فیلمی تازه از ماجراهای رابین هود

افسانه جنگل شروود و ماجراجویی های رابین هود و دوستانش در آن همیشه یکی از جذاب ترین داستان های کودکانه و نوجوانانه بوده است, اما حتی بزرگسالان هم این افسانه ماجراجویانه و فانتزی را دوست دارند و از دیدن کارهای شخصیت رابین هود ـ که از ثروتمندان می دزدید و به فقرا کمک می کرد ـ لذت می برند

افسانه جنگل شروود و ماجراجویی‌های رابین‌هود و دوستانش در آن همیشه یکی از جذاب‌ترین داستان‌های کودکانه و نوجوانانه بوده است، اما حتی بزرگسالان هم این افسانه ماجراجویانه و فانتزی را دوست دارند و از دیدن کارهای شخصیت رابین هود ـ که از ثروتمندان می‌دزدید و به فقرا کمک می‌کرد ـ لذت می‌برند.

جذابیت داستان رابین هود به قدری بالا بود که پیش بینی تولید نسخه های سینمایی و تلویزیونی آن کار سختی نبود. صنعت سینما همیشه به دنبال داستان های سرگرم کننده ای مثل رابین هود بوده که در عین حال، جنبه آموزشی هم دارند و پیام ها و پندهای خوب اجتماعی و اخلاقی می دهند. به همین دلیل است صنعت سینما پس از ورود به دنیای ناطق، خیلی زود سراغ این داستان رفت. نسخه ای که سال ۱۹۳۸ براساس داستان رابین هود ساخته شد در حال حاضر، لقب یکی از کارهای کلاسیک تاریخ سینما را گرفته است. این فیلم که هفته قبل از شبکه نمایش پخش شد، به وسیله مایکل کورتیس کارگردانی شده و ارول فلین در آن در نقش مرد افسانه ای جنگل شروود بازی کرده است. الیویا دی هاویلند، باسیل رابتون و کلود رینز دیگر بازیگران این فانتزی اکشن و ماجراجویانه هستند. فیلم با نام «ماجراجویی های رابین هود» اکران عمومی شد و هزینه تولید آن در مقایسه با محصولات آن دوران رقم بالایی بود. در حالی که در آن سال ها فیلم های سینمایی با هزینه های تولید (حداکثر) نیم میلیون دلاری تهیه می شد، نسخه سینمایی مایکل کورتیس با هزینه ای حدود دو میلیون دلار ساخته شد. ویلیام کیگلی هم به عنوان کارگردان دوم با این پروژه همکاری کرد، ولی در نقدها کمتر نامی از وی به میان آمده است. قصه فیلم نگاهی صادقانه به افسانه کلاسیک رابین هود دارد، زمانی که شاهزاده جان، حاکم نورماندی در غیاب پادشاه ریچارد مالیات های سنگین به کشاورزان و تهیدستان می بندد، یکی از چهره های سرشناس منطقه به یک رهبر شورشی تبدیل می شود. او که به رابین هود معروف می شود، مبارزه ای سخت علیه شاهزاده جان آغاز می کند. کل صحنه های فیلم در حوالی نیویورک فیلمبرداری شد و برای فیلمبرداری بخشی از صحنه های آن به صورت همزمان از چند دوربین فیلمبرداری استفاده شد. رقم دقیق فروش این درام اجتماعی ماجراجویانه هیچ وقت به صورت رسمی اعلام نشد، اما نزدیکان کمپانی برادران وارنر می گویند سود خوبی از بابت فروش آن نصیب تهیه کنندگانش شد.

ارول فلین، بازیگر اصلی فیلم که سال ۱۹۵۹ در پنجاه سالگی درگذشت، فعالیت بازیگری را از سال ۱۹۳۳ شروع کرد و ماجراجویی های رابین هود، دوازدهمین فیلم سینمایی اش بود. او زمان بازی در این فیلم یکی از چهره های مطرح سینما بود و بازی در نقش رابین هود بر شهرت او افزود. پس از نمایش موفقیت آمیز ماجراجویی های رابین هود ـ که در کنار فروش بالا، نقدهای مثبت منتقدان سینمایی را هم به همراه داشت ـ صنعت سینما تا سال ها سراغ افسانه رابین هود نرفت. اگر هم این کار را انجام داد، نتوانست نسخه های موفقی در این رابطه ارائه دهد. کمپانی والت دیزنی که در دهه های ۵۰ و ۶۰ میلادی تعدادی انیمیشن موفق و پرفروش تهیه و تولید کرده بود، سال ۱۹۷۳ به ماجراجویی های رابین هود رنگ و روی کمدی و انیمیشنی زد و فیلم کلاسیک معروف خود را ساخت. ولفگانگ ریترمن، کارگردان این انیمیشن بود و بازیگران مطرحی مثل پیتر یوستینف، تری توماس، نیل هریس و راجر میلر صداهای خود را به شخصیت های اصلی داستان قرض دادند. نمایش عمومی این انیمیشن با استقبال بالای تماشاگران و منتقدان همراه شد و روایت متفاوت و کارتونی والت دیزنی از داستان کلاسیک رابین هود در کنار فیلم مایکل کورتیس قرار گرفت. قبل از نمایش عمومی این انیمیشن، پرسش هایی در رابطه با نوع واکنش تماشاگران به آن مطرح بود. گروهی از اهل فن ابراز نگرانی می کردند نسخه کارتونی کمپانی والت دیزنی نتواند رضایت خاطر تماشاگران و منتقدان را فراهم کند، اما استقبال عمومی از فیلم به قدری خوب و بالا بود که بعدها بسیاری از شبکه های تلویزیونی سراسر جهان (و ازجمله ایران) این فیلم را به صورت یک مجموعه تلویزیونی چنداپیزودی هم نمایش دادند.

بسیاری از منتقدان سینمایی عقیده دارند موفقیت بالای کوین کاستنر در دنیای بازیگری، یکی از دلایل اصلی تولید نسخه دیگری از داستان رابین هود، از سوی صنعت سینما در دهه ۹۰ میلادی است. «رابین هود: شاهزاده دزدان» سال ۱۹۹۱ در زمانی روی پرده سینماها رفت که کاستنر در فیلم های پرفروشی مثل «تسخیرناپذیران» (۱۹۸۶) و «با گرگ ها می رقصد» (۱۹۹۰) بازی کرده و لقب معروف ترین بازیگر مرد دوران خود را گرفته بود. حتی گفته می شود پیشنهاد ساخت نسخه تازه رابین هود را او به کوین رینولدز، دوست صمیمی خود و کمپانی برادران وارنر داد. رینولدز در زمان کارگردانی فیلم گفت آن را براساس افسانه قدیمی رابین هود می سازد و کار او نسخه دوباره سازی شده فیلم کلاسیک سال ۱۹۳۸ نخواهد بود.

سال ۱۹۷۳ به ماجراجویی های رابین هود رنگ و روی کمدی و انیمیشنی زد و فیلم کلاسیک معروف خود را ساخت. ولفگانگ ریترمن کارگردان این انیمیشن بود و بازیگر مطرحی مثل پیتر یوستینف در آن صحبت می کرد

کوین کاستنر در نقش رابین هود، چهره تازه ای از خود ارائه داد. شون کانری، جیمز باند قدیمی سینما هم در لحظات پایانی فیلم به عنوان بازیگر مهمان نقش بسیار کوتاهی بازی کرد. او در این نقش کوتاه یک دقیقه ای به عنوان پادشاه ریچارد ظاهر شد. حدود ۴۸ میلیون دلار هزینه تولید فیلم شد و تماشاگران سینما در آمریکای شمالی ۱۶۶ میلیون دلار برای تماشای آن پرداختند.

ریدلی اسکات، فیلمساز انگلیسی تبار سینما بارها در مصاحبه های خود از علاقه اش برای کارگردانی یک فیلم رابین هودی صحبت کرده بود. او که گفته بود بالاخره روزی این فیلم را خواهد ساخت، سال ۲۰۱۰ آرزویش را عملی کرد. در رابین هود او، راسل کرو در نقش قهرمان ماجراجوی جنگل شروود بازی کرد. او و اسکات قبل از آن در سال ۲۰۰۰ درام تاریخی «گلادیاتور» را کار کرده بودند. این فیلم همزمان با استقبال بالای منتقدان و تماشاگران روبه رو شد. نه تنها منتقدان و تحلیلگران اقتصادی سینما، بلکه سازندگان رابین هود هم امیدوار (و مطمئن) بودند که این فیلم، موفقیت کلان گلادیاتور را تکرار خواهد کرد، اما در عمل این اتفاق نیفتاد و نسخه جدید داستان رابین هود و روایت تازه اسکات از آن با شکست سخت تجاری روبه رو شد. فروش ۱۰۵ میلیون دلاری آمریکای شمالی، خیلی کمتر از هزینه کلان ۲۰۰ میلیون دلاری آن بود. منتقدان هم گفتند ریدلی اسکات نتوانسته در تحقق آرزوی دیرینه خود موفقیتی به دست بیاورد. پس از نمایش عمومی ناموفق فیلم، پرسش مشترک رسانه های گروهی و منتقدان این بود که ریدلی اسکات و کمپانی یونیورسال براساس چه ضرورتی دست به تولید آن زده اند. نکته جالب این که ریدلی اسکات در گفت وگویی اعلام کرد در بین رابین هودهای قبلی تاریخ سینما فقط فیلم سال ۱۹۹۳ مل بروکس را می پسندد و آن را یک فیلم خوب ارزیابی می کند!

اشاره ریدلی اسکات به « رابین هود: مردان سرسخت » کمدی انتقادی مل بروکس است. تماشاگران سینما بروکس را به خاطر مجموعه فیلم های کمدی می شناسند که در آنها به هجو ژانرهای مختلف سینمایی و فیلم های مطرح آنها می پردازد. بروکس در این فیلم خود به هجو افسانه رابین هود و بویژه فیلم سال ۱۹۹۱ کوین کاستنر می پردازد. کری الویس در کمدی مل بروکس در نقش رابین هود بازی کرد. نکته جالب این که کری الویس قرار بود نقش رابین هود را در فیلم ریدلی اسکات هم بازی کند، اما این نقش بالاخره به راسل کرو رسید. کرو، زمان بازی در رابین هود ۴۵ سال داشت و حکم بزرگ ترین بازیگری را پیدا کرد که در نقش این شخصیت افسانه ای ظاهر شد. پس از او شون کانری در ردیف دوم قرار می گیرد که با سنی بالای ۴۴ سال در «رابین و ماریان» (۱۹۷۶) بازی کرد. ریچارد لستر کارگردان این درام رمانتیک ماجراجویانه است و بسختی می توان آن را در ردیف فیلم هایی قرار داد که به تعریف افسانه رابین هود می پردازند.

شون کانری در قصه فیلم در نقش رابین هود بازی می کند و آدری هپبورن هم ماریان قصه است. خود قصه هم با لحن کمدی تراژیک خود، ماجراهای رابین هود را ۲۰ سال پس از زمانی تعریف می کند که افسانه او شکل می گیرد. به این ترتیب، این قصه، افسانه معروف و کلاسیک رابین هود را به تصویر نمی کشد. رابین هود حدود ۲۰ سال پس از شورش و درگیری اش با شاهزاده جان دوباره به شروود برمی گردد و متوجه می شود ماریان در محلی دورتر از مکان اصلی زندگی خود روزگار می گذراند.

دیدار دوباره آنها باعث خلق اتفاقات تازه ای می شود. اهل فن می گویند صنعت سینما در آینده باز هم سراغ افسانه رابین هود خواهد رفت و نسخه های تازه ای در رابطه با ماجراجویی های این شخصیت افسانه ای ساخته خواهد شد. منتقدان سینمایی می گویند باید منتظر ماند و دید در نسخه های بعدی رابین هود، کدام بازیگر ایفای نقش این چهره سرشناس دنیای ادبیات و هنر را به عهده خواهد گرفت.

ورایتی

مترجم : کیکاووس زیاری