اندوكاردیت چیست؟

قلب ما یك حفره است. حفره‌ای كه دارای قسمت خارجی و داخلی است. به قسمت خارجی این حفره، اپی‌كارد و به قسمت داخلی این اتاقك، آندوكارد می‌گوییم. آنچه در داخل این اتاق است دیواره‌های …

قلب ما یك حفره است. حفره‌ای كه دارای قسمت خارجی و داخلی است. به قسمت خارجی این حفره، اپی‌كارد و به قسمت داخلی این اتاقك، آندوكارد می‌گوییم. آنچه در داخل این اتاق است دیواره‌های بسیار ظریف، تمیز و صاف هستند كه عاری از هرگونه برجستگی و التهاب یا توده‌های برآمده‌اند.

همان‌طور كه می‌دانید، دو حفره در بالا به نام دهلیز و دو حفره در پایین به نام بطن در قلب ما وجود دارد كه این حفره‌ها به‌وسیله دریچه‌هایی كه كار بسیار منظمی را با هم انجام می‌دهند، جدا شده‌اند. كاركرد این دریچه‌ها از عجایب خلقت است، چرا كه وقتی یك دریچه بسته می‌شود، دریچه دیگر باز شده تا خون از حفره مورد نظر خارج شود. دریچه‌ها آن‌قدر با نظم و شگفتی كار می‌كنند كه هیچ‌گاه خون تیره و بدون اكسیژن با خون حاوی اكسیژن كه قرار است به اندام‌ها برود مخلوط نمی‌شود. اما اگر در سطح این دریچه‌های منظم یا دیواره‌های صاف و عاری از برجستگی، ضایعه‌ای برجسته و زگیل مانند به‌وجود بیاید، در كاركرد صحیح دریچه‌ها مشكل ایجاد می‌شود. این ضایعات برجسته كه به طور معمول هم عفونی هستند، روی دیواره‌ها یا دریچه‌ها قرار می‌گیرند و ما می‌گوییم فرد به اندوكاریت مبتلا است. شما تصور كنید دیواره‌های صاف كه حالا دچار التهاب شده‌اند چگونه می‌توانند خوب باز و بسته شوند؟

در كسانی كه ناراحتی دریچه‌ای دارند و دریچه‌هایشان نارساست (مثل افرادی كه به روماتیسم قلبی دچارند) احتمال اندوكاردیت بیشتر است، یعنی روی دریچه میترالی كه (دریچه میترال بین دهلیز و بطن چپ قلب قرار دارد) به علت روماتیسم تغییراتی در آن پدید آمده حالا به راحتی میكروب‌ها جایی برای زندگی پیدا می‌كنند. پس افرادی كه یك ضایعه روی دریچه میترال یا هر دریچه دیگر قلب دارند برای ابتلا به اندوكاردیت مستعدترند. بنابراین برای پیشگیری ما توصیه می‌كنیم قبل از انجام كارهای دندانپزشكی و بعد از آن حتما آنتی‌‌بیوتیك استفاده كنند تا میكروب‌ها نتوانند از شرایط بد دریچه‌ها به نفع خود استفاده كرده و آنها را به مشكلی چون اندوكاردیت برسانند.

یادتان باشد یك قانون است كه هر جا و هر كاری كه امكان ورود میكروب‌ها را به محیط داخل بدن دارد، از جراحی لثه‌ها گرفته تا حتی گذاشتن یك سوند ادراری، انجام بیوپسی رحم و یا هر جراحی ساده باید آنتی‌بیوتیك استفاده كرده و از بروز مشكل پیشگیری كنید. یك مورد دیگر كه بسیار به آن تاكید دارم وقتی است كه یك شخص سالم با علایم اندوكاردیت مراجعه می‌كند. این علایم شامل تب طولانی و بدون دلیل و بی‌اشتهایی و سستی و بی‌حالی است. هنگامی كه پزشك با گوشی به خوبی صدای قلب را بشنود، صدای اضافی را در قلب متوجه می‌شود. راه تشخیص اندوكاردیت <اكو> است كه دریچه‌های قلب بررسی می‌شوند و من تاكید دارم كه این بیماران سریع تشخیص داده شوند و درمان آنها را شروع كنیم، یعنی گرفتن داروهای آنتی‌بیوتیك تزریقی كه این درمان برحسب پیشرفت بیماری متفاوت است و گاهی مدت بستری بیمار برای گرفتن داروی تزریقی حتی تا شش هفته طول می‌كشد تا به‌طور كامل میكروب‌ها از بین بروند. اگر اندوكاردیت به مدت طولانی تشخیص داده نشود، قدرت انقباضی قلب افت پیدا می‌كند و این میكروب‌ها (زگیل‌های عفونی) از طریق خون به جاهای دیگر بدن می‌روند و ممكن است در خون راه بیفتند و راه شریان‌های خون‌دهنده به مغز را ببندند و سكته مغزی را منجر شوند.