تهران؛ قدمگاه شاعران و نویسندگان طهران

خانه‌های نویسندگان در تهران، می‌تواند مسیری برای گردش در تهران باشد؛ گردش‌های یک روزه برای شهروندان تهرانی یا گردشگران خارجی که اقامت یکروزه در تهران دارند یا دیگر هموطنانی که از شهرهای دیگر به تهران می‌آیند.

خانه‌های نویسندگان در تهران، می‌تواند مسیری برای گردش در تهران باشد؛ گردش‌های یک روزه برای شهروندان تهرانی یا گردشگران خارجی که اقامت یکروزه در تهران دارند یا دیگر هموطنانی که از شهرهای دیگر به تهران می‌آیند. این مسیر می‌تواند از سه‌راه سرچشمه تهران شروع شود؛ همان جایی که «پروین» شعرهایش را در خانه پدری می‌سروده و همان خانه‌ا‌ی که اعتصام‌الملک آشتیانی (پدر فرهیخته پروین اعتصامی) در آن می‌زیسته است.

اکنون اما تنها اثری که از این میراث فرهنگی به‌جا مانده دفتر شورای بین‌المللی موزه‌ها است. در چهارراه امیراعلم نیز خانه «صادق هدایت» است و متاسفانه این خانه الآن موزه‌ای برای به نمایش گذاشتن آثار مادی و معنوی باقی مانده از خاندان هدایت نیست و وسایل مربوط به صادق هدایت حالا سال‌ها است که در انبار موزه رضا عباسی نگهداری می‌شود؛ اما جای شکرش باقی است که به کتابخانه بیمارستان امیراعلم تبدیل شده است.

خانه حسن مقدم هم مقصد بعدی خواهد بود؛ خیابان امام خمینی (ره) را که به سمت شرق می‌رویم، خانه‌ای می‌بینیم که سال ۵۱ حسن خان مقدم، فرزند احتساب‌الملک (شهردار دوره ناصری)، آن را وقف دانشگاه محبوب خود کرد و حالا سال‌ها است موزه‌ای شده از آثار خاندان مقدم و پاتوق گردشگری طهران یا تهران!

خانه «ملک‌الشعرای بهار» هم در خیابان طالقانی، در مسیر تعریف شده می‌گنجد؛ خانه‌ای که متاسفانه کم کم دارد بر سر ساکنانش خراب می‌شود و عمده استفاده‌ای که سازمان میراث فرهنگی از آن می‌کند، انباری وسایل فرسوده‌اش است!

خیابان خیام هم خانه پدری جلال آل احمد را در خود جای داده است و بعد از آنجا به خانه‌ای می‌رویم که جلال از سال ۳۲ با سیمین دانشور در حوالی شمیران سکنا گزیدند؛ خانه‌ای در خیابان تقی رفعت (حوالی میدان قدس). نهایتا به دزاشیب برویم و باغی نزدیک به ۷۰۰ مترمربع که «نیما یوشیج» مدت‌ها در آن می‌زیست؛ خانه‌ای در خیابان رمضانی در محله دزاشیب که متاسفانه اینجا نیز به موزه‌ای از آثار مادی و معنوی نیما تبدیل نشده، اما همچنان دیدنش خالی از لطف نیست.

کوچه پس کوچه‌های تهران، پر است از خانه‌ها و محله‌هایی که گردشگر را با خود به دل تاریخ معاصر می‌برند و با این جذابیت همراه است که او بداند کتاب‌هایی که خوانده یا نامشان را شنیده، در کدام اتاق‌ها نوشته شده‌اند. به نظر می‌آید ایجاد تورهای موثر و هدفمندی از خانه‌های نویسندگان بتواند اهرمی اثربخش برای بهسازی این بناها باشد و آنها را تبدیل به مراکز مهم فرهنگی و گردشگری کند.