کار را سخت نکنیم‌

اگر قرار بود، محتوای این یادداشت در قالب سوالی مطرح می‌شد و مسوولان فرهنگی هنری کشور به این سوال که «برای آشنا کردن نسل جوان با زندگی و شخصیت امام خمینی چه فعالیتی انجام داده‌اید»؟ …

اگر قرار بود، محتوای این یادداشت در قالب سوالی مطرح می‌شد و مسوولان فرهنگی هنری کشور به این سوال که «برای آشنا کردن نسل جوان با زندگی و شخصیت امام خمینی چه فعالیتی انجام داده‌اید»؟ پاسخ می‌دادند، حتما ابتدا فهرستی از فعالیت‌های انجام شده تهیه و ارائه و فهرست مفصل‌تری از فعالیت‌های در دست انجام نیز ارائه می‌شد.

اولین و کلیشه‌ای‌ترین عبارتی که درباره چنین شخصیت‌هایی می‌توان شنید، این است که «درباره چنین شخصیت‌هایی باید کارهای بزرگی انجام شود».

این مساله‌ای است که هیچ کس منکر آن نیست اما گاه همین الزام‌ها چنان دست و پای مسوولان را می‌بندد که به بهانه‌ای برای انجام ندادن کارهای مختلف تبدیل می‌شود. در سینما و تلویزیون ایران ۳ اثر نمایشی درباره زندگی امام خمینی ساخته شده است.

سریال آفتاب و زمین، فیلم مجموعه صنوبر و فیلم در حال آماده سازی فرزند صبح که هر سه این سریال‌ها مقطع کودکی و نوجوانی امام خمینی(ره) را دستمایه کار خود قرار داده‌اند.

فرزند صبح به عنوان آخرین اثر ساخته شده درباره امام خمینی نیز بر دوران کودکی و نوجوانی این شخصیت متمرکز شده و تنها در چند صحنه محدود از این دایره خارج شده است. هر سه اثر با سرمایه‌گذاری قابل توجه و نیز طی کردن مدت زمانی طولانی ساخته شده‌اند ضمن آن که هر سه تلاش کرده اند تصویری از دوران کودکی این شخصیت تاریخ‌ساز به عنوان مقطعی مهم در شکل گیری شخصیت ایشان را به تصویر بکشند اما آیا این همه آن چیزی است که نسل فعلی باید درباره زندگی امام بدانند؟

شکی نیست که بزرگی و عظمت شخصیت امام، پیش از آن که به وجه سیاسی ایشان محدود شود، به دلیل وجوه مختلف زندگی اجتماعی، سیاسی و دینی ایشان بود. خیلی از ما خاطرات فراوانی را درباره ساده‌زیستی امام از زبان نزدیکان ایشان شنیده‌ایم.

خاطرات فراوانی نیز درباره سلوک فردی ایشان شنیده‌ایم و به اینها می‌توان مطالب فراوان دیگری نیز اضافه کرد. حالا اگر کسی بخواهد این پیشنهاد را مطرح کند که این مباحث در قالبی رسانه‌ای بیان شود، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد ساخت یک برنامه سنگین و وزین است که معلوم نیست کی و چه زمانی امکان پخش پیدا می‌کند.

اما آیا قالب‌های متنوع برنامه‌سازی و رسانه‌ای این امکان را فراهم نمی‌کند که به صورتی دیگر به این مباحث پرداخته شود؟

پخش سخنرانی‌های امام خمینی در شب‌های جمعه یکی از ایده‌های جالبی بود که مدتی است انجام نمی‌شود. در همین ۲ هفته اخیر پخش برنامه‌ای از محصولات واحد مرکزی خبربه یاد ما انداخت که ایشان تا چه اندازه سخنرانی‌های مهمی درباره موضوع‌های مختلف دارند. این سخنرانی‌ها هنوز هم بدون هر نوع بهانه‌ای برای پخش می‌تواند جذاب باشد.

از سوی دیگر، قالب‌های جدیدی مانند آنچه سال گذشته با برنامه «از تو می‌پرسند» مورد استفاده قرار گرفت، می‌تواند برای نشر اندیشه‌ها و دیدگاه‌های امام جذاب باشد.

مهم‌ترین نکته درباره چنین برنامه‌هایی این است که نباید شخصیتی مانند امام در یک ویترین شکیل قرار گیرد و به گونه‌ای دور از دسترس به تصویر کشیده شود. سیره عملی امام اگر بدرستی به تصویر کشیده شود، هر مخاطبی می‌تواند به اندازه توانایی و درک خود، قدمی برای نزدیک شدن به یکی از ابعاد این شخصیت بردارد.