فرهنگ اینترنت

طی این مقاله مروری دارم بر تعریف خود فرهنگ و فرهنگ اینترنت و مزایا و معزلات آن و این که چه کنیم فرهنگ اینترنت را رعایت کنیم

● مقدمه :

امروزه اینترنت تبدیل به زندگی مجازی انسان شده است که کم کم دارد از حالت مجازی گونه خارج شده و خود را به واقعیت زندگی انسان، تبدیل می کند. زندگی اینترنتی! باید باور کنیم و حسرت بخوریم که روزی انسان برای خرید و برای ارتباط برقرار کردن با دیگران، هیجان زده از این خیابان به آن خیابان و از این مغازه به آن مغازه می رفت و علاوه بر ورزشی مفرح، خرید خود را طبق سلیقه ی خود انتخاب می کرد. اما امروزه خریدها و بخش اعظمی از کارهای انسان، وابسته به اینترنت شده است. به راحتی برای خرید وسیله ی مورد نظر، برای پرداخت قبوض و قسط های خود، حتی برای ارتباط برقرار کردن، از اینترنت استفاده می شود.

واضح و مبرهن است که اینترنت ابزاری بسیار قدرتمند و کارآمد در تاریخ زندگی بشر، برای رفاه او بوده و هست و در این هیچ شکی نیست. اما جا دارد که به فرهنگ و شیوه و تأثیرات اینترنت نگاهی عمیق تر و دقیق تر شود.

در این مقاله، سعی دارم تا ابتدا فرهنگ را تعریف کنم و در ادامه به بحث اینترنت و تأثیرات و عوارض آن بپردازم. امید است مورد رضایت شما قرار گیرد.

● فرهنگ :

برای این که فرهنگ را تعریف کنم، ابتدا سری به خلیفه الله خدا می زنم و بحث را از آنجا آغاز می کنم :

چنانچه به حضرت آدم و جریانش با حضرت حوا به دقت و متفکرانه نگاه کنیم، متوجه می شویم که فرهنگ انسان، درست از زمان رویارویی حضرت آدم و حضرت حوا شروع شده است. وقتی آدم و حوا از رویارویی با هم شرم داشتند، به اذن خداوند بر بدن خود برگ پوشیدند و به این ترتیب اولین جرقه و اولین فرهنگ انسان، که همانا حفظ حجاب تن بوده، شکل گرفته است.

در این مقدمه ی بحث اگر تفکر عمیق کنید، متوجه می شوید که :

اول این که : آدم و حوا احساس نیاز(دیدن و آشنا شدن با هم) کردند،

دوم این که : برای احساس نیاز خود، به خود توکل کردند،

سوم این که : خداوند راهکار پوشش بدن را برای برآوردن نیازشان(دیدن و آشنا شدن با هم) بیان فرمود.

می بینید که اولین قدم برای ظهور فرهنگ، نیاز است. دومین قدم برای ظهور فرهنگ، راهکار است. سومین قدم برای ظهور فرهنگ، ابراز آن راهکار است. پس تا نیاز منجر به ایجاد راهکار می شود و راهکار ملزم به اجرا می شود تا نیاز برآورده شود.

در اینجا می توان گفت « فرهنگ یعنی راهکار اجرای نیاز »

شاید برای خیلی ها شبهه ایجاد شود که این معنی کامل نیست. چرا که نیاز انسان هر چیزی می تواند باشد و راهکار آن نیز هر چیزی می تواند باشد. آن چیز خوبی یا بدی نیاز و راهکار است.

در اینجا جا دارد مسئله ای را بیان کنم و آن تعریف بدی است :

از زمانی که خداوند تصمیم به خلقت آدم نمود و مسأله ی آن را با فرشتگان بیان فرمود، جرقه ی تمایز نیکی و بدی در عرش کبریای و خلقت خداوند، به واسطه ی طغیان ابلیس، نمایان شد. طغیان ابلیس همانا نپذیرفتن امر خداوند بود و این مهم، در عرش کبریایی یعنی بدی. پس می توانیم اینجا بیان کنیم که « بدی یعنی نافرمانی از امر خداوند ». اما نافرمانی از امر خداوند یک مسأله ی جزئی است. چرا که بدی مقوله ای فراتر از یک نافرمانی دارد. نافرمانی شاخه ای از بدی است. ابلیس با نافرمانی سبب ایجاد اختلال شد. از این نکته می توان گفت : « بدی یعنی ایجاد اختلال » اما این اختلال ناشی از طغیان حس ابلیس، از برتری مقام انسان نسبت به جن بود.

پس برتری مقام انسان سبب شد تا حس برتری طلبی ابلیس طغیان کند و از امر خداوند پیروی نکند. اما این حس برتری طلبی از کجا ناشی شد؟ خداوند بیان کرد ابلیس جن بود و صاحب اختیار. ابلیس به واسطه ی عبادت و پرستش بیش از حد خداوند به مقام فرشته ای نازل شد، در حالی که ماهیتش جن بود. یعنی مقام فرشته بودن را داشت اما هنوز صاحب اختیار بود. در نتیجه حس برتری طلبی او از سمت اختیاری که داشت، و مغایر با اختیارش می دانست، سبب طغیان نافرمانی شد.

از بحث بالا می توان نتیجه گرفت که « بدی یعنی : مغایرت امری با اختیار »

حالا که اصل معنی بدی برایمان مشخص شد، برمی گردیم به موضوع تعریف فرهنگ :

گفتیم فرهنگ یعنی راهکار اجرای نیاز. این را هم بیان کردیم که راهکار و نیاز می تواند خوب و بد باشد. از آنجا که طبق گفته ی خداوند، تنها انسان و جن صاحب اختیار است، و معنی بدی را هم مغایرت امری با اختیار بیان کردیم، نتیجه می گیریم که برای معنی فرهنگ در حیطه ی انسان و جن، باید گفت : « فرهنگ یعنی : راهکار اختیاری اجرای نیاز اختیاری»

پس معنی کلی فرهنگ همانا « راهکار اجرای نیاز » می باشد و معنی فرهنگ در عرصه ی انسان، همانا « راهکار اختیاری اجرای نیاز اختاری » می باشد.

از این مقوله واضح و مبرهن است که انسان به واسطه ی اختیار خود، خوبی و بدی را خلق می کند و این خوبی و بدی می تواند در نیاز هایش و راهکارهایش برای اجرای نیازها دخیل باشد.

● فرهنگ اینترنت :

حال که به روشنی تعریف فرهنگ برایمان روشن شد، برمی گردیم به موضوع فرهنگ اینترنت :

انسان به مدد قوه ی عقل شگرفی که خداوند به او عطا کرده است، روز به روز پیشرفت کرد تا امروز که ابزاری به نام اینترنت، زندگی او را در اوج تحول و شگفتی قرار داد. این تحول شگفتی، اعمال و افکار و کردار و خصوصیات انسان را با سرعت و کیفیت بیشتر و بهتری انجام می دهد. جا دارد که قبل از فرهنگ اینترنت به مزایا و معزلات این ابزار توجه کنیم :

● مزایای اینترنت :

زمانی که انسان دشواری های زندگی خود را با تفکر در چگونگی و چیستی آنها برطرف می کرد، جرقه های عقلی و تفکری، پیرامونِ حلِ دشواری های نامه رسانی، ارتباط، خرید و ... در مغزش زده شد و به این ترتیب درصدد برآمد تا ابزاری بسازد که زندگی روزمره اش را دچار تحولی شگرف کند. ابزاری که به وسیله ی آن بتواند در کمترین مدت زمان ممکن، اعمال و کارهای خاصش را انجام دهد. این گونه بود که اینترنت کشف شد و انسان صاحب قدرتی برای تسهیل زندگی خود شد.

امروزه انسان برای خرید، ارسال نامه، کسب درآمد، تجارت، خبرگزاری، تماشای مکان های دیگر، خواندن و نوشتن، علم آموزی، تبادل نظرات، مشورت، پیشرفت در زندگی و ... از اینترنت استفاده می کند. به نوعی می توان گفت اینترنت در حال حاضر یک دنیای مجازی است که کم کم رو به حقیقت پا می گذارد.

● معزلات اینترنت :

حال که مزیت و اهمیت اینترنت روشن شد، این نکته حائز اهمیت است که انسان با اختیاری که دارد، نیاز دارد که تمام ارتباطات و کارها و اعمالی که برای رفاه زندگی خود با اینترنت انجام می دهد، در امنیت کامل باشد و بدور از هر گونه اختلال صورت بگیرد. شاید بشر فکر می کرد وقتی اینترنت را اختراع کرد، دیگر تمام زندگیش به رفاه و آرامش می رسد و بدون هیچ گونه دردسری از ابزار اینترنت برای رشد و شکوفایی و موفقیت زندگی اش استفاده می کند. اما مقوله ی اختیار را درنظر نگرفت. چرا که انسان صاحب اختیار، دست به هر کاری می زند. حال این کار خوب باشد یا بد.

کسی نیست که امروزه این خبرها را نشنیده باشد که فلان سایت هک شده است، فلان سیستم به ویروس آلوده شده است، فلان کارخانه سیستمش دچار اختلال شده است، فلان شخص ایمیلش هک شده و تمام اطلاعات شخصی اش رو شدند، فلان شخص کامپیوترش هک شده و تمام اطلاعات شخصی و خصوصی اش در بازار کثیف اینترنت موجود است، فلان شخص از طرف فلان شخص در کنترل کامل است و تمام اعمال و صحبت هایش زیر نظر است و ... .

این است معزلات اینترنت اختیاری انسان.

● فرهنگ سازی اینترنت :

گفتیم فرهنگ راهکار اختیاری اجرای نیاز اختیاری انسان است. اینجا نیاز انسان تسریع در رفاه و پیشرفت و موفقیت در کارهای روزمره ی زندگی اش می باشد. اینترنت هم یک راهکار برای این نیاز است.

این را هم بیان کردیم که انسان برای اجرای نیازش به وسیله ی اینترنت، احتیاج به امنیت و آرامش دارد. حال خود این امنیت و آرامش، یک نیاز جدید، برای اجرای نیاز قبلی است. همین لزوم راهکار جدید را نمایان می کند. یعنی انسان برای امنیت و آرامش در عرصه اینترنت برای رسیدن به رفاه و آسایش زندگی، باید راهکارهایی داشته باشد.

● اما راهکار چیست؟!

راهکار اصلی و حقیقی این امر، سلب اختیار دوگانه ی انسان است. گفتیم که اختیار سبب می شود که انسان خوبی کند یا بدی. یعنی اختیار انسان دوگانه است. یگانه ی او خوبی و یگانه ی او بدی است. اگر انسان بتواند قوه ی اختیار یگانه ی بدی خود را کنترل کند، امنیت و آرامش ناشی از استفاده ی اینترنت، حاصل می شود.

پس برای این که انسان فرهنگ اینترنتی را رعایت کند تا بتواند برای رسیدن به رفاه و سعادت بهتر در زندگی دست یابد، باید قوه ی یگانه ی بدی اختیارش را سلب کند و از قوه ی یگانه ی دیگر اختیار، یعنی خوبی استفاده کند.

چنانچه انسان در عرصه ی اینترنت، قوه ی یگانه ی بدی اختیار خود را سلب و سرکوب کند، دیگر اطلاعات شخصی کسی لو نمی رود، دیگر شرکتی به دلیل اختلال رکود نمی کند، دیگر ویروسی در اینترنت رها نمی شود، دیگر سیستم کسی مختل نمی شود و هزاران دیگر دیگر.

● اما قوه ی یگانه ی بدی اختیار را چگونه می توان سلب کرد؟

وقتی انسان بتواند خود را در هر شرایطی وقف دهد، بدون هیچ شکی می تواند شرایطخود را در موارد زیر وفق دهد :

خود را جای کسی بگذارید که وسیله ای بسیار ضروری می خواهد بخرد، اما به دلیل ویروسی شدن سیستمش نمی تواند.

خود را جای شخصی قرار دهید، که عکس های شخصی و خصوصی خانواده اش و بالاخص خواهرش در اینترنت موجود است.

خود را جای رئیس شرکتی قرار دهید که سیستمش به خاطر ویروسی شدن، دچار اختلال شده و کسب و روزی حلالش بر باد رفته است.

خود را جای کسی قرار دهید که تمام دست نوشته هایش و مهمترین مطالب زندگیش در دست دیگران خوانده می شود.

و هزاران خود را جای کسی قرار دهید دیگر.

بدون شک، وقتی انسان با تفکر و تعقل و تجسم، این ها را برانداز کند، انسانیتش، شرفش، غیرتش و ... جریحه دار شده و دست از کارهایی که قوه ی یگانه ی بدی او را متمایل می کند، برمی دارد.

امیدوارم با این مقاله توانسته باشم، گوشه ی ناچیزی از فرهنگ اینترنتی را احیا کرده باشم و امیدوارم تأثیرات مؤثر و مثمر ثمری را در افراد ایجاد کرده باشم. باشد که مورد رضایت حق تعالی قرار گرفته و لطف و رحمت بی کرانش را از ما دریغ نفرماید.

سید احسان راستگو سوق