حفظ جوانی با مولتی ویتامین های افسانه ای

از دوران بچگی به ما یاد داده اند که مخلوط درستی از ویتامین ها و موادمعدنی برای سلامت بدن ضروری است اما وقتی بزرگ تر شدیم نقش بسیار مهم آن ها در پیشگیری از پیری پوست هم به آن ها اضافه شد به حدی که در مرتبه ای حتی بالاتر هم قرار گرفت متخصصان پوست معتقدند, به طور کلی برای داشتن پوستی سالم استفاده از ویتامین ها به صورت سطحی بهترین راه است

از دوران بچگی به‌ما یاد داده‌اند که مخلوط درستی از ویتامین‌ها و موادمعدنی برای سلامت بدن ضروری است اما وقتی بزرگ‌تر شدیم نقش بسیار مهم آن‌ها در پیشگیری از پیری پوست هم به آن‌ها اضافه شد به حدی که در مرتبه‌ای حتی بالاتر هم قرار گرفت. مکمل‌های غنی از ویتامین از مسیر داخلی، بدن را حمایت می‌کنند اما آیا اگر از طریق موضعی به واسطه محصولات آرایشی و بهداشتی روی پوست اعمال شوند همان فواید را خواهند داشت؟ متخصصان پوست معتقدند، به‌طور کلی برای داشتن پوستی سالم استفاده از ویتامین‌ها به‌صورت سطحی بهترین راه است اما فواید مصرف خوراکی ویتامین‌ها (چه روی پوست چه برای سلامت کلی بدن)نیز غیرقابل انکار است.

● افسانه مولتی‌ویتامین

اغلب متخصصان معتقدند، وقتی قرار است یک مولتی ویتامین انتخاب کنید بهترین کار این است که با پزشک‌تان مشورت کنید تا براساس آن چیزی که مد نظر شماست(مثلا افزایش سطح انرژی یا کمک به بهبود سوخت و ساز) نوع مناسبی از مولتی ویتامین را به شما معرفی کند. اما آیا خوردن یک قرص در روز چقدر اهمیت دارد؟ متخصصان معتقدند، برای کسانی که تغذیه صحیحی دارند و سطح دریافت ویتامین‌های آن‌ها در حد مطلوبی است، خوردن ویتامین اضافی چندان تاثیری نخواهد داشت. در واقع بسیاری از مردم اصلا نیازی به مولتی ویتامین ندارند. شاید تنها استثنا زنان باردار باشند. دکتر کری گلاسمن، متخصص تغذیه در مرکز تحقیقات تغذیه نیویورک می‌گوید:« خوردن مولتی ویتامین در خانم‌های باردار نقش یک بیمه را بازی می‌کند. برای سلامت پوست هم توصیه من مصرف ویتامین A، C و E به اضافه سلنیوم است. مولتی ویتامین ایده خوبی برای پیشگیری، بالا بردن سطح کلاژن پوست و حفاظت از درون است».

● ۲ نوع ویتامین

ویتامین‌ها به ۲ دسته تقسیم می‌شوند: محلول در آب و محلول در چربی.

▪ ویتامین‌های محلول در چربی

این ویتامین‌ها در چربی حل شده و اضافه آن‌ها در کبد ذخیره می‌شود. به همین دلیل است که نیاز نیست هر روز آن‌ها را مصرف کنیم. این ویتامین‌ها شامل A، D و K هستند که همگی در بافت‌های چربی از چند روز تا ۶ ماه ذخیره می‌شوند. این ویتامین‌ها چون ذخیره می‌شوند ممکن است حتی خطرناک نیز باشند به‌خصوص ویتامین A که می‌تواند باعث مسمومیت شود.

▪ ویتامین‌های محلول در آب

این ویتامین‌ها به سرعت در آب حل می‌شوند و بدن نمی‌تواند آن‌ها را ذخیره کند به همین دلیل باید هر روز جایگزین شوند. ویتامین C و B کمپلکس مثال‌هایی از این گروه هستند. اگر مقدار زیادی از این ویتامین‌ها را بخورید از طریق ادرار دفع شده و آسیبی به بدن نمی‌زنند.

● مقابله با خشکی پوست

▪ داخلی: با توجه به این‌که این ویتامین در چربی حل می‌شود( در واقع به سختی در آب حل می‌شود) ویتامین E برای پیشگیری از آسیب‌های اکسیداتیو و حفاظت از غشای سلولی مفید است. این ویتامین اهمیت زیادی دارد اما نباید در مصرف آن به‌عنوان یک مکمل زیاده روی کرد. معمولا با خوردن مولتی‌ویتامین مقدار کافی از این ویتامین به بدن می‌رسد.»

▪ موضعی: ویتامین E یک آنتی اکسیدان قدرتمند محلول در چربی است که از اکسید شدن چربی‌ها پیشگیری کرده و کمک می‌کند تا پوست رطوبت طبیعی خود را به دست آورد. این ویتامین در بسیاری از محصولات بهداشتی و کرم‌ها و روغن‌ها استفاده می‌شود. این محصولات اغلب ادعا می‌کنند که به برطرف کردن جای زخم‌، سوختگی‌ و خراش کمک می‌کنند.

● کاهش چین و چروک

▪ داخلی: خوشبختانه کمبود ویتامین A در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه بسیار کم دیده می‌شود. وجود این ویتامین محلول در چربی برای عملکرد صحیح سلولی، دید خوب و رشد استخوان‌ها ضروری است. پیش از این‌که ایزوترتینوئین (آکوتان) به بازار بیاید گاهی برای درمان آکنه ویتامین A (به‌خاطر قابلیتش در کاهش سایز غدد سباسه و تولید مقدار چربی پوست) تجویز می‌شد.

▪ موضعی: محصولات موضعی حاوی رتینوئید(فرم مصنوعی ویتامین A) به درمان اختلالات پوستی مثل آکنه و سوریازیس کمک می‌کند. رتینوئید نقاط قهوه‌ای و چین و چروک‌ها را کاهش داده و سطوح زبر و برجسته را با افزایش فعالیت سلولی و تولید سلول‌های جدید نرم‌تر می‌کند. در ضمن ویتامین A یک ماده شناخته شده در افزایش تولید کلاژن است.

▪ پزشکان چه می‌گویند.

دکتر شله زینگر: «ویتامین A خوراکی، ماده‌ای شناخته شده در درمان آکنه است. متاسفانه وقتی این ویتامین در دز لازم برای درمان آکنه تجویز شود، عوارض جانبی ناخوشایندی خواهد داشت. به همین دلیل امروز تجویز خوراکی این ویتامین توسط متخصصان پوست بسیار غیرعادی است اما در عوض استفاده موضعی آن به‌دلیل افزایش جایگزینی سلول‌های مرده با سلول‌های تازه نتایج بسیار خوبی در پی خواهد داشت.»

● فوق ستاره مبارزه با پیری

یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های بازار در سراسر دنیا برای مقابله با پیری کوآنزیم (CoQ۱۰) است. این ماده یک آنتی‌اکسیدان بسیار قدرتمند در عملکرد سلولی است. CoQ۱۰ در تمام سلول‌های بدن وجود داشته و در تنظیم اکسیداسیون چربی‌ها و قندها به انرژی نقش مهمی دارد. با این حال هرچه سن بالاتر می‌رود تولید آن در بدن کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان داده که ارتباط مستقیمی بین پایین بودن سطح CoQ۱۰ و بسیاری از مشکلات مرتبط با سن از جمله نارسایی قلبی، بالا بودن فشار خون و بیماری‌های قلبی عروقی وجود دارد.

● برطرف کننده نقاط قهوه‌ای پوست

▪ داخلی: گرچه همه ویتامین C را به واسطه توانایی‌اش در تقویت سیستم ایمنی و کمک به بهبود سرماخوردگی می‌شناسند اما این آنتی‌اکسیدان محلول در آب برای رشد بافتی، شکل‌گیری کلاژن، التیام زخم‌ها و حفظ سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و لثه‌ها هم ضروری است. اگر بتوانید از طریق خوراکی مقدار کافی ویتامین C دریافت کنید فواید زیبایی آن افزایش خواهد یافت اما متاسفانه نمی‌توان روزانه در این حد ویتامین C خورد چون بدن به‌راحتی مازاد آن را دفع می‌کند.

▪ موضعی: شاید بهترین ویتامین در مبارزه با رادیکال‌های آزاد در میان تمام ویتامین‌ها همین ویتامینC باشد.

ویتامینC سطوح زبر و برجسته را نرم کرده و به برطرف شدن نقاط قهوه‌ای رنگ کمک می‌کند. همچنین تولید کلاژن را تحریک می‌کند و به همین دلیل به ماده‌ای پرمصرف در محصولات آرایشی و بهداشتی تبدیل شده که برای ترمیم ضایعات ناشی از نور آفتاب به‌کار می‌روند. مشکل این‌جاست که وقتی ویتامینC در معرض اکسیژن قرار گیرد قدرت آن به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. متخصصان پوست می‌گویند، برای این‌که پوست بتواند ویتامین C را جذب کرده و از منافع آن بهره‌مند شود نیاز به باثبات شدن این ویتامین در محصولات وجود دارد. در نتیجه بهتر است از محصولاتی استفاده شود که در آن از فرمول تترا هیدروکسیل آسکوبات استفاده شده که شکل شیمیایی مناسبی از ویتامین C است.

▪ پزشکان چه می‌گویند:

دکتر شله‌زینگر: «مصرف خوراکی ویتامین C برای پوست همان مزایای استفاده موضعی را ندارد. عبور ویتامین از لوله گوارش بدون از بین رفتن قابل ملاحظه کیفیت آن و رسیدنش به پوست بسیار مشکل است اما مطالعات متعددی در مورد این ویتامین صورت گرفته و خوشبختانه برای کیفیت با ثبات آن فرمول‌های متعددی ابداع شده است.»

● محو‌کننده حلقه‌های سیاه دور چشم

▪ داخلی: ویتامین K محلول در چربی است و در عملکرد مناسب کلیه و کمک به رشد مناسب استخوان و ترمیم آن نقش مهمی برعهده دارد.همچنین عامل اصلی لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی است. تحقیقات در مورد این ویتامین کماکان ادامه دارد اما پزشکان توصیه می‌کنند جز در موارد تجویز پزشک، بیش از حدی که در مولتی‌ویتامین‌ها وجود دارد نباید استفاده شود.

▪ موضعی: ویتامین K همان‌طور که به روش خوراکی عمل می‌کند، در استفاده موضعی روی پوست نیز لخته شدن خون را کنترل می‌کند. استفاده موضعی از ویتامین K رگ‌های عنکبوتی زیر پوست، حلقه‌های سیاه دور چشم و اثر رگ‌های بسیار کوچک باز شده زیرپوست را از بین می‌برد. گفته شده که استفاده موضعی از ویتامین K به التیام سریع‌تر کبودی بعد از جراحی نیز کمک می‌کند. (مطلب کامل درباره این حلقه‌ها را در صفحات بعدی کاور پزشکی بخوانید)

▪ پزشکان چه می‌گویند

دکتر شله‌زینگر: «ویتامین K وقتی به‌طور موضعی و به واسطه یک محصول بهداشتی پوست مورد استفاده قرار گیرد شدت کبودی بعد از جراحی را کاهش می‌دهد اما برای دستیابی به نتیجه مطلوب بهتر است مصرف آن پیش از جراحی آغاز شود.»

● آبرسانی به پوست

▪ داخلی: به این ویتامین، نیاسین هم می‌گویند که برای سوخت و ساز صحیح پروتئین و چربی ضروری است و نقش مهمی در کمک به عملکرد صحیح دستگاه گوارش دارد.

▪ موضعی: ویتامین B۳ نقش موثری در حفظ رطوبت پوست دارد و این کار را با افزایش تولید اسیدهای چرب و سرامیدها انجام می‌دهد که هردو عوامل اصلی در حفاظت از پوست هستند. همچنین این ویتامین جایگزین سطح پایینی برای عوامل اکسفولیاتیو از قبیل اسید گلیکولیک و اسید سالسیلیک است که در محصولات مربوط به مراقبت از پوست به‌کار می‌روند.

▪ پزشکان چه می‌گویند

دکتر شله‌زینگر: مراقبت‌های پوستی خاصی برمبنای این ویتامین شکل گرفته است. وقتی این ویتامین به‌صورت موضعی به‌کار رود برای درمان آسیب‌های ناشی از نور خورشید و ضایعات پیش سرطانی موثر است.