بیمه های ساختمانی در پایتخت

خسارت ناشی از حوادث ساختمانی آنقدر بالا است كه هر یك از آنها می تواند به از بین رفتن سرمایه ها منجر شود

اگر آدم دور اندیشی هستید، نگران فرو ریختن خانه خود نباشید چون ساختمان ها هم مانند انسان ها بیمه می شوند. اگر از فرو ریختن ساختمان جان سالم به در برده و قبلا هم ساختمان خود را بیمه كرده باشید، می توانید از بیمه خسارت دریافت كنید، اما ساختمان ها این مزیت را نسبت به انسان ها دارند كه می توانند در حین ساخت هم بیمه شوند.

یك اتفاق

دیوار خانه اش كه در طبقه دوم ساختمانی پنج طبقه قرار د ارد، ریخته و لوازم خانه اش از بیرون كاملا قابل مشاهده است، اما می خندد و كوچكترین غمی در چهره او دیده نمی شود چون می گوید ساختمانم بیمه است و شركت بیمه خسارتم را جبران می كند، اما اشتباه نگیرید، او یك شهروند فرانسوی است. در ایران وقتی سخن از بیمه به میان می آید، دوا و دكتر و پرداخت هزینه های آن نخستین و شاید تنهاترین تصوری است كه در اذهان مردم پدید می آید، اما ناگفته نماند كه در سالهای اخیر بحث بیمه شدن خودروها نیز تا حدی جا افتاده. اما شاید كمتر شنیده باشید كه ساختمان ها هم با تمام تجهیزات و حتی افرادی كه آن را می سازند، می توانند بیمه شوند.

بیمه و كیفیت ساختمان

ساختمان های بلندی كه در كشور به ویژه در پایتخت ساخته می شوند، هیچ اعتباری ندارند. برخی اوقات خبرهای شوكه كننده ای در مورد فرو ریختن قسمتی از یك ساختمان تازه ساز به گوشتان می رسد، نظیر حادثه ای كه تابستان امسال در خیابان ۲۴متری در سعادت آباد تهران شاهد بودیم؛ ساختمانی كه به علت زلزله مازندران، قسمتی از دیوار آن فرو ریخت. عدم رعایت اصول استاندارد ساخت، مهمترین دلیل فرو ریختن این ساختمان تازه ساز بود. ولی اگر این ساختمان پیش از ساخت یا در حین ساخت بیمه می شد بهترین تضمین برای دوام آن بود. بیمه، ناظری است كه شاید عملكرد بهتری نسبت به ناظران، مهندسان مشاور و بازرسان داشته باشد، چون هزینه كننده نهایی بیمه ها هستند و بدین ترتیب می توانند به عنوان بهترین ناظر، ایفای نقش كنند.

عضو هیات مدیره نظام مهندسی ساختمان استان تهران با اشاره به ضرورت بیمه كردن ساختمان ها به ایرانشهر می گوید: شركت های بیمه با تدوین نظام نامه ای، ساختمان هایی را كه در چارچوب مقررات ملی ساختمان و ضوابط و اصول مهندسی ساخته می شوند، تحت پوشش بیمه ای خاص با عنوان بیمه تضمین كیفیت قرار خواهند داد. منوچهر شیبانی می افزاید: در كنار بیمه سازمان نظام مهندسی ساختمان ها، بیمه های خدمات ساختمان، پیمانكاری، خدمات مهندسی و بیمه نامه های دیگری را می توان بر پایه نیاز كشور تعریف كرد و به اجرا گذاشت كه در حال حاضر این بیمه ها به صورت اختیاری وجود دارد. اگر بیمه ساختمان گسترش یابد، دولت مجبور نخواهد بود هزینه های بالایی بابت حمایت از آسیب دیدگان حوادث ساختمانی بپردازد

تنوع بیمه ای

پیشروترین بیمه ساختمانی در كشور فرانسه وجود دارد و اكثر ساختمان ها در كشورهای توسعه یافته تحت پوشش بیمه قرار دارند كه البته مدل های بیمه آنها در بدو ورود به ایران قابل اجرا نیست، چون بیمه ساختمان ها در فرانسه تا حد زیادی تكمیلی است و با توجه به جدید بودن این نوع بیمه در كشور تا اجرای این مدل های بیمه ای فاصله زیادی داریم. عبدالرضا قاسمی مدیر عامل بیمه توسعه در گفت وگو با ایرانشهر، بیمه مسوولیت كارفرما را رایج ترین نوع بیمه ساختمانی در كشور عنوان می كند. او می گوید: در بیمه مسوولیت كارفرما، كارگران ساختمان از زمان گودبرداری تا ساخت كامل ، تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. به گفته مدیر عامل بیمه توسعه در این نوع بیمه، كارفرما مسوولیت خود را در قبال حوادثی همچون فوت از ۲۲ تا ۳۰ میلیون تومان و هزینه های پزشكی از ۵۰۰ هزار تومان به بالا بیمه می كند كه بستگی به نوع حادثه دارد. معلوم نیست كه بیمه مسوولیت كارفرما چقدر برای كارفرما آب می خورد، چون هزینه این نوع بیمه به وسعت ساختمان و تعداد كارگران بستگی دارد. این را هم بدانید كه كارگران بدون هویت نمی توانند بیمه شوند. بیمه مسوولیت در قبال اشخاص ثالث هم شامل خسارات مالی افرادی است كه در ساخت ساختمان دخالتی ندارند. یعنی اگر كسی در حال عبور از مقابل ساختمان در حال ساخت دچار آسیب دیدگی شود، كارفرما اگر سر كیسه را از قبل شل تر كرده باشد، بیمه، هزینه این حادثه را جبران می كند.

مهندسان ناظر نیز بیمه مسوولیت می شوند. مهندسان ناظر كوپن های حق نظارت دارند و براساس این كوپن ها چندین واحد در حال ساخت تحت نظارت آنها قرار می گیرد. اگر در طول زمان نظارت، ناظر اشكالات را به طور كامل شناسایی نكند و این اشكالات بعدا خود را نشان دهند، بیمه مسوولیت مهندسان ناظر خسارات وارده را بعد از بررسی دقیق علل حادثه تقبل می كند. بیمه آتش سوزی، زلزله و انفجار نیز كه جزو بیمه های اختیاری است، بسته به ارزش ساختمان می تواند ساختمان شما را در قبال این حوادث طبیعی و غیرطبیعی بیمه كند.

دستاورد بیمه ساختمان

كافی است كه یكی از اتفاقات مذكور خدای ناكرده برای كارفرما یا صاحب ساختمان بیفتد آن موقع است كه اگر ساختمان بیمه نباشد، نه آدم ورشكسته بلكه به چیزی فراتر از این واژه تبدیل می شود.از نظر مدیرعامل بیمه توسعه كه تنها شركت تخصصی بیمه در حوزه ساختمان است، ایجاد امنیت اقتصادی بزرگترین دستاورد این نوع بیمه است.قاسمی می گوید: خسارت ناشی از حوادث ساختمانی آنقدر بالا است كه هر یك از آنها می تواند به از بین رفتن سرمایه ها منجر شود اما با بیمه كردن ساختمان نه تنها امنیت اقتصادی برای سرمایه ایجاد می شود بلكه امنیت جان را نه تضمین كامل بلكه تا حدودی می توان تضمین كرد.شانه خالی كردن دولت از خسارات ساختمانی نیز دستاورد دیگر بیمه ساختمانی است. در ایران هر ساختمانی چه كلنگی مثل ساختمان خیابان مولوی یا نوساز و مجلل مثل ساختمان سعادت آباد، فرو می ریزد. دولت در نقش یك ساختمان ساز، با اقدامات فراتر ظاهر شده و به عنوان یك كار فوق العاده هزینه آن به گردن دولت می افتد در حالی كه اگر ساختمان بیمه باشد دیگر نیازی به كمك دولت نیست و این بار مالی گریبان سازندگان و شركت های بیمه را خواهد گرفت.مسوولیت مهندسان مشاور و سازندگان نیز تا حدود زیادی با بیمه بالا می رود و سازندگان دیگر نمی توانند بدون ساخت استاندارد و مهندسان بدون نظارت دقیق ساختمانی را ساخته یا تایید كنند.بسیاری از كارشناسان، نوسازی بافت های فرسوده را از مهمترین مزیت های بیمه ساختمان ها عنوان می كنند چرا كه اگر مالك ساختمان دست دومی بخواهد ساختمان خود را بیمه كند، باید آن را مقاوم كرده و این مقاوم سازی تایید شود؛ پس مقاوم سازی كمترین دستاورد این نوع بیمه است.شیبانی نیز می گوید: برای بیمه كردن ساختمان ها علاوه بر ساختمان هایی كه براساس ضوابط و آئین نامه های ساختمانی ساخته می شوند، سایر ساختمان ها نیز می توانند بیمه شوند، به شرط آنكه هرچقدر این ساختمان ها از اصول و ضوابط مهندسی دور شوند، رقم حق بیمه و سایر سازوكارها نیز افزایش یابد، لذا ساخت و سازهای بی كیفیت كاهش می یابد.او معتقد است: این امر باعث می شود كه احداث ساختمان ها توسط مجریان باصلاحیت صورت گرفته و افراد بی صلاحیت خود به خود از این عرصه خارج شوند، همچنین مصالح ساختمانی به سمت كیفی و استاندارد شدن سوق پیدا می كنند.

تاثیرات جانبی

بیمه ساختمان هرچند مزایا و دستاوردهای مثبت زیادی به دنبال دارد اما اگر تعرفه های مربوط به این بیمه بالا باشد، موجب تغییراتی در بازار ساختمان می شود. تعرفه های بالا از یك سو موجب بالا رفتن قیمت ساختمان و از سوی دیگر بی رغبتی بساز و بفروش ها و سازندگان برج ها نسبت به بهره مندی از بیمه ساختمان می شود و انگار نه انگار كه بیمه ای تحت عنوان ساختمان وجود دارد. در این حالت كسی به دنبال بیمه كردن ساختمان خود نمی رود و از قدیم گفته اند مال بد بیخ ریش صاحبش است. بعد از مدتی هم شاهد باد كردن بیمه نامه های ساختمانی خواهیم بود ولی در صورت پایین بودن تعرفه های بیمه ساختمان و بی خیال شدن سردمداران صنعت بیمه برای كاسبی بیشتر، نه تنها بیمه ساختمان عوارضی ندارد بلكه موجب رونق ساختمان سازی نیز خواهد شد.

چگونه ساختمان خود را بیمه كنیم؟

طبق روال صنعت بیمه كه هر بیمه گذار در یك یا چند حوزه به صورت تخصصی فعالیت می كند. بیمه دانا به صورت تخصصی در درمان، بیمه ایران در پروژه های عمرانی، البرز در خودرو و بیمه توسعه فعالیت های ساختمانی را حوزه تخصصی خود قرار داده است. البته همه شركت های بیمه ای، خدمات روز بیمه كشور را ارایه می دهند اما هر یك بازاری تخصصی را از آن خود كرده اند.

از كارفرمایانی كه می خواهند كارگران خود را بیمه كنند گرفته تا متقاضیان بیمه های زلزله و آتش سوزی و ... می توانند با مراجعه به نمایندگی های بیمه و اخذ بیمه نامه های مورد درخواستشان و كمی مطالعه و بررسی، ساختمان یا ساختمان هایشان را بیمه كنند.بساز و بفروش ها لازم است همیشه این جمله مهم را در ذهن خود ترسیم كنند كه پیشگیری بهتر از درمان است.