زیرساخت های آمریکا, تشنه بازسازی

رام امانوئل, شهردار شیکاگو, می گوید بسیاری از لوله های آب چوبی و پوسیده این شهر بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند تعجبی ندارد که تنها در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۸۰۰ نشتی آب در این شبکه به وجود آمده است

رام امانوئل، شهردار شیکاگو، می‌گوید بسیاری از لوله‌های آب چوبی و پوسیده این شهر بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند. تعجبی ندارد که تنها در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۸۰۰ نشتی آب در این شبکه به وجود آمده است.

در عین حال، به گفته شهردار، با روندی که سرعت سرمایه‌گذاری‌ها در این زمینه طی می‌کند، بازسازی کلیه خطوط لوله اصلی از سوی شرکت آب محلی تا سال ۲۰۵۹ طول می‌کشد.

در شیکاگو نیاز به توسعه یا ایجاد زیرساخت‌های جدید، در هر قسمتی قابل مشاهده است: جاده‌های دارای پستی و بلندی، ایستگاه‌های قطار قدیمی، ساختمان‌های مجلل و بادگیر شهرداری، فرودگاه شلوغ و مدارس و دانشکده‌های محلی فرسوده. طبق برنامه ریزی او برای اصلاح همه این زیرساخت‌ها، تنها در سه سال آینده بیش از ۷ میلیارد دلار بودجه لازم است. اما تهیه این بودجه به خلاقیت نیاز دارد.

شهرهایی مانند شیکاگو که بودجه سرمایه‌گذاری بسیار کمی دارند، برای امور توسعه‌ای این‌چنینی عموما بر بخشش مالی ایالت‌های دیگر یا دولت مرکزی یا اوراق قرضه دولتی متکی هستند. اما تخصیص بودجه به زیرساخت‌ها این روزها قربانی تنگناهای مالی دولت مرکزی و بن بست‌های سیاسی در واشنگتن شده است. به عنوان مثال، بودجه بزرگراه‌ها را در نظر بگیرید که کنگره بودجه‌ای را از سهم خود برای توسعه بزرگراه‌ها و حمل و نقل عمومی در سطح کشور در نظر گرفته بود. قرار بود این بودجه از محل دریافت مالیات بنزین که معادل ۴/۱۸ سنت در هر گالن است، تامین شود. اما در تعیین این بودجه رشد تورم که از سال ۱۹۹۳ افزایش یافته، در نظر گرفته نشده است. به علاوه، آمریکایی‌ها این روزها کمتر رانندگی می‌کنند یا از خودروهای بهینه سوز یا خودروهایی استفاده می‌کنند که سوختی غیر از بنزین دارند. همه این عوامل موجب شده اند بودجه بخش حمل‌و‌نقل به طور فزاینده‌ای کمتر شود. همزمان هزینه ساخت جاده‌ها سریع‌تر از قیمت‌های کلی افزایش یافته که ارزش سرمایه‌گذاری را بیش از پیش کاهش می‌دهد.

● وقتی به پطرس فداکار نیاز است

در مشکل موجود، مسائل سیاسی هم وارد شده است. قانونی که کنگره بر اساس آن بودجه را از منبع اصلی توزیع می‌کند، در سال ۲۰۰۹ منقضی شد. قانون گذاران که دیگر قادر نیستند در مورد میزان تخصیص بودجه یا افزایش بودجه‌های انقباضی تصمیم‌گیری کنند، قبل از اینکه در نهایت لایحه جدیدی را در سال گذشته به تصویب برسانند، ۹ قانون الحاقی کوتاه به قانون قدیمی اضافه کردند. اما این موضوع برای تقویت مکانیزم فرسایشی بودجه بندی اثرگذار نبوده است. در عوض، کنگره پرداخت هزینه‌ها را در سطوح فعلی مسدود کرده و برای جبران آن چندین عامل موقتی درآمدزا را سر هم کرده است. دفتر بودجه کنگره، اکنون پیش بینی می‌کند که بودجه توسعه بزرگراه‌ها در سال ۲۰۱۴ کاملا از بین برود و طی هشت سال آینده، اختلاف بین دریافتی‌ها و سطح فعلی هزینه‌ها به ۱۰۹ میلیارد دلار برسد.

بدتر از آن، سطح فعلی سرمایه‌گذاری‌ها، حتی اگر کنگره راهی برای دستیابی به آن بیابد، کاملا ناکافی است. بیش از پنج سال از حادثه تخریب پلی در ایالت مینسوتا می‌گذرد. در این حادثه ۱۳ نفر جان باختند و پس از آن وعده‌ها برای تسریع تعمیرات این پل‌ها شروع شد، اما طبق ارزیابی اداره بزرگراه‌های فدرال، حدود ۷۰ هزار پل دیگر یا به عبارتی ۱۱ درصد کل پل‌های آمریکا، همچنان از نظر ساختاری ناکارآمد هستند. جامعه مهندسین عمران آمریکا (ASCE)، در سال ۲۰۰۹ ارزیابی کرده بود که آمریکایی‌ها به دلیل معطل ماندن در ترافیک، از نظر زمانی و مصرف بنزین، سالانه متحمل ۷۸ میلیارد دلار خسارت می‌شوند. همچنین ۶۷ میلیارد دلار دیگر صرف تعمیر خودروهای آنان، به دلیل شرایط بد و ناهموار جاده‌ها می‌شود. طبق محاسبه ASCE، در دوره بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰، تنها ۵۴ درصد بودجه‌ای که برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط باید صرف شود، اختصاص می‌یابد و تنها ۲۹ درصد آن، صرف تعمیر جاده‌های آمریکا می‌شود. این مشکلات فقط به جاده‌ها محدود نمی‌شوند. ASCE معتقد است سیستم‌های آب و فاضلاب آمریکا، آبراه‌های داخلی و لنگرگاه‌ها نیز به همین میزان در معرض نابودی هستند و مدارس، سدها، فرودگاه‌ها، حمل و نقل عمومی و سیستم تخلیه زباله هم تنها کمی وضعیت بهتری دارند. این جامعه تاخیر در تعمیرات و کمبود بودجه مزمن را عامل این خرابی‌ها می‌داند و معتقد است آمریکا باید طی ۵ سال، بودجه زیرساخت‌ها را دو برابر کرده و از ۱/۱ تریلیون دلار به ۲/۲ تریلیون دلار برساند.

البته طبیعی است که مهندسین عمران، پروژه‌های عمرانی را مد نظر قرار دهند. اما اتاق فکر «مرکز توسعه آمریکا»، در گزارشی که سهم دولت مرکزی را در تخصیص بودجه به پروژه‌های اساسی بررسی کرده بود، به نتایج مشابهی دست یافته است. در این گزارش، نتیجه گیری شده بود که کنگره تنها نیمی از بودجه ۲۶۲ میلیارد دلاری مورد نیاز را پرداخت می‌کند.

چنین مبالغ هنگفتی در شرایط ریاضتی وحشتناک به نظر می‌رسند، اما مزایای احتمالی آن مهم‌تر از هزینه‌ها است. در کوتاه مدت، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها به افزایش رونق اقتصادی که بسیار ضعیف پیش می‌رود، کمک می‌کند. دفتر بودجه کنگره در سال ۲۰۱۱ ارزیابی کرده بود که به ازای هر یک دلاری که دولت مرکزی به واسطه طرح محرک باراک اوباما صرف توسعه زیرساخت‌ها می‌کند، ارزش فعالیت اقتصادی بین ۱ تا ۵/۲ دلار افزایش می‌یابد که یکی از پربازده‌ترین بندهای این برنامه است. همچنین تحقیقی که دانشگاه ماساچوست در سال ۲۰۰۹ انجام داده، به این نتیجه رسیده که هر یک میلیارد دلار هزینه در زیرساخت‌ها، ۱۸۰۰۰ شغل جدید ایجاد می‌کند که ۳۰ درصد بیشتر از آن است که همین مبلغ صرف کاهش مالیات بر درآمد افراد شود.

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها در بلندمدت، بهره‌وری را نیز افزایش می‌دهد، چون باعث می‌شود افراد و کالاها با سرعت بیشتری در جای خود قرار بگیرند، آسان‌تر ارتباط برقرار کنند و برای تعمیرات و مسائل این‌چنینی زمان و پول کمتری صرف شود. مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده نشان می‌دهد ساختن یک جاده به عنوان نمونه، ظرف هشت سال پس از تکمیل ساخت آن، بین ۳ تا ۸ برابر بیش از سرمایه اولیه منجر به افزایش فعالیت اقتصادی می‌شود و از آنجا که هزینه‌های استقراض دولت در حال حاضر پایین است و صنعت ساخت و ساز و عمران همچنان در رکود به سر می‌برد، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها اکنون ارزان‌تر از زمانی است که اقتصاد آمریکا بار دیگر در رونق باشد.

شهردار شیکاگو همه این مسائل را پذیرفته است. سیاستمداران شیکاگو، برای اهالی این منطقه حتی عملکرد بدتری نسبت به سیاستمداران دولت مرکزی دارند. بدهی مقامات محلی و ایالتی حدود ۱۰ هزار دلار برای هر فرد است که یکی از بالاترین مبالغ بدهی در کل کشور است. صندوق بازنشستگی شیکاگو تنها قادر است ۳۹ درصد تعهدات پیش بینی شده خود را تامین کند. در سال ۲۰۰۹ قانونی به تصویب رسید که مالیات برخی کالاها را افزایش داد و قرار بود از محل عواید آن برای توسعه زیرساخت‌ها استفاده شود. اما این مبالغ تاکنون برای این کار کافی نبوده و ایالت ایلینوی همچنان یکی از بدترین رتبه‌های اعتباری را در میان ۵۰ ایالت آمریکا در اختیار دارد. در شرایطی که ایالت ایلینوی و دولت فدرال در شرایط بودجه‌ای بدی به سر می‌برند، امانوئل به منابع درآمدی دیگری روی آورده است. یکی از این اقدامات واضح، افزایش هزینه برای کاربران زیرساخت‌های شهر است. به عنوان مثال، شورای شهر سال گذشته نرخ آب بها را ۲۵ درصد افزایش داده و قرار است تا سال ۲۰۱۵ این میزان دو برابر شود. این موضوع باعث شد شهرداری بتواند عملیات بازسازی لوله‌های اصلی آب را با سرعت بیشتری نسبت به گذشته شروع کند. همچنین بلیت قطار شیکاگو نیز افزایش یافته که صرف نوسازی ایستگاه‌ها می‌شود. امانوئل همچنین به تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در زیرساخت‌ها فکر می‌کند.

● تحولات شخصی

امانوئل تنها مقام محلی نیست که به دلیل محدود بودن بودجه مرکزی، به روش‌های انگیزشی برای توسعه زیرساخت‌ها روی آورده است. تعداد پروژه‌های این‌چنینی تحت عنوان «مشارکت عمومی-خصوصی» (PPP)، طی سال‌های اخیر در کل آمریکا افزایش یافته است. این طرح‌ها ساخت یک تونل در فلوریدا، ریل گذاری قطار شهری در کولورادو و توسعه جاده‌ای در تگزاس و ویرجینیا را شامل می‌شود.

به هر حال، کنگره همچنان کمکی در این زمینه نمی کند. سال گذشته، کنگره برای اولین بار به ایالت‌ها اجازه داد تا برای ساخت بزرگراه‌های جدید به کمک دولت مرکزی، عوارض بیشتری دریافت شود. اما دریافت عوارض برای توسعه و تعمیر جاده‌های فعلی، ممنوع است. در ضمن، اضافه کردن مکرر بندهای کوتاه به قوانین قبلی، برنامه ریزی بلند مدت برای پروژه‌های عمرانی که ممکن است تکمیل آنها چند سال طول بکشد را سخت تر کرده است. باراک اوباما از مدت‌ها پیش خواستار تشکیل یک بانک زیرساختی فدرال برای سرمایه‌گذاری‌های ساختاری‌تر و جذب سرمایه بخش خصوصی شده بود، اما کنگره تصمیمی راجع به آن نگرفته است. راه‌های زیادی برای کنگره وجود دارد تا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را بدون بالا بردن بیش از حد بدهی‌های دولت افزایش دهد، اما دولتمردان و شهرداری‌ها در آمریکا نمی‌توانند بیش از این صبر کنند. همان طور که امانوئل می‌گوید، «نمی‌توانیم اجازه دهیم عملکرد بد دولت مرکزی، توسعه اقتصادی ما را به تاخیر اندازد.»

مترجم: مریم رضایی