اقتباسی که جاماند

فیلمسازان و داستان‌نویسان کشورمان هرکدام در دو جزیره دورافتاده از هم زندگی می‌کنند. پایه‌های پلی که این دو جزیره را به‌هم وصل می‌کند همیشه سست و لرزان بوده و گاه این سستی به‌حدی …

فیلمسازان و داستان‌نویسان کشورمان هرکدام در دو جزیره دورافتاده از هم زندگی می‌کنند. پایه‌های پلی که این دو جزیره را به‌هم وصل می‌کند همیشه سست و لرزان بوده و گاه این سستی به‌حدی رسیده که پل ارتباطی فرو ریخته است.

روی این پل غالبا رفت‌وآمدی صورت نمی‌گیرد. دو طرف گاه برای هم دستی تکان می‌دهند و گاه هر کدام تا نیمه راه می‌آیند و باز برمی‌گردند.

اهالی سینما خودشان را ملزم نمی‌دانند که کتاب‌های داستانی منتشر شده در بازار را ورق بزنند. از آن طرف داستان‌نویسان هم کاری به کار سینما ندارند. آنها بیشتر برای دل خودشان می‌نویسند و اصلا برایشان اهمیتی ندارد که این کتاب می‌تواند تبدیل به یک فیلم یا سریال سینمایی بشود یا نه.

در این شرایط وقتی مطلع می‌شویم که «سیروس مقدم» می‌خواهد با اقتباس از رمان «پایی که جا ماند» نوشته‌ ناصر حسینی‌پور یک سریال ۵۰ قسمتی بسازد باید از شنیدن این خبر خوشحال شویم، اما یادمان نرود که این اقتباس هم نتیجه یک طرح مدون برنامه‌ریزی شده نبوده است.

آقای کارگردان به خواندن «خاطره داستان» علاقه داشته و بعد از مطالعه چنین داستانی به ساختنش علاقه‌مند شده است.

اگر این کتاب به دست سیروس مقدم نمی‌رسید هیچ مدیر و معاونی برای تبدیلش به کاری تصویری پیشقدم نمی‌شد. مثل خیلی کتاب‌های دیگر که ظرفیت تصویری شدن دارند، اما هیچ گاه پایشان به دنیای سینما و مجموعه‌های تلویزیونی بازنمی‌شود.

متاسفانه داشته‌های ما در حوزه اقتباس ادبی در سینما و تلویزیون بسیار اندک است. نکته تلخ‌تر اینجاست که در بسیاری از موارد نیز عملیات اقتباس موفقیت‌آمیز نبوده و نارضایتی نویسنده اثر را در پی داشته است.

در بین نویسندگان داخلی فقط چند نویسنده معدود مثل هوشنگ مرادی‌کرمانی، احمد دهقان، جعفر مدرس‌صادقی و... آثارشان مورد توجه فیلمسازان قرار گرفته است.

اقتباس‌هایمان از کتاب‌های خارجی نیز محدود می‌شود به چند فیلم انگشت‌شمار مثل سارا، پری، شب‌های روشن، اینجا بدون من و....

سیمرغ اقتباسی که چند سالی مهمان جشنواره فیلم فجر بود خیلی زود دچار انقراض شد. این جایزه بهانه‌ای بود برای تشویق از فیلمسازانی که فیلمشان را با تکیه بر یکی از آثار ادبی ساخته‌اند.

در این شرایط سینما و تلویزیون ما به مدیرانی نیاز دارد که دیوار بی‌اعتمادی بین هنرهای نمایشی و ادبیات را بردارند و هنرمندان این دو حوزه را آشتی دهند.

احسان رحیم‌زاده