‌بازی‌ها مدام شسته شوند. امنیت ساختمان و محیط بازی، پوشش پلاستیکی کف اتاق‌ها، تلفن‌های ضروری، پوشاندن سطوح تیز با تراشه‌های چوب، وجود وسایل اطفای حریق و پوشاندن پریزهای برق و لبه‌های تیز نیز از نکته‌های مهم امنیتی مهدکودک است که باید به آن توجه شود.

فاطمه زیارتی