حكایت سهمیه بندی بنزین و سینمای ایران

پمپ بنزین ها را نگاه كنید امروز دیگر از هیجانات هفته گذشته خبری نیست از اعلام خبر سهمیه بندی بنزین و هجوم اتومبیل ها به سمت پمپ بنزین ها یك هفته می گذرد و امروز ترافیك در پمپ بنزین ها چنان است كه گویا قبلاً هیچ اتفاقی نیفتاده اما تاثیرات پنهان سهمیه بندی بنزین تا این روزها یك به یك سر برمی آورند و به این زودی ها عادی نمی شوند

پمپ‌بنزین‌ها را نگاه كنید امروز دیگر از هیجانات هفته گذشته خبری نیست.از اعلام خبر سهمیه‌بندی بنزین و هجوم اتومبیل‌ها به سمت پمپ‌بنزین‌ها یك هفته می‌گذرد و امروز ترافیك در پمپ‌بنزین‌ها چنان است كه گویا قبلاً هیچ اتفاقی نیفتاده اما تاثیرات پنهان سهمیه‌بندی بنزین تا این روزها یك به یك سر برمی‌آورند و به این زودی‌ها عادی نمی‌شوند. یكی از آن چیزهایی كه هنوز عادی نشده، تاثیر سهمیه‌بندی بنزین در فروش فیلم‌هاست. پرمخاطب‌ترین سالن‌های سینما مربوط به ساعت‌های ۱۸، ۲۰ و ۲۲ شب است. اغلب كسانی كه ساعات پایانی روز را برای تماشای فیلم مورد علاقه‌شان اختصاص می‌دادند، از خودروی شخصی یا اتومبیل كرایه استفاده می‌كردند، در این میان سهمیه‌بندی بنزین بیش از هر چیز به خلوت‌شدن این سئانس‌ها در سینما انجامیده است. به‌نظر می‌رسد زمان لازم است تا كسانی كه از خودروی شخصی یا اتومبیل كرایه موسوم به «آژانس» برای دیدن فیلم استفاده می‌كردند، متوجه شوند میزان سهمیه بنزین به یكی ـ دو سفر درون‌شهری برای دیدن فیلم می‌رسد و كرایه‌ها نیز تغییر محسوسی نكرده.در این یادداشت، قصد ندارم در مورد تبعات مثبت یا منفی سهمیه‌بندی بنزین بنویسم اما شنیدن برخی اخبار در این خصوص واقعاً تعجب‌آور است!

تعجب‌كردم وقتی هفته گذشته تهیه‌كننده «اگه می‌تونی منو بگیر» گفت سهمیه‌بندی بنزین باعث شد پیك‌های موتوری كپی فیلم‌ها را جابه‌جا نكنند! وقتی پیك موتوری كه كارش حمل‌ونقل به‌وسیله موتوسیكلت است، نخواهد به حمل‌ونقل بپردازد، دیگر پیك موتوری نیست، آن هم پیك موتوری‌های سینما كه وارثان «رضا موتوری»‌اند. تعجب كردم وقتی دیدم مردم پس از شنیدن خبر جیره‌بندی بنزین، ناگهان به خیابان‌ها ریختند تا باك‌های اتومبیل خود را پر كنند، در حالی كه ظرفیت باك خودروشان حداكثر ۶۰، ۷۰ لیتر است (بنابر آمار عموما ۳۰ تا ۳۵ لیتر است) و پس از پر‌كردن باك و مصرف آن، بقیه ماه‌های سال را باید با همان جیره تعیین‌شده سر كنند.

پس واقعاً این همه هیجان برای چند لیتر بنزین بیشتر بود؟ و بیشتر تعجب كردم كه هیچیك از مستندسازان مشهور و گمنام ایرانی زحمت ثبت این شب را به خود نداده‌اند.

تعجب می‌كنم وقتی می‌بینم فروش سینماها ۲۰، ۳۰ درصد افت كرده، آن هم به‌خاطر اینكه برخی فكر می‌كنند اگر بخواهند به سینما بروند، بنزین كم می‌آورند. واقعاً چقدر ساده خودمان برای خودمان بحران درست می‌كنیم! واقعاً میزان سوخت یك خودرو برای رفتن و برگشتن از سینما چند لیتر است؟ این میزان بنزین با قیمت دولتی و یا قیمت آزاد چقدر است؟ هزینه‌های واقعی جایگزینی یك تفریح سالم دیگر به‌جای تماشای فیلم در سالن سینما چقدر است؟ سوال آخر در هیچ تحقیقاتی مورد پرسش و پاسخ واقع نشده، بنابراین پاسخ سوال آخر را هیچ‌كس نمی‌داند.

پس حالا كه می‌دانیم پول بنزین رفتن به سینما چقدر می‌شود و نمی‌دانیم نرفتن به سینما چقدر هزینه دارد، آیا باید راحت‌ترین راه یعنی حذف‌كردن سینما را در برنامه خود قرار دهیم؟ از خودم تعجب می‌كنم كه دل خوشی دارم، در این هیاهو سنگ سینما را به سینه‌زدن، مرد می‌خواهد. آخر ما معتقدیم سینما از نان شب هم واجب‌تر است!

● فعلاً به كسی نگو

واقعاً اطلاع‌رسانی كار درستی است یا خیر؟ مدت‌هاست یكی از جملات ثابت ابتدا و انتهای بسیاری از گفت‌وگوهایمان را این نوع جمله‌ها تشكیل می‌دهد: «به كسی نگو»، «فعلاً به كسی نگو ببینیم چی میشه»، «اگر كسی بفهمد چوب لای چرخمون می‌كنند»، «بهتره چراغ خاموش بریم» و دهها جمله مشابه دیگر. انگار تغییر داوری جشن سینما هم مثل خیلی از اتفاقات مهم (شروع سهمیه‌بندی بنزین هفته گذشته را كه به‌خاطر دارید) و جریان‌ساز سعی دارد در سكوت خبری صورت بگیرد. پس از آنكه طرح ایجاد آكادمی سینما برای داوری فیلم‌ها عملی شد، امسال دوباره قرار‌ است این ساختار تغییر كند اما دقیقا معلوم نیست چه كسانی و چگونه طرح جدید را پرورش می‌دهند. آنچه مسلم است، قرار است با بهره‌گیری از عدم اطلاع‌رسانی شفاف در این خصوص یك طرح جدید را به‌جای طرح قبلی اجرایی كنند. اگر اطلاع‌رسانی در این زمینه باعث شود این طرح توسط اكثریت جامعه سینمایی رد شود، آیا واقعاً آن طرح عملی است؟ آیا پس از اجرای آن در سال جاری، در سال آینده توسط گروهی دیگر تغییر نمی‌كند؟ ما كه بنا به نظر برخی تاریخ‌نگاران، صاحب یك سینمای صد ساله هستیم و در این مدت نتوانسته‌ایم یك ساختار درونی بی‌اشكال فراهم كنیم. آیا لازم است عجله كنیم و طرحی را ظرف مدت چند ماه به اجرا برسانیم. اگر ضرورت زمانی برای اجرای این طرح وجود دارد، حداقل انتظار این است كه طرح مورد نظر در مجمع متخصصین بررسی شود. این طرح باید در مجمعی متشكل از نمایندگان صنوف مختلف سینما و همچنین كارشناسان حوزه‌های مرتبط مطرح شود. در این خصوص اسامی اعضای این مجمع باید به اطلاع عموم برسد. طرحی كه از مجمع بیرون بیاید، كمترین نقص را خواهد داشت. این بهترین راه‌حل برای چنین مشكلاتی است. مگر آنكه خانه سینما و جشن سینما را در مدتی كه مسوولیتی در آن داریم ملك شخصی خود قلمداد كنیم و بخواهیم بدون مشورت اعضای آن هرچه خواستیم بكنیم كه در آن صورت این طرح عملی خواهد شد اما خیلی زود با طرح دیگری تغییر خواهد كرد.