سه شنبه, ۲۱ اسفند, ۱۴۰۳ / 11 March, 2025
توکسوپلاسموز
● تعریف:
توکسوپلاسموز بیماری انگلی‌انسان و حیوان می‌باشد که عفونت اولیه‌آن، بدون علایم بالینی است. شکل حادبیماری ممکن است با تب و بزرگی‌غدد لنفاوی همراه باشد. علایم مغزی،ذات الریه، ابتلای عمومی ماهیچه‌ها ومرگ از نشانه‌های اشکال وخیم‌بیماری است که بندرت دیده میشود.
عفونت اولیه مادران در ابتدای‌حاملگی ممکن است باعث ایجادعفونت و مرگ جنین شود و یا این که‌منجر به ضایعات مغزی، بزرگی و یاکوچکی جمجمه در نوزاد گردد; علایم‌فوق در هنگام تولد مشهود و یا درمدت کوتاهی بعد از تولد، ظاهرمی‌شود.
● شکل‌شناسی (مرفولوژی)
انگل دارای اشکال مختلفی می‌باشد که‌عبارتند از:
۱) شکل آزاد: شکل آزاد انگل که درخون و لنف وجود دارد قوسی شکل‌است و سلولهای مختلف اکثرپستانداران (به جز گلبولهای قرمزبدون هسته) را مورد تهاجم قرارمی‌دهد.
۲) کیست کاذب: به سلول هسته دارحاوی انگل، کیست کاذب گویند.
۳) کیست نسجی: انگل پس از یکی‌دوباره تقسیمات داخل سلولی درسلولهای هسته‌دار، به قسمت‌های‌مختلف بدن مثل چشم، قلب، ریه، مغز،عضلات و کبد می‌رود و در آنجا مستقرمی‌شود و کیست نسجی (بافتی) راتشکیل می‌دهد.
۴) اووسیست: در نتیجه سیر جنسی‌انگل - که در روده گربه و گربه سانان-ایجاد میشود و از طریق مدفوع گربه وگربه سانان دفع می‌گردد.
● چرخه زندگی انگل
الف) سیکل غیر جنسی:
انسان یا هر میزبان دیگری با خوردن‌اشکال اووسیستی از طریق سبزیجات،خاک، مواد غذایی آلوده با کیست‌نسجی به همراه گوشت و جگر و سایرنسوج گاو، گوسفند، خوک، بز و پرنده‌آلوده میشود. در روده میزبان، انگل به‌هر شکلی که وارد شده (اووسیست یاکیست نسجی) آزاد میشود و حداکثرپس از ۶ ساعت از طریق عروق روده‌خود را وارد دستگاه گردش خون‌می‌کند، در این هنگام ارگانیسم فقطسلولهای هسته دار خون میزبان راانتخاب می‌کند و وارد سلول هسته‌دارمیزبان میشود، در سلولهای هسته‌دارشروع به تقسیم شدن می‌کند (انگل دراین حالت به نام کیست کاذب نامیده‌می‌شود). پس از تقسیمات، کیست‌کاذب پاره میشود و مجددا انگل‌هاآزاد می‌شوند و به سلول هسته داردیگری حمله ور شده که پس از ۲ بارتقسیم همراه با خون به طرف سایرقسمتهای بدن حرکت می‌کنند و درآنجا مستقر می‌گردند و منجر به‌تشکیل کیست نسجی (بافتی)می‌شوند.
ب) سیر جنسی :
گربه و گربه سانان با خوردن نسوج‌آلوده به کیست نسجی مبتلا می‌شوند.در روده گربه کیست نسجی پاره وانگل آزاد میشود و به نسوج روده‌حمله می‌کند و درون سلولهای روده‌گربه قرار می‌گیرد و شروع به تقسیم‌کرده سپس سلولهای روده گربه را پاره‌می‌کند و خارج میشود، بعضی از این‌سلولها تبدیل به سلول جنسی یاگامتوسیت می‌شوند. از ترکیب سلول‌جنسی نر با ماده، سلول زایگوت یاتخم، حاصل میشود که همراه مدفوع‌گربه به شکل اووسیت نارس به محیطبیرون دفع می‌گردد. در شرایط مساعد(درجه حرارت و رطوبت) اووسیست‌ماهها و حتی یکسال زنده می‌ماند.گربه‌ها بعد از آلوده شدن از مدفوع خوداووسیست دفع می‌نمایند.
● بیماری‌زایی
الف) فرم اکتسابی:
در حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد موارداکتسابی دارای عفونت بدون علایم‌می‌باشند و در حدود ۲۰ درصد علایم‌از جمله تورم غدد لنفاوی به خصوص‌در ناحیه گردن، غدد تحت فکی وبناگوشی، تب، سردرد و دردهای‌عضلانی مشاهده میشود. ضایعات‌چشمی نیز در این موارد مشاهده شده‌است.
ب) فرم مادرزادی:
چنانچه مادری در حین بارداری برای‌اولین بار به توکسوپلاسموز مبتلا شوداحتمال ابتلای جنین نیز وجود دارد.اگر ابتلای مادر در سه ماهه اول‌بارداری باشد در صورت عبور انگل ازجفت و رسیدن به جنین در غالب‌موارد منجر به بروز عوارض وخیم یاسقط جنین خواهد شد. عوارضی نظیرعقب ماندگی ذهنی و روانی، تشنج و از علایم مهم آن محسوب می‌شوند.
● پیشگیری و کنترل
۱) عدم مصرف گوشت کبابی و نیم پزاحشایی پرندگان و پختن کامل غذاها وگوشت در درجه حرارت ۶۰ درجه
۲) فریز کردن (منجمد کردن) گوشت‌در برودت -۱۸ درجه سانتی گراد به‌مدت ۱۰ روز
۳) معدوم ساختن مدفوع روزانه‌گربه‌ها و بچه گربه‌ها قبل از آنکه‌اووسیست‌های موجود در آن‌آلوده‌کننده شوند. مدفوع این حیوانات‌را می‌توان به طرف فاضلاب هدایت‌کرد، سوزاند و یا عمیقا دفن کرد. لانه‌گربه‌ها را بایستی روزانه با آب جوش‌ضدعفونی کرد.
۴) اجتناب زنان باردار از تماس باگربه‌هایی که سابقه تغذیه آنها معلوم‌نیست; اجتناب این گونه زنان ازکارهای باغبانی و یا پوشیدن دستکش‌و شستشوی دست بعد از انجام کارلازم است.
۵) شستشوی دستها پس از تماس باگوشت خام و یا باغبانی در محل هایی‌که احتمالا آب آن محل آلوده به مدفوع‌گربه‌ها شده است.
۶) دور نگه داشتن غذاها از دسترس‌حیوانات به خصوص گربه.
۷) شستن دستها بعد از کارکردن، به‌خصوص بعد از کار در مزرعه و باغ.
۸) شستن کامل و ضدعفونی سبزیها ومیوه‌ها.
۹) خودداری از تماس با خون ووسایل پزشکی آلوده به خون.
۱۰) آزمایش کردن خون‌های اهدایی‌از نظر آلودگی به توکسوپلاسموز
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست